Ευρώπη

DW: αναβιώνει η ιδέα της “Μεγάλης Αλβανίας”;

Ο Ράμα κάνει λόγο για «μικρή ένωση» μεταξύ Αλβανίας και Κοσόβου. Συναγερμός στο Βελιγράδι. Οι αντιδράσεις των Σέρβων.

Η ιδέα της ένωσης όλων των Αλβανών σε ένα κράτος είναι ξανά θέμα συζήτησης στα Βαλκάνια. Αναλυτές εκτιμούν ότι πρόκειται για πάγια πολιτική τακτική με στόχο την ψηφοθηρία.

Η εξασθένηση της επιρροής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα Δυτικά Βαλκάνια επιτρέπει παλιές διαμάχες να αναδυθούν ξανά στην επιφάνεια. Ηγέτες της περιοχής καταφεύγουν ξανά σε εθνικιστικούς μύθους προκειμένου να αποσπάσουν ψήφους.

Σε αυτό το πλαίσιο κινήθηκε και η συνέντευξη του πρωθυπουργού της Αλβανίας Έντι Ράμα, στο περιοδικό Politico, όπου δεν απέκλεισε τον σχηματισμό «μικρής ένωσης» μεταξύ Αλβανίας και Κοσόβου, σε περίπτωση που η Ε.Ε. αποφασίσει να αποσύρει το ζήτημα της ένταξης για τη μικρή χώρα, όπου είναι κυρίαρχο το αλβανικό στοιχείο.

Ακολούθησαν οι δηλώσεις του προέδρου του Κοσόβου Χασίμ Θάτσι, ο οποίος διεμήνυσε ότι «όλοι οι Αλβανοί της περιοχής θα ζήσουν σε μία, ενωμένη χώρα» εάν η Ε.Ε. κλείσει τις πόρτες της. Πάντως ο Κοσοβάρος ηγέτης αρνήθηκε ότι έθεσε ζήτημα «Μεγάλης Αλβανίας» απαντώντας σε σχετική ερώτηση της Deutsche Welle. Μάλιστα, μιλώντας σε συνέντευξη τύπου στην Πρίστινα χαρακτήρισε την όλη υπόθεση «εφεύρεση του Βελιγραδίου, με στόχο να δικαιολογηθούν οι φιλοδοξίες περί Μεγάλης Σερβίας».

Ο Γιονούζ Μουσλίου, επικεφαλής του Αλβανικού Εθνικού Συμβουλίου στην κοιλάδα του Πρέσεβο, στη Σερβία, όπου κυριαρχεί το αλβανικό στοιχείο, υπερθεμάτισε λέγοντας ότι οι κατοικούμενες από αλβανικό πληθυσμό σερβικές πόλεις Μπουγιάνοβατς, Πρέσεβο και Μεντβέντια, θα πρέπει επίσης να ενταχθούν σε μια ένωση Κοσόβου και Αλβανίας. «Η Σερβία θα πρέπει να είναι ευγνώμων» για το γεγονός ότι οι Αλβανοί δεν ζητούν ακόμη περισσότερα εδάφη, τόνισε.

Στο Βελιγράδι σήμανε συναγερμός. Τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης επιτέθηκαν στους Αλβανούς πολιτικούς, κατηγορώντας τους ότι γι' άλλη μια φορά επαναφέρουν μνήμες από τον πόλεμο του Κοσόβου που τελείωσε πριν από 18 χρόνια.

 Ο πρωθυπουργός της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς  - πρώην υπερεθνικιστής που σήμερα δηλώνει φιλοευρωπαίος - συνέστησε ψυχραιμία, ωστόσο δεν παρέλειψε να σχολιάσει ότι θα τον «κρεμούσαν αντί σημαίας στις Βρυξέλλες» εάν έκανε παρόμοιες δηλώσεις περί ενοποίησης όλων των Σέρβων.

Ο δε υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Ίβιτσα Ντάτσιτς τόνισε ότι η Ε.Ε., οι  ΗΠΑ  και η Μ. Βρετανία «θα είναι άμεσα υπεύθυνες» εάν οι Αλβανοί προχωρήσουν περαιτέρω τις εδαφικές φιλοδοξίες τους.

Εκ μέρους της Ε.Ε., ο επίτροπος για τη Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν στηλίτευσε τα μηνύματα των Αλβανών πολιτικών, υπογραμμίζοντας ότι πολύ εύκολα μπορεί να γίνουν «μπούμερανγκ» εναντίον τους.

«Ψευδαίσθηση» οι συζητήσεις περί ένωσης των Αλβανών

Παρά την οργή στο Βελιγράδι πάντως, διεθνείς παρατηρητές δεν θεωρούν ότι οι Αλβανοί θα επιχειρήσουν να συνενώσουν τα εδάφη τους, ούτε διά της βίας ούτε μέσω της διπλωματικής οδού. Οι προκλητικές δηλώσεις γίνονται κατά πάσα πιθανότητα με το βλέμμα στραμμένο στις φετινές εκλογές σε Κόσοβο και Αλβανία, δήλωσαν ειδικοί αναλυτές στη DW. Όπως επισήμαναν, επιπλέον η απειλή για αλλαγή συνόρων ενδέχεται να χρησιμοποιείται ως μέσο πίεσης προς την ΕΕ προκειμένου να υιοθετήσει ηπιότερη πολιτική απέναντι σε κράτη με κατά πλειοψηφία αλβανικό πληθυσμό.

Οι συζητήσεις περί ένωσης συνιστούν «ψευδαίσθηση», εκτιμά ο Φρέντερικ Βέσλαου, συνεργάτης του think tank European Council on Foreign Relations. Όπως τονίζει ωστόσο, εξυπηρετούν ιδιαίτερα τους Αλβανούς και μη πολιτικούς που επιχειρούν να συσπειρώσουν τους ψηφοφόρους τους. «Το φάντασμα της 'Μεγάλης Αλβανίας' εμφανίζεται κατά καιρούς – χρησιμοποιείται από Αλβανούς και άλλους ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων», εξηγεί ο Βέσλαου, ο οποίος έχει εργαστεί επί σειρά ετών στο Κόσοβο για λογαριασμό του ΟΑΣΕ και των Ηνωμένων Εθνών.

Όπως δήλωσε ο ίδιος μιλώντας στη DW, στην πραγματικότητα η ατζέντα σε Πρίστινα και Τίρανα δεν είναι τόσο κοινή όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά. Εκτίμησή του είναι ότι παρά το γεγονός ότι η ιδέα της ένωσης όλων των Αλβανών είναι ελκυστική σε συναισθηματικό επίπεδο, κατά τη γνώμη του δεν είναι πολλοί οι ψηφοφόροι θα πράγματι θα υποστήριζαν την πολιτική υλοποίηση αυτού του στόχου.

Οι πρόσφατες δηλώσεις του Έντι Ράμα και του Χασίμ Θάτσι «δεν θα πρέπει να λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη», επισημαίνει ο γεννημένος στο Κόσοβο Έρντοαν Σίπολι, βοηθός κοσμήτορα στη Σχολή Δημόσιων και Διεθνών Σχέσεων του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια. Όπως δήλωσε στη DW, «αυτό που ελπίζουν να πετύχουν οι Αλβανοί ηγέτες είναι να αποσπάσουν περισσότερες ψήφους από τις πλέον εθνικιστικές ομάδες». Εκτίμησή του είναι ότι «η πλειοψηφία των Αλβανών, από όσο είμαι σε θέση να παρατηρήσω, θεωρούν ότι ο καλύτερος τρόπος για να είναι ενωμένοι είναι υπό την ομπρέλα της Ε.Ε.».