Υγεία

Συμβουλές επιστροφής στο σχολείο

Γράφει η Ευαγγελία Λαγκώνα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονική Διευθύντρια Παίδων ΜΗΤΕΡΑ.

Το καλοκαίρι πέρασε. Έτσι μετά την ανεμελιά, τα παιχνίδια στη θάλασσα, τις βόλτες με το ποδήλατο, τους περιπάτους, ήρθε ο καιρός της επιστροφής των παιδιών στο σχολείο. Δύσκολη η επιστροφή για όλους. Για τους γονείς, τους δασκάλους, ακόμη περισσότερο για τα παιδιά. Ιδιαίτερα φέτος όπου η πανδημία από τον ιό Covid-19 τα κράτησε για πάρα πολύ καιρό μακριά από το γνώριμο περιβάλλον του σχολείου τους.

Όλοι μαζί, γονείς και δάσκαλοι θα πρέπει να βοηθήσουν ώστε η προσαρμογή τους και πάλι στο πρόγραμμα του σχολείου και τις σχολικές τους υποχρεώσεις να γίνει εύκολα και όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα. Είναι καλύτερο για το παιδί η διαδικασία προσαρμογής του να ξεκινήσει σιγά – σιγά λίγο πριν να αρχίσει το σχολείο.

Μερικές χρήσιμες συμβουλές στους γονείς είναι απαραίτητες.

Πώς μπορείτε να κάνετε ευκολότερη την επιστροφή του παιδιού σας στο σχολείο και στις σχολικές του υποχρεώσεις.

1. Εάν το παιδί σας ή και εσείς έχετε κάποιες ανησυχίες σχετικά με το σχολείο μη περιμένετε να έρθει η μέρα που θα ανοίξει το σχολείο για να αναζητήσετε λύση. Τα σχολεία είναι ανοιχτά αρκετό καιρό πριν την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Συζητήστε το πρόβλημά σας με τους υπεύθυνους, μία με δύο εβδομάδες πριν ανοίξει το σχολείο.
2. Αντιμετωπίστε το άγχος του για το άγνωστο. Πολλά παιδιά αγχώνονται όταν βρίσκονται αντιμέτωπα με αλλαγές όπως, αλλαγή σχολείου, τάξης ή δασκάλου. Αυτό μπορεί να συμβεί σε κάθε παιδί ανεξάρτητα με την ηλικία του. Επισκεφθείτε μαζί του το νέο σχολείο ή τη νέα του τάξη πριν την έναρξη του σχολείου. Υπενθυμίστε του ότι υπάρχουν κι άλλα παιδιά που ανησυχούν το ίδιο για την πρώτη μέρα στο σχολείο. Οι δάσκαλοι ξέρουν ότι οι μαθητές που έρχονται για πρώτη φορά αγχώνονται και είναι σίγουρο ότι θα τα βοηθήσουν να αισθανθούν όσο το δυνατό πιο άνετα. Εάν το παιδί σας φαίνεται ανήσυχο να το ρωτήσετε να σας πει για ποιο λόγο ανησυχεί. Να το βοηθήσετε να βρει τρόπους να λύσει το πρόβλημα που το απασχολεί.
3. Αρχίστε νωρίς να συζητάτε μαζί του για το σχολείο τονίζοντας τις θετικές πλευρές του ώστε να του δημιουργήσετε μία θετική προσμονή σχετικά με την πρώτη μέρα στην τάξη. Θα συναντήσει παλιούς φίλους του και θα γνωρίσει καινούργιους. Θυμίστε του τις ευχάριστες εμπειρίες που είχε την προηγούμενη χρονιά στο σχολείο.
4. Πηγαίνετε μαζί να αγοράσετε τα πράγματα του σχολείου. Την καινούρια τσάντα, τα αθλητικά τους ρούχα και άλλα. Τα παιδιά χαίρονται να συμμετέχουν στην επιλογή των σχολικών τους εφοδίων και τους δημιουργείται παράλληλα κι ένα αίσθημα προσμονής για το πότε θα πάνε σχολείο προκειμένου να τα χρησιμοποιήσουν.
5. Εάν πιστεύετε ότι θα βοηθήσει, συνοδεύστε εσείς το παιδί σας στο σχολείο την πρώτη μέρα. Φροντίστε όμως να φτάσετε εκεί νωρίς ώστε να μη του δημιουργήσετε επιπλέον άγχος.
6. Εάν κάποιος συμμαθητής του μένει κοντά, φροντίστε να πηγαίνουν παρέα στο σχολείο περπατώντας ή με το λεωφορείο.
7. Ξεκινήστε με το παιδί σας ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ύπνου-αφύπνισης μία εβδομάδα νωρίτερα ώστε να έχει κάπως προσαρμόσει το ωράριο του ύπνου του όταν ξεκινήσει το σχολείο.

Κατάλληλη σχολική τσάντα

• Διαλέξτε μαζί με το παιδί σας ένα σάκο με πλατείς ενισχυμένους ιμάντες (λουριά) του ώμου και μια ενισχυμένη πλάτη.
• Μην υπερφορτώνετε με βάρος τη τσάντα του παιδιού. Τοποθετήστε τα βαριά αντικείμενα πιο κοντά στο κέντρο της πλάτης. Ο σάκος δεν πρέπει να ζυγίζει περισσότερο από το 10%-20% του σωματικού βάρους του παιδιού σας. Να ελέγχετε τη τσάντα μαζί με το παιδί σας κάθε εβδομάδα και να αφαιρείτε τα περιττά αντικείμενα, ώστε να διατηρείται ελαφριά.
• Να υπενθυμίζετε στο παιδί σας να χρησιμοποιεί πάντοτε συμμετρικά και τους δύο ιμάντες (λουριά) στήριξης του σάκου στον ώμο του. Εάν κρεμάει το σάκο του στον ένα ώμο μπορεί αυτό να καταπονήσει τους μυς του. 

Αναπτύξτε μία ρουτίνα ύπνου

• Ο επαρκής ύπνος είναι πολύ σημαντικός για την επιτυχία του παιδιού στο σχολείο. Τα παιδιά με ανεπαρκή ύπνο αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη συγκέντρωση της προσοχής τους και στη μάθηση.
• Καθορίστε με το άνοιγμα του σχολείου, μία σταθερή ώρα ύπνου για το παιδί σας και να την εφαρμόζετε κάθε βράδυ. Μία σταθερή ρουτίνα ύπνου θα βοηθήσει το παιδί σας να ηρεμεί και να κοιμάται εύκολα. Δραστηριότητες που ηρεμούν ένα παιδί πριν αυτό να κοιμηθεί είναι το μπάνιο και το διάβασμα ενός ευχάριστου βιβλίου.
• Να κλείνετε όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές αρκετή ώρα πριν τον ύπνο.
• Να επιδιώκετε το σπίτι να είναι όσο το δυνατόν πιο ήσυχο, όταν τα μικρά παιδιά προσπαθούν να κοιμηθούν.
• Ο ανεπαρκής ύπνος σχετίζεται με χαμηλές ακαδημαϊκές επιδόσεις στο γυμνάσιο και στο λύκειο, όπως επίσης και με αυξημένα ποσοστά απουσιών και κούρασης. Η ιδανική διάρκεια ύπνου για τα περισσότερα μικρά παιδιά είναι οι 10 με 12 ώρες και για τους εφήβους των 13 -18 ετών οι 8 με 10 ώρες.

Το φαγητό

• Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που λαμβάνουν ένα θρεπτικό πρωινό γεύμα τα καταφέρνουν καλύτερα στο σχολείο, είναι περισσότερα συγκεντρωμένα και έχουν περισσότερη ενέργεια. Στο πρωινό του παιδιού σας θα πρέπει πάντα να περιλαμβάνεται και κάποια ποσότητα πρωτεΐνης.
• Μερικά σχολεία με δυνατότητα παροχής μεσημεριανού γεύματος στέλνουν σε τακτική βάση τα προγράμματα διατροφής στο σπίτι. Εφόσον γνωρίζετε εκ των προτέρων τι πρόκειται να φάει το παιδί σας μπορείτε να προγραμματίζετε να παίρνει μαζί του φαγητό από το σπίτι τις μέρες που το κυρίως πιάτο του σχολείου δεν θα του αρέσει.
• Μάθετε τί φαγητό προσφέρεται εντός και εκτός της καντίνας (από αυτόματους πωλητές). Όλα τα φαγητά που πωλούνται κατά τη διάρκεια της ημέρας πρέπει να ανταποκρίνονται σε κάποιες βασικές διατροφικές ανάγκες. Θα πρέπει να διατίθενται υγιεινές επιλογές τροφών όπως είναι τα φρέσκα φρούτα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, το νερό και οι φυσικοί χυμοί.
• Κάθε αναψυκτικό των 350 ml περιέχει περίπου 10 κουταλιές της σούπας ζάχαρης και 150 θερμίδες. Η κατανάλωση ενός αναψυκτικού την ημέρα αυξάνει τον κίνδυνο παχυσαρκίας του παιδιού κατά 60%.

Διαμορφώστε σωστές συνήθειες μελέτης και διαβάσματος στο σπίτι

• Δημιουργήστε για το παιδί σας από πολύ μικρή ηλικία, από την Α’ Δημοτικού ένα ιδανικό περιβάλλον διαβάσματος. Τα παιδιά χρειάζονται ένα μόνιμο χώρο να διαβάζουν στο δωμάτιο τους ή σε κάποιο άλλο μέρος του σπιτιού το οποίο θα πρέπει να είναι ήσυχο χωρίς να του αποσπά την προσοχή και να προάγει το διάβασμα.
• Να προγραμματίζετε άφθονο χρόνο για το διάβασμα του παιδιού σας στο σπίτι και να ενσωματώνετε μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα και τις τυχόν εξωσχολικές του δραστηριότητες. Να προσαρμόζετε τις εξωσχολικές δραστηριότητες στο διάβασμα και όχι το αντίθετο.
• Να θέσετε ως απαράβατο κανόνα ότι η τηλεόραση και όλες οι ηλεκτρονικές συσκευές θα πρέπει να είναι κλειστές όσο διάστημα διαρκεί το διάβασμα.
• Να επιβλέπετε τη χρήση του διαδικτύου και του υπολογιστή.
• Να είστε πάντοτε διαθέσιμοι να απαντάτε σε ερωτήσεις και απορίες του παιδιού σας και να προσφέρετε τη βοήθεια σας αλλά να μην κάνετε ποτέ οι ίδιοι την εργασία του παιδιού σας.
• Να προνοείτε να ξεκουράζονται τα μάτια, ο αυχένας και ο εγκέφαλος των παιδιών σας κατά τη διάρκεια του διαβάσματος τους. Μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να κλείνουν τα βιβλία για λίγα λεπτά, να κάνουν περιοδικά κάποιες διατάσεις και ένα διάλειμμα εφόσον αυτό δεν τους αποσπά πάρα πολύ την προσοχή από το διάβασμά τους.
• Εάν το παιδί σας δυσκολεύεται σε ένα συγκεκριμένο μάθημα μιλήστε με το δάσκαλο του παιδιού ο οποίος θα σας προτείνει το πώς εσείς ή κάποιο άλλο πρόσωπο μπορεί να βοηθήσει το παιδί στο σπίτι.
• Εάν το παιδί έχει δυσκολίες να συγκεντρωθεί ή να ολοκληρώσει την εργασία στο σπίτι να μιλήσετε με το δάσκαλο ή κάποιο σχολικό σύμβουλο ή το γιατρό σας.

Η επιστροφή στο σχολείο τη νέα σχολική χρονιά είναι μία πραγματικότητα. Μας χαροποιεί όλους γιατί η παρακολούθηση στο σχολείο αποτελεί τον καλύτερο τρόπο μάθησης και συμβάλλει στην κοινωνικοποίηση και στην συναισθηματική και ψυχική υγεία των παιδιών. Σε όλους εμάς, γονείς, μαθητές, δασκάλους απομένει η συμμόρφωση και η στήριξη των κανόνων λειτουργίας των σχολείων που θα αποφασίσει σύμφωνα με τα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα της πανδημίας Covid 19, η επιτροπή των ειδικών για την πανδημία.

Το κάθε παιδί πριν επιστρέψει στο σχολείο θα πρέπει να είναι πλήρως εμβολιασμένο και να έχει κάνει τον προληπτικό έλεγχο για την όραση και καρδιολογικό έλεγχο για την άθληση με ασφάλεια.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Με αφορμή την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, το Παίδων ΜΗΤΕΡΑ έχει σχεδιάσει για τις ανάγκες των μικρών του φίλων ειδικά πακέτα βεβαίωσης άθλησης. Δείτε τους ελέγχους εδώ

*Άρθρο της Ευαγγελίας Λαγκώνα, Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Παιδιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονικής Διευθύντριας Παίδων ΜΗΤΕΡΑ.