Οικονομία

Επίδομα γέννας: Δικαιούχοι, κριτήρια και προϋποθέσεις

Σε πόσες δόσεις θα καταβληθεί το επίδομα γέννας. Τι αλλάζει για τα επιδόματα παιδιού, ενοικίου και το ΚΕΑ.

Σε δυο δόσεις θα καταβάλλεται το επίδομα γέννας για όσα παιδιά γεννηθούν από 1/1/2020, σύμφωνα με το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας  «Επίδομα γέννησης και άλλες διατάξεις» που αναρτήθηκε στον δικτυακό τόπο διαβουλεύσεων opengov.gr.   

Όπως αναφέρει το νομοσχέδιο, οι γονείς θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση, μετά την αποδοχή της οποίας, το επίδομα θα καταβάλλεται σε δύο ισόποσες δόσεις των 1.000 ευρώ. Η αίτηση θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά:

• στο Υποσύστημα του Πληροφοριακού Συστήματος του Μητρώου Πολιτών για τη δήλωση γέννησης του παιδιού ή
• στην εφαρμογή του διαδικτυακού τόπου του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για το επίδομα γέννησης.

Εκτός από το νέο επίδομα γέννας, το ν/σ φέρνει αλλαγές και στα υπάρχοντα επιδόματα παιδιού και στέγασης – ενοικίου όπως και στο ΚΕΑ που μετονομάζεται σε «Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα».

Οι βασικότερες αλλαγές είναι πως πλέον οι μετανάστες που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα χρειάζονται 12 έτη φορολογικών δηλώσεων αντί για 5 προκειμένου να λάβουν το επίδομα παιδιού και ενοικίου, ενώ θεσπίζεται ως πρόσθετο κριτήριο η υποχρεωτική φοίτηση στο σχολείο των ανήλικων παιδιών του νοικοκυριού.

Το επίδομα γέννησης

Με το νομοσχέδιο θεσπίζεται από 1.1.2020 επίδομα γέννησης ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που γεννιέται στην Ελλάδα. Δικαιούχος του επιδόματος είναι η διαμένουσα νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα μητέρα του παιδιού.

Για την καταβολή του επιδόματος, ισχύουν εισοδηματικά κριτήρια τα οποία ξεκινούν από ετήσιο εισόδημα έως 60.000 ευρώ για μόνη μητέρα χωρίς άλλα ανήλικα παιδιά ή έως 70.000 ευρώ για ζευγάρι χωρίς άλλα παιδιά και κλιμακώνονται ανάλογα με το πλήθος των ανήλικων παιδιών που υπάρχουν στην οικογένεια.  Ως εξαρτώμενα παιδιά νοούνται τα τέκνα που είναι άγαμα και δεν έχουν κλείσει τα 18 κατά την ημερομηνία γέννησης του παιδιού για το οποίο ζητείται το επίδομα. 

Τα εισοδηματικά κριτήρια διαμορφώνονται ως εξής :

• Μόνη μητέρα χωρίς άλλα παιδιά (αποκτά το 1ο)– ετήσιο εισόδημα έως 60.000€
• Ζευγάρι χωρίς άλλα παιδιά (αποκτούν το 1ο) – ετήσιο εισόδημα έως 70.000€
• Μονογονεϊκή οικογένεια με άλλο ένα ανήλικο παιδί (αποκτά το 2ο) – ετήσιο εισόδημα έως 70.000€
• Ζευγάρι με άλλο ένα ανήλικο παιδί (αποκτούν το 2ο) – ετήσιο εισόδημα έως 80.000€
• Μονογονεϊκή οικογένεια με άλλα δυο ανήλικα παιδιά (αποκτά το 3ο) – ετήσιο εισόδημα έως 80.000€
• Ζευγάρι με άλλα δυο ανήλικα παιδιά (αποκτούν το 3ο) – ετήσιο εισόδημα έως 90.000€
• Μονογονεϊκή οικογένεια με άλλα τρία ανήλικα παιδιά (αποκτά το 4ο) – ετήσιο εισόδημα έως 90.000€
• Ζευγάρι με άλλα τρία ανήλικα παιδιά (αποκτούν το 4ο) – ετήσιο εισόδημα έως 100.000€

Για κάθε επόμενο ανήλικο παιδί στην οικογένεια – μονογονεική ή ζευγάρι – το όριο αυξάνεται κατά 10.000€. Λαμβάνεται υπόψη το συνολικό, πραγματικό ή τεκμαρτό, εισόδημα από κάθε πηγή ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης προ φόρων, μετά την αφαίρεση των εισφορών για κοινωνική ασφάλιση, εξαιρουμένων των επιδομάτων που δεν προσμετρώνται στο φορολογητέο εισόδημα, όλων των μελών της οικογένειας.

Σε περίπτωση έγγαμων ή όσων έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον υποβάλλεται ξεχωριστή δήλωση φορολογίας εισοδήματος, η πλήρωση τoυ εισοδηματικού κριτηρίου προκύπτει από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και τις αντίστοιχες Πράξεις Διοικητικού Προσδιορισμού Φόρου αμφοτέρων των συζύγων ή μερών του συμφώνου συμβίωσης.

Δικαιούχος είναι η διαμένουσα νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα μητέρα του παιδιού ή σε ειδικές περιπτώσεις ο πατέρας , εφόσον η ίδια ή ο πατέρας εμπίπτει σε μία από τις εξής κατηγορίες :

α) Έλληνα πολίτη,
β) ομογενούς αλλοδαπού που διαθέτει δελτίο ταυτότητας ομογενούς,
γ) πολίτη κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
δ) πολίτη κράτους που ανήκει στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, καθώς πολίτη της Ελβετικής Συνομοσπονδίας,
ε) πολίτη τρίτης χώρας, ο οποίος διαμένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα τα τελευταία 12 έτη πριν από το έτος γέννησης του παιδιού.

Κατ’ εξαίρεση, για παιδιά που γεννιούνται στην Ελλάδα κατά τα έτη 2020, 2021, 2022 και 2023 το επίδομα χορηγείται εφόσον η μητέρα τους, ως πολίτης τρίτης χώρας, διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια από το 2012 και εντεύθεν.

Επίδομα Παιδιού

Το νομοσχέδιο εμπεριέχει και δυο αλλαγές στο επίδομα παιδιού.

Αναλυτικά :

• Για τους νέους δικαιούχους του επιδόματος, μετανάστες - πολίτες τρίτων χωρών οι οποίοι δεν είναι ομογενείς, δεν είναι πολίτες κρατών μελών της Ε.Ε., δεν έχουν αναγνωριστεί ως πρόσφυγες με βάση το νέο νόμο του 2019 και δεν έχουν ούτε το καθεστώς παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, το επίδομα θα χορηγείται μόνο σε όσους διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα τα τελευταία 12 έτη πριν την υποβολή της αίτησης. Απαραίτητη προϋπόθεση επίσης είναι τα εξαρτώμενα τέκνα τους να βρίσκονται στην Ελλάδα.
• Το μόνιμο και νόμιμο της διαμονής επί 12ετία στη χώρα αποδεικνύεται από την υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος καθ’ έκαστο φορολογικό έτος. Ως υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος νοείται η υποβολή δήλωσης για κάθε έτος ανελλιπώς και εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας υποβολή της. Για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες δικαιούχων συμπεριλαμβανομένων των ελλήνων πολιτών παραμένει η 5ετία μόνιμης και νόμιμης διαμονής ως προυπόθεση για την λήψη του Επιδόματος Παιδιού.
• Για τα ανήλικα παιδιά, για τα οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις φοίτησής του στην υποχρεωτική εκπαίδευση, το επίδομα χορηγείται υπό την προϋπόθεση αφενός της εγγραφής τους σε σχολείο αφετέρου της πραγματικής φοίτησής τους, η οποία θεωρείται ότι συντρέχει όταν το εξαρτώμενο τέκνο δεν υποχρεούται να επαναλάβει την ίδια τάξη λόγω του αριθμού των απουσιών του. Η ρήτρα αυτή εφαρμόζεται από το σχολικό έτος 2020-2021

Επίδομα ενοικίου – στέγασης

Αντίστοιχες αλλαγές φέρνει το νομοσχέδιο και για τους δικαιούχους του επιδόματος ενοικίου – στέγασης.

Όπως ίσχυε, οι δικαιούχοι πρέπει να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια κατά τα τελευταία 5 έτη πριν από την υποβολή της αίτησης, όπως αυτό αποδεικνύεται από την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για τα έτη αυτά ή από κάθε άλλο πρόσφορο δικαιολογητικό. Ωστόσο προστίθεται πως ειδικά οι πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι δεν έχουν την ιδιότητα του ομογενούς, του πολίτη κράτους – μέλους της Ε.Ε, του πρόσφυγα, του ανιθαγενούς, του πολίτη στον οποίο έχει χορηγηθεί καθεστώς παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, τότε χρειάζονται για να εισπράξουν το επίδομα να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια κατά τα τελευταία 12 έτη πριν από την υποβολή της αίτησης.

Ταυτόχρονα εισάγεται νέο κριτήριο η πραγματική φοίτηση στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Στις περιπτώσεις που το νοικοκυριό περιλαμβάνει ανήλικα μέλη, για τα οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις φοίτησής τους στην υποχρεωτική εκπαίδευση, το επίδομα χορηγείται υπό την προϋπόθεση, αφενός, της εγγραφής τους σε σχολείο, αφετέρου, της πραγματικής φοίτησής τους, η οποία θεωρείται ότι συντρέχει όταν το ανήλικο μέλος δεν υποχρεούται να επαναλάβει την ίδια τάξη λόγω του αριθμού των απουσιών του. Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται για πρώτη φορά από το σχολικό έτος 2020-2021.

ΚΕΑ

Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης μετονομάζεται σε Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα και αυστηροποιείται το κριτήριο της φοίτησης των παιδιών στην υποχρεωτική εκπαίδευση.

Στις περιπτώσεις λοιπόν που το νοικοκυριό περιλαμβάνει ανήλικα μέλη, για τα οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις φοίτησής τους στην υποχρεωτική εκπαίδευση, το επίδομα χορηγείται υπό την προϋπόθεση αφενός της εγγραφής τους σε σχολείο αφετέρου της πραγματικής φοίτησής τους, η οποία θεωρείται ότι συντρέχει όταν το ανήλικο μέλος δεν υποχρεούται να επαναλάβει την ίδια τάξη λόγω του αριθμού των απουσιών του.

Η ρήτρα αυτή εφαρμόζεται για πρώτη φορά από το σχολικό έτος 2020-2021, συμπεριλαμβανομένων των ειδικότερων προϋποθέσεων και της διαδικασίας α) διαπίστωσης της μη πλήρωσης των ανωτέρω τιθέμενων προϋποθέσεων μέσω της διασύνδεσης των πληροφοριακών συστημάτων του επιδόματος και του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, β) διακοπής της χορήγησης του επιδόματος, γ) ανάκτησης της τυχόν αχρεώστητης καταβολής του και δ) εκ νέου υποβολής αίτησής για τη χορήγησή του.