Οικονομία

“Παράθυρο” Ντομπρόβσκις για μη μείωση του αφορολόγητου

Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν για το αφορολόγητο, τα πλεονάσματα και τα κόκκινα δάνεια. Το μήνυμά του στα κόμματα της Ελλάδας.

Ανοιχτό άφησε το ενδεχόμενο να μη μειωθεί το αφορολόγητο ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, ενώ αναφέρθηκε και στα πλεονάσματα, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο euro2day.gr.

Σχολιάζοντας τον νέο νόμο Κατσέλη, τον χαρακτήρισε ως «προσωρινό μέτρο», τονίζοντας τη σημασία της πειθαρχίας και των σωστών κινήτρων για την αποπληρωμή δανείων.

Έστειλε, επίσης, ηχηρό μήνυμα στα πολιτικά κόμματα της Ελλάδας, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τις προεκλογικές εξαγγελίες.

Ολόκληρη η συνέντευξη του Βάλντις Ντομπρόβσκις

Κύριε Αντιπρόεδρε, σας ευχαριστώ που είστε μαζί μας. Η ελληνική κυβέρνηση θέλει να προχωρήσει σε πρόωρη εξόφληση των δανείων του IMF. Ο Klaus Regling, επικεφαλής του ESM, δήλωσε ότι είναι ένα θετικό βήμα και ότι η Ελλάδα πρέπει να διαπραγματευτεί με τους πιστωτές της σχετικά με αυτό. Ποια είναι η στάση της Επιτροπής;

Είμαστε ανοικτοί για αυτή τη λύση. Κατά μία έννοια, είναι σχετικά συνηθισμένη πρακτική στις χώρες που είχαν πρόγραμμα, μετά και εφόσον μπορούσαν να αποπληρώσουν τα δάνεια του ΔΝΤ συνήθως να το κάνουν. Η Ελλάδα διαθέτει επί του παρόντος αρκετό απόθεμα σε κονδύλια για να αποπληρώσει τα δάνεια και έτσι να μειώσει τα επιτόκια. Η Επιτροπή υποστηρίζει αυτό το βήμα.

-Θεωρείτε ότι πρέπει να υπάρξει μια εφάπαξ αποπληρωμή ή μια σταδιακή αποπληρωμή;

Οι ελληνικές αρχές θα αποφασίσουν μαζί με το ΔΝΤ ποια είναι η καλύτερη πορεία. Ενδεικτικά υποστηρίζουμε αυτήν την λύση.

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο που έχω παρατηρήσει είναι ότι το IMF έχει σταματήσει να δημοσιεύει πολύ αρνητικές εκθέσεις για την Ελλάδα και κατά τη διάρκεια της συνόδου δημοσίευσε την έκθεσή του όπου αποδέχθηκε το 3,5% των πρωτογενών πλεονασμάτων μέχρι το 2022. Πώς βλέπετε αυτή τη μεταβολή στάσης του ΔΝΤ;

Πρώτα απ' όλα, για εμάς αυτό είναι δεδομένο. Είχαμε δύσκολες συζητήσεις με το ΔΝΤ εδώ και αρκετά χρόνια. Υπήρξε διαφορά αποτίμησης ύψους περίπου 2% του ΑΕΠ για το έλλειμμα της Ελλάδας. Στη συνέχεια, βάλαμε τα πρόσθετα προ νομοθετικά (pre-legislative) μέτρα αλλά, τελικά, είδαμε ότι οι προβλέψεις της Επιτροπής ήταν πιο κοντά στην πραγματικότητα και ότι η Ελλάδα αποδίδει το πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5%, οπότε το ΔΝΤ το έλαβε υπόψη και αναθεώρησε τις προβλέψεις του.

-Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα, καθώς μπήκαμε στην προεκλογική περίοδο, είπαν ότι θέλουν να επαναδιαπραγματευθούν και να μειώσουν τους στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων του 3,5%. Θα μπορούσε αυτό να συμβεί και αν ναι, πότε;

Χρειάστηκε πολύς χρόνος να συμφωνήσουμε σε αυτά τα πρωτογενή πλεονάσματα και στη δημοσιονομική πορεία: Για πόσο καιρό θα είναι το 3,5% και πότε θα μειωθεί σταδιακά στο 2%. Θα ήταν σημαντικό να τηρηθούν οι συμφωνηθέντες στόχοι διότι συνδέονται επίσης άμεσα με τα μέτρα για το χρέος. Όσον αφορά την επιστροφή της Ελλάδας στις χρηματοπιστωτικές αγορές και τελικά τη χρηματοδότηση των δικών της δημοσιονομικών αναγκών, η επανέναρξη μιας συζήτησης τώρα σχετικά με δημοσιονομικούς στόχους θα είναι αντιπαραγωγική.

-Πότε μπορεί να γίνει αυτή η συζήτηση;

Από την πλευρά της Επιτροπής θα έλεγα ότι κάποιος πρέπει να είναι προσεκτικός και σίγουρα να μην βιαστεί γιατί είναι μια ευαίσθητη «άσκηση» για την Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές με αναλογία χρέους-ΑΕΠ περίπου 180% και δεν υπάρχει περιθώριο για λάθος.

-Σχετικά με την πρόσφατη αξιολόγηση της Επιτροπής για την απελευθέρωση του 1 δισ ευρώ. Ήταν μια θετική έκθεση, αλλά είχε πολλούς αστερίσκους. Κανονικά, κάποιος θα μπορούσε να πει ότι αν αυτή η έκθεση ήταν στο τραπέζι πέρυσι, το Eurogroup δεν θα την ενέκρινε. Αυτή τη φορά όμως εγκρίθηκε ακόμη και με πολλούς αστερίσκους. Προς τι η αλλαγή;

Η Ελλάδα εκπληρώνει τις δεσμεύσεις της στη μετά προγράμματος εποχή και υπερβαίνει τους στόχους του πρωτογενούς πλεονάσματος όπως και τα προηγούμενα χρόνια. Η Ελλάδα εφαρμόζει μια φιλόδοξη ατζέντα και πρέπει να αναγνωριστεί η προσπάθεια της. Πιστεύω γι’ 'αυτό το λόγο εγκρίθηκε από τα άλλα κράτη μέλη με την υποστήριξη της Κομισιόν. Φυσικά, για ορισμένα θέματα έχουμε τις ανησυχίες που έχουμε υποδείξει. Για παράδειγμα o νέος νόμος Κατσέλη. Μοιραζόμαστε τον στόχο του νόμου, αλλά είναι σημαντικό να είναι δομημένος με τον σωστό τρόπο, να είναι προσωρινός, να μην διευκολύνει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και δεν οδηγεί σε περαιτέρω χαλάρωση της πειθαρχίας αποπληρωμής των δανείων. Προκειμένου η Ελλάδα να ανακάμψει, χρειάζεται επίσης έναν υγιή τραπεζικό τομέα. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι το 40% περίπου, το μεγαλύτερο από όλες τις χώρες της ΕΕ. Δεν μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται για έναν υγιή τραπεζικό τομέα, οπότε υπάρχει ανάγκη μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ως εκ τούτου, όταν συζητάμε πρωτοβουλίες όπως ο νέος νόμος Κατσέλη, είναι σημαντικό να μην δημιουργηθούν λανθασμένα κίνητρα.

-Αυτό με φέρνει στην επόμενη ερώτησή μου. Πιστεύετε ότι ο νέος νόμος Κατσέλη αρκεί για να φέρει τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα στον ελληνικό τραπεζικό τομέα;

Αυτό είναι ακριβώς ένα από τα θέματα που η έκθεση δείχνει ως πιθανό κίνδυνο. Θα παρακολουθούμε προσεκτικά ποιες είναι οι συνέπειες αυτού του νέου νόμου και εάν θα χρειαστούν κάποιες διορθώσεις.

-Πόσος χρόνος θα χρειαστεί ώστε να διαπιστώσετε τα αποτελέσματα του νέου νόμου Κατσέλη;

Δεν μπορώ να δώσω συγκεκριμένη ημερομηνία τώρα. Ο κύριος δείκτης είναι το επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Αν πράγματι αυτή η πρωτοβουλία μερικής αναδιάρθρωσης των δανείων μέσω κρατικής στήριξης οδηγεί σε βελτίωση της πειθαρχίας εξόφλησης και βλέπουμε τη συνεχή μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν ένα θετικό βήμα. Φυσικά, δεν είναι δωρεάν, οι Έλληνες φορολογούμενοι πληρώνουν για αυτό, αλλά μπορεί να φέρει το σωστό αποτέλεσμα. Αυτός θα είναι ο κύριος δείκτης που θα παρακολουθούμε.

-Οι προεκλογικές ανακοινώσεις των ελληνικών κομμάτων σας ανησυχούν καθώς μπορεί να φέρει δημοσιονομικό εκτροχιασμό;

Αυτό είναι κάτι που πρέπει σίγουρα να αποφύγετε. Όπως λέγαμε νωρίτερα, η επιστροφή στο δανεισμό από τις αγορές είναι μια λεπτή «άσκηση.» Είναι σημαντικό όλα τα μέρη να τηρήσουν αυτόν τον στόχο και να δεσμεύονται να διασφαλίσουν ότι η Ελλάδα θα μπορέσει πραγματικά να επιστρέψει στις αγορές για πλήρη χρηματοδότηση χωρίς να χρειαστεί περαιτέρω προγράμματα.

-Η δήλωση του Eurogroup έλεγε ότι η Ελλάδα δεσμεύτηκε να προχωρήσει με κρίσιμες μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης και της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει πίεση για μείωση του αφορολόγητου εισοδήματος το 2020; Είναι αυτό «γραμμένο σε πέτρα» ή υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί;

Πρόκειται για ένα από τα προ νομοθετημένα μέτρα (pre-legislative measures). Η γενική μας άποψη για τα μέτρα αυτά ήταν ότι εάν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος πέρα από την επίτευξη δημοσιονομικών στόχων τότε είμαστε ανοικτοί να συζητήσουμε πώς θα χρησιμοποιηθεί ο χώρος αυτός. Όπως θυμάστε, το ίδιο συνέβη και με τις περικοπές των συντάξεων. Η Κομισιόν είναι ανοικτή και εάν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος και (το αφορολόγητο εισόδημα) αποτελεί προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση τότε θα το υποστηρίξουμε. Για εμάς το κύριο ζήτημα είναι να τηρήσουμε τους δημοσιονομικούς στόχους και στη συνέχεια να συζητήσουμε πώς να δαπανηθούν τα πρόσθετα έσοδα.

-Πότε είναι η επόμενη κρίσιμη ημερομηνία για την ελληνική οικονομία; Είναι το επόμενο ευρωπαϊκό εξάμηνο τον Ιούνιο ή το Φεβρουάριο του 2020, όπου μπορείτε να δείτε τα αποτελέσματα του νόμου Κατσέλη και τις επιπτώσεις των όποιων προεκλογικών μέτρων;

Η Ελλάδα επιστρέφει στον κύκλο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Το επόμενο σημείο θα είναι οι αρχές Ιουνίου με το ανοιξιάτικο πακέτο. Μέχρι τότε θα χρειαστεί να αξιολογήσουμε τα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά σχέδια της Ελλάδας και το επόμενο βήμα είναι η δέσμη του φθινοπώρου όπου η Ελλάδα θα παρουσιάσει το δημοσιονομικό σχέδιο για το 2020.

-Στην Ευρώπη τώρα. Το Brexit, η επιβράδυνση της οικονομίας της ΕΕ, η ανησυχία της ΕΚΤ για την ανάκαμψη της ευρωζώνης. Εσείς ανησυχείτε;

Η οικονομία στην Ευρώπη συνεχίζει να αναπτύσσεται. Σε μέσο όρο βλέπουμε οικονομική ανάπτυξη σε όλα τα κράτη μέλη. Η απασχόληση είναι σε υψηλά επίπεδα και η ανεργία μειώνεται στα επίπεδα πριν από την κρίση. Πάντα μιλάμε βεβαίως για τον μέσο όρο της ΕΕ. Η οικονομία της ΕΕ θα συνεχίσει να αναπτύσσεται. Η παγκόσμια οικονομία, σύμφωνα με το ΔΝΤ σημειώνει επιβράδυνση. Αν συγκρίνουμε, τότε υπάρχει μια επιβράδυνση φέτος για εμάς με πιθανότητα να αυξηθεί το επόμενο έτος. Όσον αφορά στο Brexit, η τελευταία σύνοδος κορυφής της ΕΕ συνέβαλε στην αποτροπή του αρνητικού σεναρίου, για έξοδο χωρίς συμφωνία. Τώρα δίνεται περισσότερος χρόνος στις βρετανικές αρχές να βρουν σαφή κατεύθυνση την οποία θέλουν να ακολουθήσουν. Από αυτή την άποψη, το Brexit αφαιρείται προς το παρόν από την κεντρική σκηνή.

Από την άλλη πλευρά, ζητήματα όπως η παγκόσμια ένταση στο εμπόριο παραμένουν. Είναι σημαντικό να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και οι ΗΠΑ να αποφύγουν μονομερή κλιμάκωση. Η αμερικανική μονομερής κλιμάκωση με την Κίνα πρέπει επίσης να αποφευχθεί. Αυτός είναι ένας από τους κινδύνους που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Άλλοι κίνδυνοι είναι οι δημοσιονομικές εξελίξεις σε ορισμένες χώρες, ιδίως στην Ιταλία. Η ιταλική κυβέρνηση σκοπεύει να αυξήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα αυτό το έτος, κάτι που οδήγησε σε χρηματοπιστωτική αστάθεια, σε αυξημένα επιτόκια, και σε επιβράδυνση της πραγματικής οικονομίας.  Η επιβράδυνση της Ιταλίας είναι η μεγαλύτερη μεταξύ των κρατών μελών. Περιμένουμε περίπλοκες συζητήσεις με τις ιταλικές αρχές για τον προϋπολογισμό του 2020. Η Ιταλία πρέπει να συνεχίσει να μειώνει το δημοσιονομικό έλλειμμα και να μειώνει το χρέος.

-Ανησυχείτε ότι τα άκρα θα αποκτήσουν περισσότερη εξουσία στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;

Βλέπουμε τάσεις στον λαϊκισμό σε ορισμένα κράτη μέλη. Από την άλλη πλευρά όμως, είναι σημαντικό να παραμείνουν ισχυρά τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα και να πετύχουν σε ζητήματα που έχουν σημασία για τους Ευρωπαίους. Επί του παρόντος, μια από τις κινητήριες δυνάμεις πίσω από τον λαϊκισμό είναι οι κοινωνικές συνέπειες μετά την κρίση. Δεν αισθάνονται όλοι οι ευρωπαίοι ότι επωφελούνται από την οικονομική ανάπτυξη.