Υγεία

3+1 ερωτήσεις για τις νεότερες εξελίξεις στη θεραπεία του καρκίνου

Γράφει ο Παύλος Παπακώστας, Παθολόγος-Ογκολόγος, Διευθυντής  Β΄Ογκολογικής Κλινικής Metropolitan General.

1. Υπάρχουν εξελίξεις τα τελευταία χρόνια στην αντιμετώπιση του καρκίνου;?

Υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια τόσο σε διαγνωστικό (νέες δυνατότητες απεικόνισης, μοριακές διαγνωστικές τεχνικές), όσο και σε θεραπευτικό επίπεδο.

Μέχρι πρόσφατα οι θεραπευτικές επιλογές για τη θεραπεία του καρκίνου ήταν η χειρουργική, η χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία και για μερικούς καρκίνους και η ορμονοθεραπεία. Παρ’ όλο που και στις τέσσερις αυτές βασικές θεραπείες υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις (νέα φάρμακα χημειοθεραπείας και ορμονοθεραπείας, νέες χειρουργικές και ακτινοθεραπευτικές τεχνικές), σημαντικότερη εξέλιξη θεωρείται η εφαρμογή στην πράξη δυο νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων όπως είναι οι στοχεύουσες θεραπείες και η ανοσοθεραπεία.

Η μεγάλη ανάπτυξη της μοριακής βιολογίας οδήγησε στην καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών της καρκινογένεσης και της επιβίωσης των κυττάρων. Έτσι έχουν αναγνωρισθεί οδηγοί μεταλλάξεις και μόρια υπεύθυνα για την επιβίωση των καρκινικών κυττάρων. Η στόχευση με φάρμακα των μοριακών αυτών στόχων οδήγησε στην ανάπτυξη νέων θεραπειών που ονομάζονται στοχεύουσες θεραπείες.

Επίσης, η αναγνώριση κάποιων από τους μηχανισμούς που το καρκινικό κύτταρο αποφεύγει την αναγνώριση και την καταστροφή του από το αμυντικό σύστημα του οργανισμού, οδήγησε στη δημιουργία φαρμάκων που ενεργοποιούν το αμυντικό σύστημα για να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα. Αυτή είναι η καλούμενη ανοσοθεραπεία του καρκίνου που έχει αναπτυχθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Οι νέες αυτές θεραπείας μαζί με τις κλασσικές θεραπείας έχουν βελτιώσει πολύ τα θεραπευτικά αποτελέσματα σε πολλές μορφές καρκίνου. 

2. Τί ακριβώς εννοούμε με τον όρο εξατομικευμένες θεραπείες του καρκίνου;

Σήμερα γνωρίζουμε ότι η νεοπλασματική νόσος ενός οργάνου (πχ πνεύμονα) δεν είναι ίδια για κάθε ασθενή. Αναλύοντας με τις σύγχρονες μοριακές μεθόδους το μοριακό προφίλ του όγκου κάθε ασθενούς, βρίσκουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και ποια είναι η πιο κατάλληλη θεραπεία για το συγκεκριμένο ασθενή (εξατομικευμένη θεραπεία).

Στις εξατομικευμένες θεραπείες περιλαμβάνονται οι στοχεύουσες θεραπείες καθώς και η ανοσοθεραπεία και μαζί με τις κλασικές θεραπείες έχουν βελτιώσει πολύ τα θεραπευτικά αποτελέσματα.

3. Σε ποιους καρκίνους χρησιμοποιείται σήμερα η ανοσοθεραπεία;

Η ανοσοθεραπεία μόνη της η σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία ή στοχεύουσα θεραπεία, χρησιμοποιείται σήμερα με πολύ καλά αποτελέσματα σχεδόν σε όλους τους όγκους (μελάνωμα, πνεύμονα, νεφρού, όγκους του γαστρεντερικού συστήματος, μαστού, ουροδόχου κύστης, ηπάτωμα κτλ).

Εκτός από πολύ καλά θεραπευτικά αποτελέσματα, η ανοσοθεραπεία χαρακτηρίζεται και από τη μεγαλύτερη χρονική διάρκεια των αποτελεσμάτων αυτών σε σχέση με την χημειοθεραπεία.

Οι παρενέργειες της ανοσοθεραπείας είναι διαφορετικές από εκείνες της χημειοθεραπείας. Είναι ηπιότερες και λιγότερο συχνές, σε μικρό ποσοστό όμως αυτές μπορεί να είναι πολύ σοβαρές και χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση.

4.Οι καρκινοπαθείς πρέπει να εμβολιαστούν κατά του Covid-19;

Οι οδηγίες που υπάρχουν από τους διεθνείς οργανισμούς συνιστούν να εμβολιάζονται οι ασθενείς με καρκίνο. Όσοι δεν λαμβάνουν κάποια θεραπεία μπορούν να εμβολιαστούν άμεσα. Όσοι λαμβάνουν θεραπεία και κυρίως χημειοθεραπεία θα πρέπει και αυτοί να εμβολιαστούν μετά όμως από συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό τους για τον κατάλληλο χρόνο.

 *Άρθρο του Παύλου Παπακώστα, Παθολόγου - Ογκολόγου, Διευθυντή  Β΄ Ογκολογικής Κλινικής Metropolitan General.