Γενικά

Ενοικίαση αυθαιρέτων μόνο με νομιμοποίηση

Τι προβλέπει το σχέδιο νόμου που υπέβαλλε το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Πότε λήγει η προθεσμία για τις δηλώσεις νομιμοποίησης. Ποιοι δικαιούνται εκπτώσεις στα πρόστιμα.

Οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων δεν θα μπορούν να μισθώσουν τα ακίνητά τους αν προηγουμένως δεν τα νομιμοποιήσουν, όπως προβλέπεται στο σχέδιο νόμου «για τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος» που υπέβαλλε η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στην Κεντρική Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή (ΚΕ.Ν.Ε.). Σημειώνεται πως μέχρι σήμερα, υποχρέωση νομιμοποίησης με προσκόμιση βεβαίωσης μηχανικού έχουν όσα ακίνητα μεταβιβάζονται ή υπάρχει σύσταση εμπράγματος δικαιώματος.

Διάταξη στο άρθρο 82 του σχεδίου νόμου προβλέπει πως «από την δημοσίευση του παρόντος απαγορεύεται η κατάρτιση συμβάσεων μίσθωσης, παραχώρησης που αφορά ακίνητο στο οποίο έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή ή έχει εγκατασταθεί αλλαγή χρήσης».

Στην ουσία υποχρεώνει με έμμεσο τρόπο την νομιμοποίηση πολεοδομικών παραβάσεων καθώς ο μισθωτής πρέπει να δηλώνει ότι το ακίνητο είναι χωρίς αυθαιρεσίες, προσκομίζοντας τον αριθμό της οικοδομικής άδειας ή της δήλωσης υπαγωγής εφόσον πρόκειται για αυθαίρετο που έχει τακτοποιηθεί. Παραμένει ζητούμενο, όμως, ποιες παραβάσεις θα πρέπει να νομιμοποιηθούν προκειμένου να μισθώσει κάποιος ένα ακίνητο όπως π.χ. τι θα γίνει με τις μικρότερης κλίμακας αυθαιρεσίες όπως το γνωστό θέμα των ημιυπαίθριων, κλπ, σύμφωνα με το euro2day.gr

Στην αγορά ακινήτων, χωρίς να έχουν κατανοήσει πλήρως τις προβλέψεις του σχεδίου νόμου, θεωρούν πως ενίοτε οι ιδιοκτήτες θα πρέπει σε σοβαρές παραβάσεις να προχωρήσουν σε ρύθμιση ώστε να είναι σίγουροι πως δεν θα βρεθούν κάποια στιγμή «κατηγορούμενοι» από τον ενοικιαστή.

Για τα αυθαίρετα ορίζεται ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων νομιμοποίησης η 8η Ιουνίου του 2019, αν και μπορεί να υπάρξει παράταση με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος. Όσοι δεν έχουν ολοκληρώσει τις διαδικασίες υπαγωγής με τους προηγούμενους νόμους προβλέπεται η μετάπτωση στο νέο νόμο με συμψηφισμό προστίμων. Εφόσον τα καταβληθέντα ποσά υπερβαίνουν τα ποσά του νέου νόμου, δεν αναζητούνται. Ειδικά για όσους δεν εξόφλησαν τα πρόστιμα από την υπαγωγή στο νόμο των ημιυπαίθριων (3843/2010), προβλέπεται να καταβάλλουν το υπολειπόμενο ποσό ως παράβαλο, υπέρ του Πράσινου Ταμείου. Το ειδικό πρόστιμο θα υπολογίζεται με τις αντικειμενικές του 2016 και θα καταβάλλεται όπως αρχικά είχε προβλεφθεί σε 80 μηνιαίες δόσεις, προσαυξημένο κατά 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης.

Οι εκπτώσεις

Εκπτωση έως 20% στο ειδικό πρόστιμο θα έχουν όσοι ενταχθούν εγκαίρως στο νόμο ενώ θα υπάρχουν αντίστοιχες αυξήσεις για όσους εμφανιστούν την τελευταία στιγμή. Η μείωση 20% ισχύει για εκείνους που θα δηλώσουν το ακίνητό τους μέχρι τις 8 Δεκεμβρίου 2017. Το πρόστιμο θα είναι κατά 10% μειωμένο, εφόσον η αυθαίρετη κατασκευή ενταχθεί στο νόμο από τις 9 Δεκεμβρίου έως τις 8 Ιουνίου του 2018. Από την περίοδο αυτή και μετά δηλαδή από της 9 Ιουνίου έως και της 8 Δεκεμβρίου 2018 τα πρόστιμα θα επιβαρύνονται με αύξηση 10% και 20% αντίστοιχα για όσους προσέλθουν στο νόμο μετά τις 9 Δεκεμβρίου 2018. Οι μειώσεις στα πρόστιμα μπορεί να φτάσουν έως και το 60% στις ακόλουθες περιπτώσεις:

-εφόσον εκπονηθεί στατική μελέτη σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 3, η έκπτωση φτάνει το 60%,
-50% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 2
-30% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 1
-50% σε όσα κτίσματα ολοκληρωθούν οι εργασίες προσαρμογής σε αυθαίρετα που παραβίασαν τις αρχές του πολιτιστικού περιβάλλοντος ή αφορούν διατηρητέα κτίσματα.

Μείωση από 30% έως 50% θα ισχύσει και για κτίσματα που προχώρησαν σε εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης. Στην περίπτωση αυτή 50% θα είναι τα μειωμένα πρόστιμα για υπερβάσεις έως 250 τ.μ σε οριζόντιες ή κάθετες ιδιοκτησίες με χρήση κατοικίας και έως 500 τ.μ για άλλες χρήσεις. Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις, η έκπτωση θα είναι 30%.

Το παράβολο θα διατηρηθεί στα 250 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση μέχρι 100 τ.μ., στα 500 ευρώ από 100 τ.μ. μέχρι 500 τ.μ. Στο ποσό των 1.000 ευρώ για άνω των 500 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ., στα 4.000 ευρώ για άνω των 2.000 τ.μ. και μέχρι 5.000 τ.μ. και στα 10.000 ευρώ για κτίριο ή χρήση μεγαλύτερα των 5.000 τ.μ.

Για τις ειδικές ομάδες πληθυσμού, το 15% του προστίμου θα καταβάλλουν, άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω καθώς και πρόσωπα με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 60.000 ευρώ. Για άτομα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, καθώς και πρόσωπα με ατομικό εισόδημα έως 18.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 24.000 ευρώ, καταβάλουν ποσοστό 20% του ενιαίου ειδικού προστίμου.
Το 20% του προστίμου θα καταβάλλουν επίσης παλιννοστούντες ομογενείς. Ειδικά για τους κατοίκους της Θράκης, και για τα ακίνητά τους που έχουν ελλείψεις στους τίτλους ιδιοκτησίας, τα δικαιολογητικά θα καθοριστούν με Κοινή Υπουργική Απόφαση του αρμόδιου Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Οικονομικών.

Πολύτεκνοι, με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 80.000 ευρώ, καταβάλουν επίσης ποσοστό 20% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Επίσης πολύτεκνοι με δευτερεύουσα κατοικία αλλά με την προϋπόθεση ότι αυτή δεν είναι άνω των 80 τ.μ, καταβάλουν ποσοστό 50% του ενιαίου ειδικού προστίμου.

Το 30% θα πληρώνουν τρίτεκνοι για την κύρια κατοικίας τους, με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ. Μακροχρόνια άνεργοι για αυθαιρεσίες σε κύρια κατοικία καταβάλουν ποσοστό 30% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Προβλέπεται επίσης ότι κατά τα δύο πρώτα έτη από την υποβολή της δήλωσης αναστέλλεται η καταβολή των δόσεων. Οσοι είναι δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, καταβάλουν ποσοστό 20% του προστίμου. Και για αυτούς ισχύει η αναστολή καταβολής δόσεων για τα δύο πρώτα χρόνια, από την υποβολή της δήλωσης.

Για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, που προϋφίστανται της 1/1/1983, καταβάλλεται ποσοστό 15% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Για αυθαιρεσίες από 1.1.1983 έως 1.1.1993, καταβάλλεται ποσοστό 60% του ενιαίου ειδικού προστίμου, ενώ για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από 01.1.1993 έως 31.12.2003, καταβάλλεται ποσοστό 80 % του ενιαίου ειδικού προστίμου.

Σύμφωνα με την ηγεσία του ΥΠΕΝ, μετά από την 28/07/2011 δεν επιτρέπεται καμία ανοχή:

• Για αυθαίρετα που εντοπίζονται από το Παρατηρητήριο κατά την φάση κατασκευής, προβλέπεται άμεση κατεδάφιση με πόρους που θα προέρχονται από τα ίδια τα πρόστιμα.
• Για τα κτίρια που εντοπίζονται αφού έχουν ανεγερθεί, το πρόστιμο ανέγερσης από 30% που είναι σήμερα εκτοξεύεται στο 100% της αντικειμενικής αξίας του κτιρίου και στις περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές στο 110%.
• Τα πρόστιμα διατήρησης, για όσο καιρό διατηρούνται μέχρι να προγραμματισθεί και να υλοποιηθεί η κατεδάφιση τους, εκτοξεύονται από 5% στο 50%.
• Για πρώτη φορά θεσμοθετείται η ηλεκτρονική καταγραφή της όλης διαδικασίας, από τον εντοπισμό μέχρι την κατεδάφιση κάθε αυθαιρέτου.

Για πρώτη φορά γίνεται διαχωρισμός των μικρών πολεοδομικών παραβάσεων, που έχουν περιορισμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Για αυτές προβλέπεται μόνο διοικητική διαδικασία επιβολής κυρώσεων, χωρίς ποινική δίωξη, καθώς και μικρότερα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται η αποσυμφόρηση της Δικαιοσύνης, ώστε να καταστεί ταχύτερη η εκδίκαση των σημαντικών υποθέσεων.