Υγεία

Δραματικό φινάλε: Το Cassini συνετρίβη στον Κρόνο

Με μια αυτοκαταστροφική βουτιά μέσα στην πυκνή ατμόσφαιρα του γιγάντιου πλανήτη το Cassini έδωσε τέλος στη «ζωή» του.

Με μια αυτοκαταστροφική βουτιά μέσα στην πυκνή ατμόσφαιρα του γιγάντιου πλανήτη Κρόνου, λίγο πριν τις τρεις το μεσημέρι ώρα Ελλάδος, το διαστημικό σκάφος Cassini (Κασίνι) έδωσε ένα τέλος στη «ζωή» του. Ολοκληρώθηκε έτσι με τον δέοντα δραματικό τρόπο μια ιστορική εικοσαετής αποστολή, μια πραγματική οδύσσεια του διαστήματος στο σύστημα του Κρόνου και των δορυφόρων του.

Ο «βετεράνος» του διαστήματος με μέγεθος λεωφορείου είχε πια ξεμείνει από καύσιμα και γι' αυτό είχε προαποφασισθεί να «αυτοκτονήσει» στον Κρόνο, προκειμένου οι επιστήμονες να είναι βέβαιοι ότι το διαστημικό σκάφος δεν επρόκειτο να πέσει στον Τιτάνα ή στον Εγκέλαδο, μολύνοντάς τους ίσως με γήινα μικρόβια.

Το βάρους δυόμισι τόνων σκάφος πραγματοποίησε την Παρασκευή την τελευταία και «φαρμακερή» από τις «βουτιές» του, σύμφωνα με τον προγραμματισμό των ελεγκτών του από τη Γη, κινούμενο με ταχύτητα περίπου 113.000 χιλιομέτρων την ώρα. Αφού προηγουμένως οι κάμερές του τράβηξαν τις τελευταίες εικόνες του Κρόνου, καθώς επίσης των δορυφόρων Τιτάνα και Εγκέλαδου, και συνεχίζοντας μέχρι τελευταία στιγμή να συλλέγει με τα όργανά του και να στέλνει πολύτιμα επιστημονικά δεδομένα, το σκάφος άρχισε το πρωί της Παρασκευής τη «βουτιά θανάτου». Το σήματά του τα έπιανε (με καθυστέρηση 86 λεπτών λόγω της απόστασης Κρόνου-Γης) και τα αναμετάδιδε ο σταθμός του Δικτύου Βαθέος Διαστήματος, που βρίσκεται στην Αυστραλία.

Τελικά, περίπου στις τρεις το μεσημέρι, χάθηκε οριστικά η επαφή του με τη Γη, καθώς οι τεράστιες ατμοσφαιρικές δυνάμεις του Κρόνου έθεσαν εκτός ελέγχου την κίνηση του Cassini. Λίγο μετά, σε ύψος περίπου 1.500 χλμ. πάνω από τα νέφη του Κρόνου, σύμφωνα με τη NASA, το σκάφος διαλύθηκε στα εξ ων συνετέθη και κάηκε όπως ένας μικρός μετεωρίτης. Εκτιμάται ότι μέσα σε λίγα λεπτά όλα τα απομεινάρια του σκάφους απορροφήθηκαν πλήρως από την ατμόσφαιρα του Κρόνου. Το τέλος του Cassini είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν λεπτό προς λεπτό από το Εργαστήριο JPL της NASA στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια σημαντικοί έλληνες επιστήμονες που συμμετείχαν επί χρόνια στο σχεδιασμό και στην ανάλυση των στοιχείων του Cassini, με πρωτεργάτες τον ακαδημαϊκό Σταμάτη Κριμιζή και την πλανητική επιστήμονα Αθηνά Κουστένη.

Η αποστολή Cassini-Huygens υπήρξε κοινό εγχείρημα της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της Ιταλικής Υπηρεσίας Διαστήματος. Ήταν η πρώτη που έθεσε ένα σκάφος σε τροχιά στο σύστημα του Κρόνου και η πρώτη που έστειλε μια αυτόνομη διαστημοσυσκευή (Huygens) στον Τιτάνα το 2005. Η αποστολή επέτρεψε μια σειρά από επιστημονικές ανακαλύψεις, που εμπλούτισαν τις γνώσεις μας για τον Κρόνο και τα φεγγάρια του. Ήδη ο όγκος των δεδομένων του έχει επιτρέψει τη δημοσίευση σχεδόν 4.000 επιστημονικών εργασιών, ενώ πολλές ακόμη θα ακολουθήσουν τα επόμενα χρόνια.

Μεταξύ άλλων, το Cassini ανακάλυψε τους θεαματικούς πίδακες που ξεπηδούν από τον δορυφόρο Εγκέλαδο και παραπέμπουν στην ύπαρξη ενός υπόγειου τεράστιου ωκεανού, με ενδείξεις ακόμη και μικροβιακής ζωής. Αποκάλυψε επίσης ότι στον παγωμένο δορυφόρο Τιτάνα βρέχει υγρογονάνθρακες, σχηματίζοντας εντυπωσιακά ποτάμια, λίμνες και θάλασσες υδρογονανθράκων, που πιθανώς μοιάζουν με τις αρχέγονες θάλασσες της Γης και τις οποίες κάποτε μπορεί να εξερευνήσει ένα υποβρύχιο σκάφος. Αρκετά ακόμη μυστήρια του Κρόνου απομένουν να λυθούν. Προς το παρόν πάντως, καμία διαστημική υπηρεσία δεν σχεδιάζει να επισκεφθεί ξανά τον Κρόνο τα επόμενα χρόνια, έτσι η αυτοκαταστροφή του Cassini αποτέλεσε το προσωρινό τέλος μιας εποχής.