Γενικά

Παραγγελία του Μ. Αλεξάνδρου για τον Ηφαιστίωνα ο τύμβος της Αμφίπολης

Τα νέα στοιχεία και ευρήματα παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου με τίτλο «Ερευνώντας τον τύμβο Καστά Αμφίπολης: 2012-2014».

Το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης είναι παραγγελία και χρηματοδοτημένο από τον Μέγα Αλέξανδρο προς τιμή του αγαπημένου φίλου του Ηφαιστίωνα , είναι σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Δεινοκράτη ή Στησικράτη και υλοποιήθηκε ως έργο στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ από τον Αντίγονο το μονόφθαλμο.

Τις νέες υποθέσεις, με βάση και πρόσφατα ευρήματα, ανακοίνωσαν οι ανασκαφείς και μελετητές του μνημείου «αποκωδικοποιώντας» τρεις οικοδομικές επιγραφές που εντοπίστηκαν πρόσφατα όπως είπαν, στην περιοχή όπου βρίσκεται ο Λέων, λίγα χιλιόμετρα νότια της περιοχής της Αμφίπολης.

Οι ευμεγέθεις επιγραφές (περί τα 25 εκατοστά σε ύψος) με την «υπογραφή» ΑΝΤ («υπογραφή» που συναντάται σε όλους τους Αντιγονίδες (και εδώ αποδίδεται στον Αντίγονο τον Μονόφθαλμο (323-318 π.Χ) φέρουν χαραγμένη τη λέξη «ΠΑΡΕΛΑΒΟΝ» και στο τέλος το σύμπλεγμα γραμμάτων που σχηματίζει το όνομα «Ηφαιστίωνος» (Δηλαδή: Εγώ ο Αντίγονος, παρέλαβα οικοδομικό υλικό για την ανέγερση μνημείου προς τιμή του Ηφαιστίωνος) ...

Τα νέα στοιχεία (και τα νέα ευρήματα) παρουσίασαν την Τετάρτη το βράδυ σε εκδήλωση του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (στην πρώτη δημόσια εκδήλωση του πανεπιστημίου στην οποία παραβρίσκεται και μιλά η ανασκαφέας της Αμφίπολης ) με τίτλο «Ερευνώντας τον τύμβο Καστά Αμφίπολης: 2012-2014» .

Στην εκδήλωση επίσημοι ομιλητές ήταν η κα Κατερίνα Περιστέρη, ανασκαφέας Τύμβου Καστά Αμφίπολης και Προϊστάμενη Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών και ο καθηγητής Γρηγόρης Τσόκας, πρόεδρος του τμήματος γεωλογίας του ΑΠΘ. Εμβόλιμα (εκτός προγράμματος) στο πάνελ των ομιλητών προστέθηκε ο αρχιτέκτονας – υπεύθυνος στην ανασκαφή Μιχάλης Λεφαντζής, στο έργο του οποίου είχε αναφερθεί στην ομιλία της κατά κόρον η κα Περιστέρη.

Την παρουσίαση των νέων ευρημάτων ανέλαβε ο κ. Λεφαντζής που παρουσίασε εκτός από τις επιγραφές και σχέδια από το σύνολο της κατασκευής (του ταφικού μνημείου) . «Το μυστικό της κατασκευής του μνημείου της Αμφίπολης βρίσκεται στην κορυφή του μνημείου. Εκεί τοποθετήθηκε ο ξύλινος στύλος ώστε να χαραχθεί ο κύκλος του κτίσματος αλλά και να «στηριχθεί» σε αυτόν ο περίφημος μαρμάρινος Λέοντας...

Στην ομιλία της νωρίτερα η κ.Περιστέρη παρουσίασε αναλυτικά τα μέχρι σήμερα ευρήματα (στη διάρκεια της διετίας της ανασκαφής) επέμεινε κατηγορηματικά στην αρχική της άποψη ότι πρόκειται για μνημείο του τελευταίου τετάρτου του 4ου π.Χ αιώνα . Προς επίρρωση της άποψης της παρουσίασε σειρά ανάλογων ευρημάτων (ψηφιδωτά, αγάλματα , σφίγγες κ.α ) από άλλους αρχαιολογικούς χώρους της Μακεδονίας αλλά και της νότιας Ελλάδας – της ίδιας περιόδου (του τελευταίου τετάρτου του 4ου π.Χ αιώνα, τα οποία παρουσιάζουν κοινά στοιχεία τεχνικής και αισθητικής με τα ευρήματα της Αμφίπολης . Ενδιαφέρον έχει δε η ανάγνωση (και επανασχεδιασμός της από τον κ.Λεφαντζή) της γραπτής ζωφόρου που εντοπίστηκε στο εσωτερικό του ταφικού μνημείου και στην οποία απεικονίζεται μεταξύ άλλων μορφή ανδρός ο οποίος εμφανίζεται έφιππος με τον οπλισμό του και σε άλλα σημεία ξαπλωμένος σε ανάκλιντρο σε σύναξη νεκρών (νεκρόδειπνο) συνοδευόμενος από τον Ύπνο και τον Θάνατο.

Σε αποστροφές του λόγου της κατά τη διάρκεια της 55λεπτης διάρκειας ομιλία της, η κ.Περιστέρη έκανε λόγο για «διακοπή των εργασιών τους τελευταίους μήνες», στην «ελπίδα» της για συνέχιση της χρηματοδότησης και ολιγωρία των υπευθύνων στο τομέα της συντήρησης των ευρημάτων. Δεν παρέλειψε επίσης να ευχαριστήσει ιδιαίτερα τις παρούσες στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ κ.Λίνα Μενδώνη -τέως γενική γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού- , την κ. Άννα Παναγιωταρέα (που είχε αναλάβει την «επικοινωνία» του ανασκαφικού έργου), τον περιφερειάρχη κεντρικής Μακεδονίας Απόστολο Τζιτζικώστα (για την οικονομική ενίσχυση της ανασκαφής), την υφυπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκροτήσης (Μακεδονίας-Θράκης) Μαρία Κόλλια - Τσαρουχά αλλά και τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ Τέρενς Κουίκ για την παρουσία του στην εκδήλωση.

Στο κατάμεστο αμφιθέατρο της αίθουσας τελετών του ΑΠΘ περιορισμένη ήταν η παρουσία αρχαιολόγων και πανεπιστημιακών ενώ αντίθετα αισθητή ήταν η παρουσία πολλών ιερωμένων αλλά και δεκάδων κατοίκων της περιοχής Αμφίπολης και του νομού Σερρών που συμπαρίσταντο στην πρώτη παρουσίαση του ευρήματος της περιοχής τους στο πανεπιστήμιο.

«Το κουφάρι της Αμφίπολης βρωμάει εθνικισμό...» αναγράφονταν σε ροζ αφισέτες με τις οποίες είχε γεμίσει ο περίβολος αλλά και η είσοδος της Αίθουσας Τελετών του πανεπιστημίου. Στο κείμενο το οποίο υπογράφει το «αυτόνομο σχήμα ιστορικού-αρχαιολογικού» του ΑΠΘ αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «η αρχαιολογία στην Ελλάδα ανέκαθεν εξυπηρετούσε εθνικά συμφέροντα ως ένας από τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους».