Γενικά

Χίος: Το Μουσείο Μαστίχας άνοιξε τις πύλες του

Παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου τα εγκαίνια του εντυπωσιακού μουσείου που αναδεικνύει την ιστορία του νησιού του, μέσω της παραγωγής μαστίχας.

Ανοιχτό για το κοινό είναι από σήμερα Σάββατο το Μουσείο Μαστίχας της Χίου που εγκαινίασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, παρουσία του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου.

Το Μουσείο βρίσκεται κοντά στο Πυργί, στα νότια του νησιού και είναι το μεγαλύτερο έργο του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς στο Αιγαίο.

Οι Χιώτες και οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν την ιστορία του νησιού μέσω της παραγωγής μαστίχας που παράγεται μόνο στη Χίο και πουθενά αλλού στον κόσμο.

«Η πρωτοβουλία της δημιουργίας του Μουσείου Μαστίχας της Χίου συνιστά σημαντική συμβολή και στην εν γένει πολιτιστική μας κληρονομιά αλλά και στην περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας. Πέραν τούτου αναδεικνύει μια πραγματικώς πρωτοποριακή αρμονική σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στο πλαίσιο εξυπηρέτησης του δημόσιου συμφέροντος, και δη σε μιαν εξαιρετικώς κρίσιμη συγκυρία για τον Τόπο και τον Λαό μας, πρωτίστως δε για την Χίο και τους κατοίκους της» επισήμανε ο Pρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος εγκαινιάζοντας το Μουσείο.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επισήμανε ότι ο τόπος τούτες τις κρίσιμες στιγμές «έχει ανάγκη από ανθρώπους που έχουν δύναμη και ιδέες. Αυτές είναι πιο δυνατές για να βγούμε από την κρίση που μαστίζει την χώρα», σημείωσε ο κ. Παυλόπουλος.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, εξήρε τις πρωτοβουλίες του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) και προσωπικά της προέδρου του Σοφίας Στάικου, επισημαίνοντας ότι τέτοιες πρωτοβουλίες αποτελούν ένα αναγκαίο «παράθυρο», ένα λάκτισμα που μας βοηθάει να κάνουμε κάτι πιο αισιόδοξο.

Ο Αρχιεπίσκοπος έφτασε νωρίς το πρωί στο νησί, τρία χρόνια μετά την πρώτη του επίσκεψη.  Τον υποδέχθηκαν στο αεροδρόμιο οι αρχές του τόπου. Το πρόγραμμα του κ. Ιερωνύμου περιλαμβάνει διανομή πακέτων αγάπης σε οικογένειες που το έχουν ανάγκη, δράση που θα πραγματοποιηθεί μέσω της Μ.Κ.Ο.  της Εκκλησίας της Ελλάδος «Αποστολή», ενώ το πρωί της Κυριακής θα μεταβεί στις Οινούσσες στο πλαίσιο λειτουργίας τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου. 

Στα εγκαίνια του Μουσείου παραβρέθηκαν, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, βουλευτές και ευρωβουλευτές, πρώην υπουργοί καθώς και εκπρόσωποι της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης. Επίσης παραβρέθηκαν πρόεδρος του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς Μιχάλης Σάλλας, στελέχη της Τράπεζας κα.

Χειρετισμό απηύθυναν ο υπουργός αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων  Β. Αποστόλου, η Πρόεδρος του ΠΟΙΠ Σοφία Στάικου,  ο πρόεδρος της Ένωσης παραγωγών Μαστίχας Γιώργος Τούμπος και ο δήμαρχος της Χίου Μανώλης Βουρνούς.

Τα Μαστιχοχώρια είναι το μοναδικό μέρος όπου παράγεται η μαστίχα, αν και σχίνοι (μαστιχόδεντρα) υπάρχουν σε όλη τη Μεσόγειο.

Η μόνιμη έκθεση έχει αντικείμενο τη μαστίχα Χίου ως μοναδικό φυσικό προϊόν. Συγκεκριμένα, ο επισκέπτης μαθαίνει για τον σχίνο και τη μαστίχα, τη ρητίνη που αναγνωρίστηκε πέρυσι ως φυσικό φάρμακο.

Το Μουσείο Μαστίχας Χίου αποτυπώνει τη σύνδεση του πολιτισμού με το περιβάλλον, καθώς η άυλη πολιτιστική κληρονομιά συναντάται με το τοπίο και τη φυσική κληρονομιά που αυτό μεταφέρει. Η αξιοποίηση των μαστιχώνων στο πέρασμα των αιώνων έγινε με σεβασμό στις αντοχές της φύσης και του τοπίου, ενώ το ίδιο το τοπίο επηρέασε τον πολιτισμό του νησιού. Είναι αυτή η αλληλεπίδραση ανθρώπου-φύσης στο πέρασμα του χρόνου που ορίζει το τοπίο ως πολιτιστικό, θέτοντας τις βάσεις για μια ανάπτυξη που ήταν βιώσιμη πολύ πριν ο όρος αυτός ενταχθεί στις διεθνείς Συνθήκες για το περιβάλλον και την ανάπτυξη.

Ο «πολιτισμός της μαστίχας», στοιχείο της χιώτικης ταυτότητας, αναδεικνύεται εκθεσιακά με ποικίλα μέσα. Η διαχρονία και η αειφορία της μαστιχοκαλλιέργειας τονίζονται με την παράθεση νέων φωτογραφιών δίπλα σε αρχειακό φωτογραφικό υλικό. Παράλληλα, το κοπιώδες ταξίδι της μαστίχας αποτυπώνεται στον μόχθο των ίδιων των μαστιχοκαλλιεργητών, οι οποίοι πρωταγωνιστούν στις οπτικοακουστικές παραγωγές. Αναμνήσεις από παλαιότερες εποχές διαφυλάσσουν οι μαρτυρίες των καλλιεργητών, αλλά και τα αντικείμενα της μόνιμης συλλογής (παραδοσιακές φορεσιές, εργαλεία και εξοπλισμός). Νέες πολυμεσικές εφαρμογές αναδεικνύουν τη διαμόρφωση του τοπίου της μαστίχας στον ιστορικό χρόνο και τον δομημένο χώρο, ενώ μακέτες παρέχουν τα εργαλεία για την κατανόηση των χρήσεων του χώρου.

Πρωτότυπα παλιά εργοστασιακά μηχανήματα τίθενται σε λειτουργία, προκειμένου να ανακινήσουν ένα σημαντικό γρανάζι της παραγωγικής ιστορίας της Ελλάδας. Άνθρωποι-γλυπτά κρύβονται ανάμεσα στους αναβαθμούς της υπαίθριας έκθεσης, σχολιάζοντας διακριτικά τη μακραίωνη σχέση του ανθρώπου με τη φύση στα Μαστιχοχώρια. Όλα τα παραπάνω δομούν ένα σύμπαν σκληρό, μετρημένο, δυναμικό, αλλά κυρίως ανθρωποκεντρικό. Όπως είναι η μαστίχα.

Οι ενότητες της μόνιμης έκθεσης αναπτύσσονται ως εξής:

·      Εισαγωγή

·      Σχίνος και μαστίχα

·      Καλλιέργεια

Εργασίες στο χωράφι

Εργασίες στον οικισμό

Μαστίχα: στοιχείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς

Το Μουσείο Μαστίχας Χίου υλοποιήθηκε από το Πολιτιστικό Ιδρυμα της Τράπεζας Πειραιώς με τη συνεργασία της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου, του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς και του Δήμου Χίου.

Το έργο εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα» ΕΠΑΝ ΙΙ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 και συγχρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.