Υγεία

Ο μεγάλος επιταχυντής του CERN επαναλειτούργησε σε ενέργεια-ρεκόρ

O επιταχυντής επέστρεψε στην πλήρη λειτουργία του, πραγματοποιώντας συγκρούσεις υποατομικών σωματιδίων στην ενέργεια ρεκόρ των 13 TeV.

Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) του CERN άρχισε και πάλι την επίσημη λειτουργία του σήμερα, στις 10:40 ώρα Γενεύης, παρέχοντας τα πρώτα επιστημονικά δεδομένα μετά από 27 μήνες αδράνειας.

Η λειτουργία του είχε διακοπεί για δύο περίπου χρόνια μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου λειτουργίας του, προκειμένου να γίνει η αναβάθμισή του. Σήμερα ο επιταχυντής επέστρεψε στην πλήρη λειτουργία του, πραγματοποιώντας συγκρούσεις υποατομικών σωματιδίων στην ενέργεια ρεκόρ των 13 TeV (τρισεκατομμυρίων ηλεκτρονιοβόλτ), σχεδόν διπλασιάζοντας την ενέργεια των συγκρούσεων κατά τον πρώτο κύκλο λειτουργίας του. Ο δεύτερος κύκλος λειτουργίας του LHC θα διαρκέσει τρία χρόνια και ελπίζεται ότι θα ανοίξει το δρόμο για νέες ανακαλύψεις.

Οι συγκρουόμενες από αντίθετες κατευθύνσεις δέσμες αποτελούνται από ομάδες πρωτονίων που κινούνται, με τη βοήθεια ισχυρών υπεραγώγιμων μαγνητών, σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός, στο εσωτερικό ενός δακτυλίου περιμέτρου 27 χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνεια της Γης. Σήμερα, ο LHC περιείχε 12 ομάδες, η κάθε μια αποτελούμενη από 100 δισεκατομμύρια πρωτόνια. Αυτός ο ρυθμός σταδιακά θα αυξάνεται, φθάνοντας τις 2.800 ομάδες ανά δέσμη, με αποτέλεσμα ως και ένα δισεκατομμύριο συγκρούσεις το δευτερόλεπτο.

Κατά τον πρώτο κύκλο λειτουργίας του LHC, τα πειράματα ATLAS και CMS είχαν ανακοινώσει την ανακάλυψη του μποζονίου Χιγκς. «Ο πρώτος τριετής κύκλος λειτουργίας του LHC, που ολοκληρώθηκε με μια μεγάλη ανακάλυψη τον Ιούλιο του 2012, ήταν μόνο η αρχή του ταξιδιού. Τώρα ήλθε η ώρα για μια νέα φυσική», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του CERN, Γερμανός φυσικός Ρολφ Χόγιερ. «Σήμερα αρχίσαμε να λαμβάνουμε τα πρώτα δεδομένα. Ας δούμε τώρα τί θα μας αποκαλύψουν για τον τρόπο που λειτουργεί το σύμπαν», πρόσθεσε.

Με την έναρξη του δεύτερου κύκλου λειτουργίας του επιταχυντή, οι φυσικοί φιλοδοξούν να βρουν ενδείξεις για νέα φυσικά φαινόμενα και να κατανοήσουν την αινιγματική σκοτεινή ύλη, που πιστεύεται ότι αποτελεί το 25% του σύμπαντος.

Κατά την διετή περίοδο διακοπής λειτουργίας του επιταχυντή, τα τέσσερα μεγάλα πειράματα ALICE, ATLAS, CMS και LHCb αναβαθμίστηκαν και αυτά εν αναμονή του νέου ορίου ενέργειας.

«Οι συγκρούσεις που βλέπουμε σήμερα, αποδεικνύουν ότι η δουλειά που κάναμε τα τελευταία δύο χρόνια για την προετοιμασία και τη βελτίωση του ανιχνευτή, ήταν επιτυχής και μας οδηγεί σε μια νέα εποχή εξερεύνησης των επιστημονικών αινιγμάτων», ανέφερε ο υπεύθυνος του πειράματος CMS Τιτσιάνο Καμπορέζι.

«Η επιτυχημένη επανεκκίνηση δείχνει ότι όλα τα συστήματα είναι σε εξαιρετική κατάσταση και έτοιμα να συλλέξουν, να επεξεργαστούν και να αναλύσουν τα νέα δεδομένα γρήγορα», είπε ο υπεύθυνος του πειράματος ATLAS Ντέιβ Τσάρλτον. «Τώρα αρχίζουμε την ανάλυση των νέων δεδομένων για να δούμε τι μας επιφυλάσσει η φύση σε αυτές τις νέες ανεξερεύνητες ενέργειες», πρόσθεσε.

Εκτός από τα τέσσερα μεγάλα πειράματα, υπάρχουν και τρία μικρότερα, τα TOTEM, LHCf και MoEDAL, που θα συνεχίσουν την εξερεύνηση για ενδείξεις μιας νέας φυσικής θεωρίας στο νέο όριο ενέργειας 13 TeV του LHC.