Υγεία

Κάταγμα ισχίου: Πόσο σύντομα πρέπει να χειρουργηθώ;

Γράφει ο Αθανάσιος Π. Τσουτσάνης, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Διευθυντής ΣΤ’ Ορθοπαιδικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ.

Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο ρόλος του χρόνου υποβολής του ασθενή σε χειρουργική επέμβαση μετά από κάταγμα ισχίου. Μάλιστα, ο κίνδυνος είναι ανάλογος του χρονικού διαστήματος που μεσολαβεί από τον τραυματισμό μέχρι την εγχείρηση. Παρότι οι κατευθυντήριες οδηγίες των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και του Καναδά επιβάλλουν τη χειρουργική επέμβαση εντός 48 ωρών μετά από τον τραυματισμό στη συγκεκριμένη άρθρωση, έρευνες έχουν καταδείξει ότι μετά τις πρώτες 24 ώρες οι ασθενείς έχουν περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν επιπλοκές.

Η πρώτη μελέτη που ανέλυσε το χρόνο ως μια συνεχή μεταβλητή σε ώρες περιελάμβανε 42.230 ασθενείς, με μέση ηλικία τα 80,1 έτη. Το 70,5% ήταν γυναίκες και ο μέσος χρόνος από τη στιγμή του κατάγματος μέχρι τη χειρουργική επέμβαση ήταν 38,8 ώρες.

Οι ερευνητές κατέγραψαν το ποσοστό επιπλοκών έναντι των ωρών αναμονής έως τη χειρουργική επέμβαση και βρήκαν ότι το ανώτερο όριο που θα μπορούσαν να εγχειριστούν οι ασθενείς χωρίς αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών ήταν οι 24 ώρες. Συνολικά, το 33,6% των ασθενών υποβλήθηκαν σε θεραπεία πριν από αυτό το όριο και το 66,4% μετά από αυτό.

Όσοι χειρουργήθηκαν κατά την πρώτη ημέρα ήταν πιθανότερο να είναι άνδρες και να έχουν συνοσηρότητες.

Για την προσαρμογή των διαφόρων μεταβλητών, οι ερευνητές δημιούργησαν ομάδες 13.731 ασθενών, αντίστοιχες σε δημογραφικά στοιχεία, συννοσηρότητα, διάγνωση, τύπο θραύσης, διάρκεια χειρουργικής επέμβασης, χρονοδιάγραμμα χειρουργικής επέμβασης (νύχτα, βράδυ, σαββατοκύριακο ή ώρες λειτουργίας), προώθηση από άλλα ιδρύματα υγειονομικής περίθαλψης,  εξιτήριο και έτος.

Από τους αντιστοιχισμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση τις πρώτες 24 ώρες, έχασαν τη ζωή τους λιγότεροι, συγκριτικά με εκείνους που χειρουργήθηκαν την επόμενη μέρα. Επιπλέον, ο κίνδυνος για κάθε είδος επιπλοκών που εξετάστηκε ήταν υψηλότερος στην ομάδα που περίμενε περισσότερο, με εξαίρεση την αφαίρεση υλικού και τη μετεγχειρητική εξάρθρωση του ισχίου.

Οι ηλικιωμένοι ασθενείς υφίστανται ετησίως περισσότερα από 1,6 εκατομμύρια κατάγματα ισχίου παγκοσμίως

Τα συμπεράσματα αυτά είναι καθοριστικά κυρίως για την πορεία της υγείας του ασθενή και δευτερευόντως για το ύψος της ιατρικής δαπάνης. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι οι ηλικιωμένοι ασθενείς υφίστανται ετησίως περισσότερα από 1,6 εκατομμύρια κατάγματα ισχίου παγκοσμίως. Ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί σημαντικά κατά τις προσεχείς δεκαετίες, καθώς ο πληθυσμός σ’ όλον τον κόσμο γερνά. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος στις γυναίκες, καθώς τα τρία τέταρτα όλων των καταγμάτων του ισχίου εμφανίζονται σ’ αυτές, με τον κίνδυνο οστεοπορωτικού κατάγματος κατά τη διάρκεια της ζωής να κυμαίνεται μεταξύ 40 - 50%, σε αντίθεση με το 13 -22% στους άνδρες. Με την πάροδο της ηλικίας των ανθρώπων, η συχνότητα των καταγμάτων του ισχίου αυξάνεται, ενώ τα άτομα ηλικίας 85 ετών και άνω έχουν 10πλάσιες πιθανότητες να υποστούν κατάγματα ισχίου συγκριτικά με τα άτομα ηλικίας 65 έως 69 ετών.

Με τις κλασικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση του κατάγματος, το 13,5% των ηλικιωμένων χάνει τη ζωή του μέσα σε 6 μήνες από τον τραυματισμό και το 24% εντός 1 έτους. Αυτό το μοτίβο συνεχίζεται για περισσότερο από μια δεκαετία μετά το κάταγμα. Σε 6 μήνες μετά τη θεραπεία, μόνο το 50% των ασθενών μπορεί να εκτελέσει τις καθημερινές δραστηριότητές τους. Στον 1 χρόνο μετά τον τραυματισμό, οι ηλικιωμένοι ενήλικες είναι 5 φορές πιο πιθανό να είναι ιδρυματοποιηθούν από ό,τι οι ηλικιωμένοι που δεν έχουν υποστεί κάταγμα ισχίου.

Όμως, οι ασθενείς που υπέστησαν κάταγμα για το οποίο υπάρχει ένδειξη ώστε να υποβληθούν σε ολική αρθροπλαστική ισχίου προκειμένου να αποκαταστήσουν τον τραυματισμό ακόμα κι όταν η ηλικία τους ξεπερνά τα 80 επιβιώνουν τουλάχιστον για το ίδιο διάστημα όσων συνομηλίκων τους δεν έχουν τραυματιστεί. Επιπλέον, συνεχίζουν να λειτουργούν και να περπατούν όπως έκαναν πριν τον τραυματισμό τους. Απαραίτητες προϋποθέσεις, φυσικά, είναι η  προηγούμενη καλή λειτουργική τους κατάσταση και η ενδεδειγμένη τεχνική, σωστά επιλεγμένη πρόθεση και τοπική αναισθησία, καθώς και οι προ και οι μετεγχειρητικές αξιολογήσεις, η στενή παρακολούθηση, οι κατάλληλες προσαρμογές των φαρμάκων, η φροντίδα πρόληψης πτώσεων.

Ολική αρθροπλαστική ισχίου

Η ολική αρθροπλαστική ισχίου παρέχει άμεση κινητοποίηση, μακροχρόνια ανακούφιση από τον πόνο και μικρή πρόσθετη νοσηρότητα κατά τη χειρουργική επέμβαση. Ως θεραπεία για το κάταγμα στο ισχίου σε προηγουμένως ανεξάρτητους ηλικιωμένους ασθενείς, η αρθροπλαστική όχι μόνο ελαχιστοποιεί την εμφάνιση μετεγχειρητικών εξαρθρώσεων, επανεγχειρήσεων και την πιθανότητα πρόωρης θνησιμότητας, αλλά και τους απαλλάσσει από οποιαδήποτε έκπτωση της ψυχολογίας τους, αφού αποκαθιστά την αρχική τους κινητικότητα και τους δίνει τη δυνατότητα αυτοεξυπηρέτησης. Έτσι, οι ασθενείς δεν αισθάνονται ούτε εξαρτημένοι, ούτε ανήμποροι, ούτε απομονώνονται από την κοινωνία, γεγονός που τους προστατεύει από την κατάθλιψη και τα επακόλουθά της.

Δεν θα πρέπει να αμελείτε την υγεία σας λόγω της πανδημίας του Covid-19 ή να αποφεύγεται να αναζητάτε υγειονομική περίθαλψη αν τη χρειάζεστε.

Ο Όμιλος Hellenic Healthcare Group σε όλα τα Νοσοκομεία του (ΥΓΕΙΑ, Metropolitan Hospital, ΜΗΤΕΡΑ, Metropolitan General, ΛΗΤΩ, Creta Interclinic) λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης για την προστασία των εργαζομένων και των ασθενών του.

*Άρθρο του Αθανάσιου Π. Τσουτσάνη, Ορθοπαιδικού Χειρουργού, Διευθυντή ΣΤ’ Ορθοπαιδικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ.