Κόσμος

Τα γεγονότα που σημάδεψαν τον πλανήτη το 2019

Ποιες ειδήσεις σημάδεψαν τον κόσμο το έτος που φέυγει.

Αλυσιδωτές εκρήξεις λαϊκής οργής, πρωτοφανείς καύσωνες, αλλά και το σίριαλ του Brexit ή η διαδικασία παραπομπής του Ντόναλντ Τραμπ, τα κυριότερα γεγονότα που σημάδεψαν το 2019:

Κρίσεις εν σειρά στην λατινική Αμερική

Τον Ιανουάριο, ο Χουάν Γκουαϊδό, στέλεχος της αντιπολίτευσης στην Βενεζουέλα, αυτοανακηρύσσεται μεταβατικός πρόεδρος ζητώντας την αποχώρηση του Νικολάς Μαδούρο, την επανεκλογή του οποίου αμφισβητεί, σε μία χώρα που βρίσκεται σε οικονομική κατάρρευση και αντιμετωπίζει σοβαρή μεταναστευτική κρίση. Αναγνωρίζεται από πενήντα περίπου χώρες, ανάμεσά τους και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Υποστηριζόμενος από τον στρατό, ο Μαδούρο παραμένει στην θέση του.

Στην Αϊτή, δεκάδες άνθρωποι σκοτώνονται στα μέσα του Σεπτεμβρίου κατά τις διαδηλώσει με αίτημα την παραίτηση του προέδρου Ζοβενέλ Μοΐζ λόγω των ελλείψεων καυσίμων.

Τον Οκτώβριο, ο Ισημερινός παραλύει επί σχεδόν δύο εβδομάδες μετά την κατάργηση των επιδοτήσεων στα καύσιμα, μέτρο που τελικά αναβάλλεται.

Στην Χιλή, το Κοινοβούλιο αποφασίζει στα μέσα του Νοεμβρίου την διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την αναθεώρηση του Συντάγματος της εποχής του Πινοσέτ έπειτα από έναν μήνα βίαιων εκδηλώσεων διαμαρτυρίας για τις κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες (περί τους 20 νεκροί και περισσότεροι από 2.000 τραυματίες).

Η Βολιβία ακυρώνει στις 24 Νοεμβρίου την επανεκλογή του προέδρου Εβο Μοράλες, έπειτα από διαμαρτυρίες τεσσάρων εβδομάδων με δεκάδες νεκρούς. Ο πρώτος αυτόχθονας πρόεδρος της χώρας χάνει την υποστήριξη του στρατού και της αστυνομίας και οδηγείται σε παραίτηση στις 10 Νοεμβρίου. Αυτοεξορίζεται καταγγέλλοντας πραξικόπημα.

Στην Κολομβία, ο δεξιός πρόεδρος Ιβάν Ντούκε βρίσκεται από τα τέλη Νοεμβρίου αντιμέτωπος με κύμα διαμαρτυρίας και μαζικές διαδηλώσεις.

Αραβικές εξεγέρσεις, ταραχές στο Ιράν

Στις 22 Φεβρουαρίου ξεκινούν μαζικές διαδηλώσεις στην Αλγερία κατά της υποψηφιότητας του Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα για πέμπτη προεδρική θητεία. Στις 2 Απριλίου, ο πρόεδρος, η κατάσταση της υγείας του οποίου επιδεινώνεται συνεχώς μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο του 2013, παραιτείται υπό την πίεση του δρόμου και του στρατού.

Ομως, οι Αλγερινοί συνεχίζουν να διαδηλώνουν μαζικά, αποφασισμένοι να απαλλαγούν από ολόκληρο το «σύστημα» που έχει διαμορφωθεί από το 1962 και την ανεξαρτησία.

Στις 11 Απριλίου, στο Σουδάν, είναι η σειρά του Ομαρ αλ-Μπεσίρ, στην εξουσία επί τρεις δεκαετίες, να ανατραπεί από τον στρατό έπειτα από κίνημα λαϊκής διαμαρτυρίας τεσσάρων μηνών, που πυροδοτήθηκε από τον τριπλασιασμό της τιμής του ψωμιού. Από τον Αύγουστο, η χώρα κυβερνάται από μεταβατικό συμβούλιο.

Στο Ιράκ, κοινωνικό κίνημα διαμαρτυρίας κατά της διαφθοράς, της ανεργίας, της διάλυσης των δημοσίων υπηρεσιών ξεκινά την 1η Οκτωβρίου για να εξελιχθεί σε σοβαρή πολιτική κρίση. Την 1η Δεκεμβρίου, το κοινοβούλιο κάνει δεκτή την παραίτηση της κυβέρνησης. Εκατοντάδες άνθρωποι, οι περισσότεροι διαδηλωτές, έχουν σκοτωθεί και χιλιάδες έχουν τραυματισθεί στην Βαγδάτη και τον σιιτικό νότο.

Στον Λίβανο, η ανακοίνωση στις 17 Οκτωβρίου της επιβολής φόρου επί των κλήσεων WhatsApp προκαλεί σφοδρή λαϊκή αντίδραση, που προκαλεί την παραίτηση του πρωθυπουργού Σάαντ Χαρίρι. Οι διαδηλωτές συνεχίζουν ωστόσο να απαιτούν την αποχώρηση ολόκληρης της πολιτικής τάξης της χώρας, που θεωρείται διεφθαρμένη και ανίκανη να τερματίσει τον οικονομικό μαρασμό.

Και το Ιράν υπήρξε επί εβδομάδες θέατρο ταραχών στα μέσα του Νοεμβρίου, μετά την αύξηση των τιμών της βενζίνης. Οι αρχές έχουν ανακοινώσει ότι πέντε άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά την καταστολή των διαδηλώσεων, ενώ η Διεθνής Αμνηστία κάνει λόγο για περισσότερους από 200 νεκρούς.

Η Boeing σε δίνη

Στα μέσα του Μαρτίου τα αεροσκάφη 737 MAX της αμερικανικής εταιρείας αεροναυπηγικής Boeing καθηλώνονται στο έδαφος, έπειτα από την συντριβή δύο τέτοιου τύπου αεροσκαφών, της Lion Air και της Ethiopian Airlines, με 346 νεκρούς. Στο στόχαστρο, το αυτόματο σύστημα ελέγχου πτήσης. Η κρίση έχει ήδη κοστίσει περί τα δέκα δισεκατομμύρια δολάρια στη εταιρεία, η οποία αντιμετωπίζει σειρά αγωγών και την έρευνα των αμερικανικών αρχών.

Στις 17 Δεκεμβρίου, η Boeing ανακοινώνει την αναστολή της παραγωγής των 737 MAX.

Ηνωμένο Βασίλειο: το saga του Brexit

Η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση, που αποφασίσθηκε από τους Βρετανούς μες δημοψήφισμα το 2016, προγραμματισμένη αρχικά για τις 29Μαρτίου 2019, αναβάλλεται επί τρεις φορές και πλέον έχει επαναπρογραμματισθεί για τις 31 Ιανουαρίου 2020.

Οι εκλογές της 12ης Δεκεμβρίου έδωσαν στον Μπόρις Τζόνσον την άνετη πλειοψηφία που επεδίωκε ώστε να κατευθύνει κατά τις επιθυμίες του την διαδικασία της αποχώρησης της χώρας του από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ηδη εισήγαγε στον εφαρμοστικό νόμο της συμφωνίας του για το Brexit την απαγόρευση περαιτέρω αναβολής της εξόδου και οι επικριτές του καταγγέλλουν ότι κινείται προς ένα hard Brexit.

Η Νοτρ Νταμ στις φλόγες

Στις 15 Απριλίου, η σκεπή και ο ξύλινος σκελετός της στέγης του καθεδρικού ναού της Νοτρ Νταμ καταστράφηκαν από πυρκαγιά. Οι πυροσβέστες κατόρθωσαν να σώσουν το γοτθικό οικοδόμημα, ενώ ανθρώπινη αλυσίδα διέσωσε σχεδόν το σύνολο των έργων τέχνης του ναού.

Η πυρκαγιά σε ένα από τα πλέον πολυσύχναστα μνημεία της Ευρώπη προκάλεσε παγκόσμια συγκίνηση και προσφορές ύψους 922 εκατομμυρίων ευρώ ηια την ανοικοδόμηση, που θα χρειασθεί χρόνια.

Η εικόνα μίας μαύρης τρύπας

Τον Απρίλιο, διεθνής ομάδα επιστημόνων αποκαλύπτει την φωτογραφική απεικόνιση μίας μαύρης τρύπας: ένας σκοτεινός κύκλος στο μέσον ενός φωτεινού δακτυλίου, στο κέντρο του γαλαξία M87, σε απόσταση 50 εκατομμυρίων ετών φωτός από την Γη.