Πρόσωπα

H Μαρία Ευθυμίου στη σκηνή του Disrupt Greece: “Είναι σχεδόν υπεράνθρωπος ο καλός επιχειρηματίας”

Η Καθ. Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών εξηγεί γιατί η ιστορική γνώση αποτελεί πολύτιμο σύμμαχο για τους νέους επιχειρηματίες.

«Το Μέλλον της Eργασίας» αποτελεί το κεντρικό θέμα του Disrupt Greece που διοργανώνουν για δεύτερη χρονιά Fortune και Industry Disruptors-Game Changers, με στρατηγικό συνεργάτη την εταιρεία Παπαστράτος.

Στο επίκεντρο της μεγάλης εκδήλωσης του φετινού διαγωνισμού καινοτομίας που θα διεξαχθεί στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς στις 25 Σεπτεμβρίου, αναμένεται να βρεθούν η τεχνητή νοημοσύνη, οι νέες δεξιότητες που απαιτεί η ψηφιακή εποχή, ο ρόλος των ευέλικτων σχημάτων και της κουλτούρας των νεοφυών επιχειρήσεων στον τρόπο που δουλεύουμε, και η αυτοματοποίηση των διαδικασιών, ως απόρροια της χρήσης των νέων τεχνολογικών εργαλείων. Με άλλα λόγια, όλες οι δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογική εξέλιξη στη σημερινή startup επιχειρηματικότητα.

Η Αναπλ. Καθηγήτρια Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρία Ευθυμίου θα βρεθεί στη σκηνή του Disrupt Greece, για να μας θυμίσει πώς για να ατενίσουμε δημιουργικά το μέλλον, χρειάζεται να εξετάσουμε παραγωγικά το ιστορικό παρελθόν. Μαζί με τον Καθηγητή του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, ιστορικό και φιλόσοφο Θεοδόση Τάσιο -σε μία από τις σπάνιες δημόσιες ομιλίες του- θα αναλάβουν να ξεδιπλώσουν τον ρόλο που έπαιξε η τεχνολογία στην εξέλιξη της εργασίας στο πέρασμα των αιώνων και να μυήσουν το κοινό σε «μυστικά» που θα «ξεκλειδώσουν» την επιχειρηματική σκέψη, έτσι ώστε να αξιοποιηθούν καλύτερα τα τεχνολογικά οφέλη στην εργασία.

«Δεν υπάρχει κάτι άλλο που να έχει αλλάξει τη φύση της εργασίας τόσο πολύ μέσα στην ιστορία όσο η τεχνολογία», τονίζει η Μαρία Ευθυμίου. «Οι τομές που πραγματοποιεί ο άνθρωπος εδώ και χιλιάδες χρόνια είναι τεχνολογικές. Για παράδειγμα το πέρασμα στην “εποχή του λίθου”, όταν ο άνθρωπος μετακινήθηκε από το κόκκαλο και το ξύλο στην πέτρα, ένα σκληρό υλικό που απαιτούσε μεγαλύτερες δεξιότητες για την επεξεργασία του από ό,τι τα προηγούμενα υλικά, αλλά προσέφερε και σημαντικότερες δυνατότητες, όπως το να κυνηγήσει μεγαλύτερα ζώα. Η Βιομηχανική Επανάσταση, η Ηλεκτρονική Επανάσταση είναι εξίσου σημαντικές ιστορικές τομές που βασίζονται στην τεχνολογία».

Λίγες μέρες πριν τον μεγάλο τελικό του Disrupt Greece, η Καθηγήτρια Ιστορίας που το 2013 τιμήθηκε με το «Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας εις μνήμην Β. Ξανθόπουλου – Στ. Πνευματικού», επισημαίνει πως η μελέτη της ιστορίας μπορεί να προσφέρει σημαντικά εφόδια στους νέους που φιλοδοξούν να σταδιοδρομήσουν στον επιχειρηματικό κόσμο. Μάλιστα, τους συμβουλεύει να ανατρέξουν σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους με ιδιαίτερο οικονομικό ενδιαφέρον. «Κάτι που είναι σημαντικό να μελετήσει ένας σημερινός νέος είναι η εκτόξευση της επιχειρηματικότητας τα τελευταία 500 χρόνια, ιδιαίτερα στη Δυτική Ευρώπη (Ιταλία, Αγγλία, Ολλανδία, Γαλλία, Φλάνδρα και αλλού). Όσο κοιτάς πιο πίσω, κερδίζεις σε βάθος πληροφοριών και σκέψεων. Ο σύγχρονος τρόπος του επιχειρείν στήθηκε χονδρικά, στην Ευρώπη, μετά το 1200 και κορυφώθηκε μετά το 1600, την Εμπορική και τη  Βιομηχανική Επανάσταση μέχρι και σήμερα. Αυτές οι ζώνες του επιχειρείν είναι πολύ πλούσιες σε εμπειρίες ώστε, μελετώντας τες κανείς, να αντλεί σοφία από όλες τις πλευρές», και αναφέρει τα παραδείγματα της Hansa (Χανσεατική Ένωση των γερμανών εμπόρων), αλλά κυρίως της Ολλανδικής και της Αγγλικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών. «Πρόκειται για εταιρείες που άλλαξαν την παγκόσμια Ιστορία. Εκεί που ο κόσμος ήταν σπαρμένος σε επιμέρους τμήματα που τα υπηρετούσαν μεμονωμένες μονάδες σε μια δευτερεύουσα σύνδεση, αυτές οι εταιρείες επεκτάθηκαν σε ολόκληρη τη γη με ένα επιτυχημένο σχήμα δράσης που επηρέασε και, τελικά, άλλαξε τον κόσμο. Τότε δημιουργήθηκαν χρηματιστήρια (πρώτα στην Αγγλία και αμέσως στην Ολλανδία), Τράπεζες (όπως η Τράπεζα της Αγγλίας στο τέλος του 17ου αιώνα, για μακρύ διάστημα ήταν η πιο σπουδαία Τράπεζα στον κόσμο) που στην ουσία ετοίμασαν τη Βιομηχανική Επανάσταση του τέλους του 18ου αιώνα. Το κομμάτι αυτό της Ιστορίας αν το γνωρίσει κάποιος, θα αποκτήσει βάθος στην αντιμετώπιση των προβλημάτων, θα μπορεί να αναλογιστεί ποιοι αντιμετώπισαν ποια προβλήματα στο παρελθόν και πώς τα έλυσαν σε δύσκολες συνθήκες  – πιο δύσκολες, από πολλές πλευρές, από τις σημερινές».

Για την διακεκριμένη Ελληνίδα ιστορικό που την τελευταία δεκαετία έχει προσφέρει δωρεάν εσπερινά μαθήματα Παγκόσμιας και Ελληνικής Ιστορίας σε δεκάδες χιλιάδες ακροατές σε όλη την Ελλάδα, η συμβολή της ιστορικής γνώσης είναι σημαντική για έναν ακόμη λόγο: διαμορφώνει καλύτερους επιχειρηματικούς ηγέτες. 

«Δεν είναι καινούριο πράγμα το να είσαι επιχειρηματίας. Υπάρχει από την αρχαιότητα, από τους Φοίνικες και τους Έλληνες, τους Άραβες και τους Εβραίους, τους Κινέζους και τους Αρμένιους μέχρι σήμερα. Το επιχειρείν -και μάλιστα σε μεγάλη γεωγραφική έκταση και κλίμακα- είναι έργο εξαιρετικά απαιτητικό και περίπλοκο μια και ο επιχειρηματίας δεν κάνει μόνο επενδύσεις ή ψάχνει καινούριες κερδοφόρες πηγές, αλλά διοικεί ένα σύνολο ανθρώπων και καταστάσεων, πολύ συχνά σε συνθήκες ρευστών συνθηκών και πίεσης. Και εκεί δοκιμάζεται η αντοχή και οι αρετές του: η δυνατότητά του να αποκωδικοποιεί την κοινωνία -δηλαδή να έχει κοινωνική και πολιτική διάσταση η ματιά του- αλλά και να διαθέτει ο ίδιος αποτελεσματικά εργαλεία ανάλυσης ώστε να διαχειρίζεται τους συνεργάτες του, τους εργαζομένους και τον εαυτό του σωστά. Και πρέπει να μη γονατίζει εύκολα, να μην πανικοβάλλεται, αλλά και να μην επαίρεται».

«Είναι σχεδόν υπεράνθρωπος ο καλός επιχειρηματίας», εξηγεί η κ. Ευθυμίου «καθώς πρέπει να διαθέτει ταυτοχρόνως όραμα, εργατικότητα, μέθοδο, αποφασιστικότητα, σοβαρότητα, αυτοέλεγχο, πειθαρχία, υπευθυνότητα, τόλμη, διαύγεια, ενσυναίσθηση, κοινωνική ευαισθησία, αυτοπεποίθηση αλλά και σεμνότητα. Η τελευταία ιδιότητα είναι πολύ σημαντική καθώς στην ανθρώπινη ιστορία υπάρχει κάτι αδυσώπητο: το ότι “η αλαζονεία είναι το τέλος της δύναμης“. Όταν γίνει κανείς αλαζόνας και υπερόπτης, τότε εισέρχεται σε αυτό που αποκαλούσαν οι αρχαίοι Έλληνες “ύβρις”. Υπερεκτιμά τον εαυτό του, υποτιμά τους άλλους, και συντρίβεται. Οι πραγματικά μεγάλοι επιχειρηματίες έχουν αποφασιστικότητα και αυτοπεποίθηση, αλλά όχι έπαρση. Έχει σημασία αυτό. Επιχειρηματίες όπως ο  Μπιλ Γκέιτς, ο Στηβ Τζόμπς ή ο ιδρυτής του ΙΚΕΑ πορεύθηκαν με όραμα, επιμονή και στόχευση, αλλά χωρίς υπεροψία και αλαζονεία, απ’ όσο ξέρω. Γιατί ο καθένας μας είναι ένας μικρός άνθρωπος, αλλά ταυτοχρόνως είναι και μεγάλος. Διαβάζοντας κανείς Ιστορία, λοιπόν, πρώτα από όλα τιμά το ανθρώπινο είδος. Έπειτα, γίνεται πιο ουσιαστικός, πιο σοφός και πιο ταπεινός -άρα πιο πλήρης και ως άνθρωπος και ως επιχειρηματίας».

Εργασία, brain drain και επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα σήμερα

Η Μαρία Ευθυμίου σπούδασε ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη Σορβόννη και διδάσκει ιστορία στο ΕΚΠΑ από το 1981, έχοντας στο βιογραφικό της πλούσιο συγγραφικό και επιστημονικό έργο. Δεν έχει πάψει να εκφράζει τη γνώμη της για τα όσα συμβαίνουν γύρω μας και αναπόφευκτα η συζήτηση μαζί της φτάνει και στο σήμερα, στην οικονομική κρίση και την περίοδο που κάποιοι «βαπτίζουν» ως «μεταμνημονιακή». Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που θα πρέπει η Ελλάδα να αντιμετωπίσει στα επόμενα έτη είναι, όπως τονίζει η ίδια, η αντιστροφή του φαινομένου της διαρροής των νέων στο εξωτερικό. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις, μάλιστα, ο αριθμός των Ελλήνων με εξειδικευμένα προσόντα και υψηλή μόρφωση που έχουν μεταναστεύσει σε αναζήτηση καλύτερου μέλλοντος ξεπερνά κατά πολύ τις 200.000, με αποτέλεσμα να υπάρχει σημαντική έλλειψη ικανών στελεχών στην ελληνική επιχειρηματική αγορά.

«Δεν μπορεί να γυρίσει ένα κουμπί και να επιστρέψουν τα παιδιά αυτά. Αν δεν ανέλθει η οικονομία και η αξιοπιστία της χώρας, δεν θα μπορέσουν να επιστρέψουν. Η αναστροφή αυτή βρίσκεται στα χέρια των κάθε φορά διοικούντων τη χώρα μας αλλά και όλων μας, γιατί όλοι μαζί συγκροτούμε αυτήν την κοινωνία. Έχω παιδιά στο εξωτερικό και γνωρίζω ότι και τα ίδια και οι φίλοι τους επιθυμούν πολύ να γυρίσουν. Με πάθος. Οπότε κάποιοι νέοι που έφυγαν θα επιστρέψουν και θα προσφέρουν, αλλά και πολλοί θα μείνουν έξω», σημειώνει και υπογραμμίζει πως χρειάζεται οι Έλληνες να αναγνωρίσουν τα λάθη του παρελθόντος και να αναλάβουν με γενναιότητα την ευθύνη της δημιουργίας ενός διαφορετικού μέλλοντος.

«Δεν είμαστε ακόμη στην ανάκαμψη της οικονομίας. Πρέπει να στήσουμε μια οικονομία που να τρέχει σε πολλά επίπεδα και, κυρίως, στην παραγωγή. Η ανάκαμψη της εργατικότητας, η χρήση των νέων τεχνολογιών και το να αποδώσουμε θετική αξία στην ίδια την εργασία αποτελούν κεντρικό ζήτημα ώστε να πάει η Ελλάδα μπροστά», καταλήγει και τονίζει πως θεωρεί τιμή της να συζητήσει στη σκηνή του Disrupt Grece στις 25 Σεπτεμβρίου με τον σπουδαίο, τον κορυφαίο κ. Θεοδόση Τάσιο, θέματα που, ίσως, βοηθήσουν τους νέους στον στόχο τους, στις κρίσιμες εποχές που ζούμε.

Στις 25 Σεπτεμβρίου το Disrupt Greece 2018, θα ανοίξει τις πόρτες του και θα σε καλωσορίσει σε ένα ταξίδι καινοτομίας, στο Peiraios 138 Benaki Museum. Νέες τεχνολογίες, τεχνητή νοημοσύνη καθώς και πολλές νέες επιχειρηματικές ιδέες σε περιμένουν. 

Κλείσε το εισιτήριό σου σήμερα: bit.ly/t2018disrupt

Δείτε όλη την ατζέντα του μεγάλου event ΕΔΩ