Υγεία

Ο μεσογειακός χαμαιλέοντας βρήκε καταφύγιο στο νησί της Σάμου (εικόνες)

Ένα εμβληματικό είδος που απειλείται με εξαφάνιση. Πως πρέπει να αντιδράσετε εάν τον συναντήσετε.

Ο μεσογειακός χαμαιλέοντας αποτελεί ένα ξεχωριστό ζώο με μεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον, το οποίο στις περισσότερες περιοχές του κόσμου όπου απαντάται, αναγνωρίζεται από όλους ως ένα εμβληματικό είδος.

Στο νησί της Σάμου συνεχίζει να επιβιώνει ένας από τους τελευταίους πληθυσμούς του μεσογειακού χαμαιλέοντα στην Ελλάδα. Στο παρελθόν είχαν εντοπιστεί  μεσογειακοί χαμαιλέοντες στην Χίο και στην Κρήτη. Δυστυχώς, πλέον, δεν υπάρχουν επιβεβαιωμένες αναφορές για την ύπαρξή τους στα νησιά αυτά.

Είναι είδος προστατευόμενο σύμφωνα με την ελληνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία, καθώς και με διεθνείς συμβάσεις.

Στην Ελλάδα υπάρχει και ένα άλλο είδος χαμαιλέοντα, ο αφρικάνικος, που συναντάται μόνο στην Πύλο. Ο αφρικανικός χαμαιλέοντας φαίνεται να εισήχθη στην Ελλάδα μέσω της Αιγύπτου, χιλιάδες χρόνια πριν.

Οι χαμαιλέοντες συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στην την ισορροπία των χερσαίων οικοσυστημάτων του νησιού, καθώς αποτελούν σημαντικό ρυθμιστή εντόμων με τα οποία και τρέφεται.

Είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους αποτελούν εδώ και πολλούς αιώνες απομονωμένους βιότοπους, γεγονός που κάνει την νησιώτικη βιοποικιλότητα  ιδιαίτερα ευάλωτη. Για το λόγο αυτό, μία μεγάλη πυρκαγιά ή η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων μπορεί να αποβεί μοιραία για αυτό τον σημαντικό, τον τελευταίο πληθυσμό μεσογειακού χαμαιλέοντα στην Ελλάδα. 

Οι ερευνητές χερσαίας πανίδας του Ινστιτούτου “Αρχιπέλαγος”, συνεχίζουν για ένατη χρονιά τη μελέτη του πληθυσμού του μεσογειακού χαμαιλέοντα στη Σάμο. Έχοντας συναίσθηση της σπανιότητας του είδους και της ευθύνης που το γεγονός αυτό δημιουργεί, από το 2009 το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος, ξεκίνησε επιτόπια έρευνα και δράσεις προστασίας με στόχο να συμβάλλει ουσιαστικά στην “άμυνα” αυτού του σπάνιου πλέον είδους. Για τοn σκοπό αυτό εργάζονται συστηματικά όχι μόνο για τη συλλογή δεδομένων, αλλά και για την ενημέρωση του κοινού, με στόχο την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας για τη σημαντικότητα και τη σπανιότητα του είδους. Το σύνολο των παραπάνω δράσεων είναι αυτοχρηματοδοτούμενο από το “Αρχιπέλαγος”.

Οι χαμαιλέοντες είναι δενδρόβια ερπετά που περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους κρυμμένα σε κλαδιά υψηλών θάμνων ή δένδρων. Παρόλα αυτά, κατά την αναπαραγωγική περίοδο, εγκαταλείπουν τα δέντρα για να αναζητήσουν σύντροφο και στη συνέχεια για να γεννήσουν τα αυγά τους.

Όπως όλες οι σαύρες που συναντάμε στην Ελλάδα δεν διαθέτουν δηλητήριο και  είναι εντελώς ακίνδυνοι για τον άνθρωπο.

Τι να κάνετε εάν συναντήσετε ένα χαμαιλέοντα:

• Εάν εντοπίσετε ένα χαμαιλέοντα στην ύπαιθρο ή σε κάποιο δέντρο, σε καμία περίπτωση μην τον ακουμπήσετε και μην τον ενοχλήσετε!
• Είναι πιθανό να παρατηρήσουμε χαμαιλέοντες να διασχίζουν το δρόμο. Εάν δεν θέτει σε κίνδυνο εμάς, πεζούς ή τα υπόλοιπα οχήματα, μπορούμε να σταματήσουμε και να τοποθετήσουμε τον χαμαιλέοντα μακριά από τον δρόμο στο πλησιέστερο κατάλληλο σημείο (κατά προτίμηση με υψηλή βλάστηση και δέντρα). Για τη μεταφορά του είναι προτιμότερο να τον τοποθετήσετε σε κάποια εφημερίδα ή άλλη επιφάνεια και να αποφύγετε επαφή με γυμνά χέρια.
• Εάν απειλείται από σκύλο ή γάτα, τοποθετήστε τον σε ένα κλαδί του κοντινότερου θάμνου ή δέντρου, μακριά από τα ζώα.
• Αν τον εντοπίσετε κάπου παγιδευμένο, μετατοπίστε τον σε κάποιο κλαδί όσο πιο κοντά στο σημείο που τον εντοπίσατε.
• Εάν εντοπίσετε έναν τραυματισμένο χαμαιλέοντα ή παρατηρήσετε κάποιον να κατέχει παράνομα ή να πουλάει άγριους χαμαιλέοντες επικοινωνήστε άμεσα με το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος στο τηλέφωνο 2273061191 (και για έκτακτα περιστατικά στο 6974744949) και με τα κατά τόπους δασαρχεία και την θηροφυλακή.

Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, μην αγγίξετε τον χαμαιλέοντα! Σε καμία περίπτωση μην πάρετε το ζώο μαζί σας στο σπίτι, οι χαμαιλέοντες προστατεύονται αυστηρά από την ελληνική και διεθνή νομοθεσία. Τα ζώα αυτά είναι πολύ ευάλωτα στην ανθρώπινη παρουσία και όχληση και  αυτό μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία τους.

Μάθετε περισσότερα για τον μεσογειακό χαμαιλέοντα της Σάμου από το παρακάτω βίντεο: