Οικονομική πολιτική

Πτώση εσόδων από φόρο εισοδήματος, αύξηση από ΦΠΑ

Τι δείχνουν τα στοιχεία του οικονομικού επιτελείου από την εκτέλεση του Προϋπολογισμού για το 9μηνο.

Του Νίκου Ρογκάκου

Συγκυριακή πτώση των εσόδων του Δημοσίου από τη φορολογία εισοδήματος και σημαντική άνοδος των εισπράξεων από τον ΦΠΑ καταγράφεται στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2018, σύμφωνα με στοιχεία για την εκτέλεση του φετινού κρατικού προϋπολογισμού, που ανακοινώθηκαν από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

Συγκεκριμένα τα έσοδα από τους φόρους στα εισοδήματα φυσικών και νομικών προσώπων ήταν λιγότερα κατά 416 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον στόχο που είχε τεθεί για το φετινό  εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου, λόγω καθυστερήσεων στην απόδοση παρακρατούμενου φόρου από τον ΕΦΚΑ και εξαιτίας της παράτασης που δόθηκε στην προθεσμία υποβολής των δηλώσεων των νομικών προσώπων.

Αντίθετα με το φόρο εισοδήματος, οι εισπράξεις από τον ΦΠΑ υπερέβησαν κατά 350 εκατ. ευρώ τον στόχο που είχε προσδιοριστεί για την ίδια εννεάμηνη περίοδο. Ειδικότερα, βάσει των στοιχείων του ΓΛΚ, την περίοδο Ιανουαρίου- Σεπτεμβρίου 2018 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων: 

1. Φόρος εισοδήματος ειδικών κατηγοριών κατά 36 εκατ. ευρώ ή 4,0%,
2. Άμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 115 εκατ. ευρώ ή 8,2%,
3. ΦΠΑ πετρελαιοειδών κατά 120 εκατ. ευρώ ή 8,8%,
4. ΦΠΑ λοιπών κατά 231 εκατ. ευρώ ή 2,4%,
5. Λοιποί φόροι συναλλαγών κατά 25 εκατ. ευρώ ή 5,7%,
6. Φόρος ασφαλίστρων κατά 11 εκατ. ευρώ ή 3,5%,
7. Τέλος ταξινόμησης οχημάτων κατά 10 εκατ. ευρώ ή 5,3%,
8. Λοιποί φόροι κατανάλωσης κατά 44 εκατ. ευρώ ή 14,9%,
9. Έμμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 185 εκατ. ευρώ ή 22,8%,
10. Λοιποί έμμεσοι φόροι κατά 42 εκατ. ευρώ ή 14,1%,
11. Απολήψεις από Ε.Ε. κατά 52 εκατ. ευρώ ή 21,6%,
12. Λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 213 εκατ. ευρώ ή 6,2%,
13. Έσοδα καταργηθέντων ειδικών λογαριασμών κατά 37 εκατ. ευρώ ή 17,4%.

Από την άλλη πλευρά, μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:

1. Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά 207 εκατ. ευρώ ή 3,3%, λόγω καθυστερημένης καταβολής από τον ΕΦΚΑ παρακρατούμενων φόρων από συντάξεις,
2. Φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων κατά 209 εκατ. ευρώ ή 10,5%, λόγω της παράτασης που δόθηκε στην προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων,
3. Φόροι στην περιουσία κατά 22 εκατ. ευρώ ή 1,2%,
4. Λοιποί άμεσοι φόροι κατά 95 εκατ. ευρώ ή 5,7%,
5. ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 42 εκατ. ευρώ ή 1,3%,
6. Λοιποί Ε.Φ.Κ. (καπνού, κλπ) κατά 10 εκατ. ευρώ ή 0,5%,
7. Έσοδα αποκρατικοποιήσεων κατά 39 εκατ. ευρώ ή 14,4%. 

Η γενική εικόνα της πορείας εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού εμφανίζεται θετική την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2018. Συγκεκριμένα, παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 278 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 1.841 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2019-2022, για το αντίστοιχο διάστημα του 2018 και ελλείμματος 327 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2017. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 4.795 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2.521 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 4.542 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2017. 

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 37.214 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 576 εκατ. ευρώ ή 1,6%  έναντι του στόχου. Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 35.645 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.009 εκατ. ευρώ ή 2,9% έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 2.951 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας  μείωση κατά 507 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (3.458 εκατ. ευρώ). Η μείωση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι ένα σημαντικό ποσό επιστροφών εσόδων χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπροθέσμων και ως εκ τούτου δεν περιλαμβάνεται στο στόχο. Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.569 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 433 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. 

Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2018 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.345 εκατ. ευρώ μειωμένο κατά 360 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.211 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 93 εκατ. ευρώ.

Πώς κινήθηκε ο Σεπτέμβριος

Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Σεπτέμβριο 2018, είναι οι κάτωθι:

1.  Φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων κατά 137 εκατ. ευρώ,
2. ΦΠΑ πετρελαιοειδών κατά 13 εκατ. ευρώ,
3. ΦΠΑ λοιπών κατά 43 εκατ. ευρώ,
4. Φόρος ασφαλίστρων κατά 13 εκατ. ευρώ,
5. Έμμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 26 εκατ. ευρώ. 

Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Σεπτέμβριο 2018 κυρίως οι εξής κατηγορίες εσόδων: 

1. Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά 177 εκατ. ευρώ,
2. Φόροι στην περιουσία κατά 69 εκατ. ευρώ,
3. Λοιποί άμεσοι φόροι κατά 56 εκατ. ευρώ,
4. Τέλος ταξινόμησης οχημάτων κατά 14 εκατ. ευρώ,
5. ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 22 εκατ. ευρώ,
6. Λοιποί Ε.Φ.Κ. (καπνού, κλπ) κατά 26 εκατ. ευρώ,
7. Λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 57 εκατ. ευρώ,
8. Έσοδα αποκρατικοποιήσεων κατά 16 εκατ. ευρώ. 

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 134 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 267 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων του Σεπτεμβρίου 2018 (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 387 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 105 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (492 εκατ. ευρώ). 

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2018 ανήλθαν στα 36.936 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1.543 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (38.479 εκατ. ευρώ). Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 35.264 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 305 εκατ. Ευρώ έναντι του στόχου. Μειωμένες έναντι του στόχου ήταν κυρίως οι δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα ΥΠΕΘΑ κατά 185 εκατ. ευρώ και οι επιδοτήσεις γεωργίας κατά 117 εκατ. ευρώ.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017 κατά 582 εκατ. ευρώ. Έχουν καταβληθεί επιπλέον 223 εκατ. ευρώ για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης και 435 εκατ. ευρώ για οικογενειακά επιδόματα.

Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 1.672 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση έναντι του στόχου κατά 1.238 εκατ. ευρώ.

Ειδικά για τον μήνα Σεπτέμβριο oι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.847 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 316 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ oι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.652 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 195 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 315 εκατ. ευρώ.​