Υγεία

7 κοινές αιτίες χρόνιας διάρροιας

Γράφει ο Ευάγγελος Ρούσσο, Γαστρεντερολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης ΜΗΤΕΡΑ.

Διάρροια είναι ένα σύμπτωμα το οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι θα το βιώσουν από καιρό σε καιρό και συνήθως η αιτία είναι αθώα και το σύμπτωμα παροδικό. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις, η διάρροια μπορεί να επιμείνει για αρκετές εβδομάδες ή και παραπάνω, η λεγόμενη χρόνια διάρροια, και μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των ασθενών.

Επτά από τις πιο κοινές αιτίες χρόνιας διάρροιας στον δυτικό κόσμο είναι οι ακόλουθες.

1) Λοίμωξη

Οι λοιμώξεις συνήθως προκαλούνται από ιούς ή βακτήρια. Συνήθως μεταδίδονται μέσω μολυσμένων τροφίμων ή από άτομο σε άτομο. Οι περισσότερες από αυτές είναι συνήθως αυτοπεριοριζόμενες εντός λίγων ημέρων και δεν απαιτούν ειδική θεραπεία. Ορισμένες εντερικές λοιμώξεις όμως, μπορεί να επιμείνουν για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα και να προκαλέσουν χρόνια διάρροια, ειδικά σε ηλικιωμένους και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (ανοσοκατεσταλμένα).

2) Φάρμακα

Αυτή είναι μια κοινή αιτία διάρροιας που συχνά παραβλέπεται. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός φαρμάκων που μπορεί να προκαλέσουν χρόνια διάρροια, συμπεριλαμβανομένων πολλών αντιβιοτικών, αντιόξινων, φαρμάκων για την υψηλή αρτηριακή πίεση, αντιφλεγμονωδών και άλλων. Ένα προσεκτικό ιστορικό φαρμακευτικής αγωγής είναι ζωτικής σημασίας για την αξιολόγηση ασθενών με επίμονη διάρροια, καθώς αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί εύκολα με τη διακοπή των υπεύθυνων σκευασμάτων.

3) Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου (ΙΦΝΕ)

Τα ΙΦΝΕ, τα οποία περιλαμβάνουν τη νόσο του Crohn, την ελκώδη κολίτιδα και την μικροσκοπική κολίτιδα είναι φλεγμονώδεις καταστάσεις του γαστρεντερικού σωλήνα που παρατηρούνται με αυξανόμενη συχνότητα. Η διάρροια, η οποία συχνά περιέχει αίμα, είναι συχνά το βασικό σύμπτωμα σε αυτές τις καταστάσεις. Η ΙΦΝΕ ??διαγιγνώσκεται με κολονοσκόπηση, μια εξέταση όπου το έντερο ελέγχεται με τη χρήση μιας εύκαμπτης κάμερας, κατά την οποία μπορούν να ληφθούν μικρά δείγματα από τον βλεννογόνο του εντέρου και να εξεταστούν στο μικροσκόπιο. Η ΙΦΝΕ πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη και να αποκλείεται σε νεαρά άτομα με επίμονη διάρροια, ειδικά εάν αυτή σχετίζεται με κοιλιακό άλγος και απώλεια βάρους.

4) Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ)

Το ΣΕΕ είναι μια πολύ συχνή πάθηση που σχετίζεται με αλλαγές στη συνήθεια του εντέρου, φούσκωμα και κοιλιακό άλγος. Η διάρροια είναι μια κοινή εκδήλωση. Ενώ γνωρίζουμε ότι είναι γενικά μια καλοήθης κατάσταση που δεν οφείλεται σε υποκείμενη φλεγμονή ή άλλη σοβαρή παθολογία, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ιδιαίτερα επίμονα και ενοχλητικά.

Δυστυχώς, η ακριβής αιτία του ΣΕΕ δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί, αλλά η έρευνα επικεντρώνεται επί του παρόντος στον εντοπισμό συγκεκριμένων μικροβιακών προφίλ του εντέρου και διατροφικών παραγόντων που μπορούν, είτε να επιδεινώσουν, είτε να προστατεύσουν από το σύνδρομο. Γνωρίζουμε επίσης, ότι το άγχος μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στα συμπτώματα του ΣΕΕ.

Πιθανές στρατηγικές θεραπείας περιλαμβάνουν διαιτητικές παρεμβάσεις, καθώς και φαρμακολογικές επιλογές για πιο επίμονες περιπτώσεις. Υπάρχουν επίσης, στοιχεία ότι η υπνοθεραπεία, η συμπεριφορική θεραπεία και άλλες συμπληρωματικές προσεγγίσεις μπορούν να είναι ωφέλιμες σε ορισμένους ασθενείς.

5) Δυσαπορόφηση χολικών οξέων

Αυτή είναι μια άλλη κοινή αιτία χρόνιας διάρροιας που συχνά παραβλέπεται. Τα χολικά οξέα παράγονται από το συκώτι και εκκρίνονται στο ανώτερο έντερο ως απόκριση σε ένα γεύμα για να βοηθήσουν στην πέψη του. Φυσιολογικά, αυτά επαναπορροφούνται στο κάτω μέρος του λεπτού εντέρου, επιστρέφουν στο ήπαρ, για να συμμετέχουν ξανά στον ίδιο κύκλο. Εάν αυτός ο κύκλος διακοπεί, τα χολικά οξέα εισέρχονται στο παχύ έντερο, προκαλώντας έναν λειτουργικό ερεθισμό που ως αποτέλεσμα έχει την χρόνια διάρροια. Συνήθως η δυσαπορόφηση χολικών οξέων είναι σχετικά εύκολη στην αντιμετώπιση της,  με τη χρήση φαρμάκων που εμποδίζουν την επαφή μεταξύ των χολικών οξέων και του τοιχώματος του παχέος εντέρου.

6) Τροφικές δυσανεξίες ή κοιλιοκάκη

Οι τροφικές δυσανεξίες είναι επίσης αρκετά συχνές. Ένα υποσύνολο ανθρώπων αναπτύσσει εύκολα συμπτώματα όπως κράμπες, φούσκωμα και διάρροια μετά από κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Αυτό μπορεί να αποδοθεί στη δυσανεξία στη λακτόζη. Το σιτάρι είναι ένας άλλος κοινός παράγοντας δυσανεξίας, μια σοβαρή μορφή του οποίου είναι η κοιλιοκάκη. Η κοιλιοκάκη εμφανίζεται σε έως και 1% του πληθυσμού και οφείλεται από φλεγμονή που προκαλείται από τη γλουτένη, μια πρωτεΐνη που βρίσκεται συνήθως στο σιτάρι, τη σίκαλη και το κριθάρι. Ένα προσεκτικό διατροφικό ιστορικό και οι εξετάσεις αίματος για κοιλιοκάκη αποτελούν μέρος της αξιολόγησης ρουτίνας των ασθενών με διάρροια.

7) Παγκρεατική ανεπάρκεια

Ζητήματα με τη λειτουργία του παγκρέατος, ενός αδένα που βρίσκεται πίσω από το στομάχι και έχει καθοριστικό ρόλο στην πέψη, μπορεί να προκαλέσουν χρόνια διάρροια. Αυτό οφείλεται στην ανεπαρκή παραγωγή ή έκκριση πεπτικών ενζύμων, ως απόκριση ιδίως σε λιπαρά τρόφιμα. Η πιο κοινή, αλλά σε καμία περίπτωση η μοναδική αιτία της παγκρεατικής ανεπάρκειας, είναι η χρόνια κατάχρηση αλκοόλ. Εκτός από το ότι είναι επιβλαβές για το πάγκρεας, το αλκοόλ έχει επίσης άμεση καταστροφική επίδραση στα εντερικά κύτταρα, τα οποία με τη σειρά τους μπορούν να προκαλέσουν χρόνια διάρροια.

Εάν υποφέρετε από συχνές κρίσεις διάρροιας, συνιστάται να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό, ώστε να διαγνωστεί η ακριβής αιτία του προβλήματος και να λάβετε την απαραίτητη θεραπεία.

*Άρθρο του Ευάγγελου Ρούσσο, Γαστρεντερολόγου, Επιστημονικού Συνεργάτη ΜΗΤΕΡΑ.