Γενικά

Φοροέλεγχοι …όπως Αμερική

Νέες τεχνικές διασταύρωσης δεδομένων και σε απεριόριστο βάθος χρόνου, για την αποκάλυψη «μαύρου χρήματος», στο πρότυπο της Οικονομικής Αστυνομίας των ΗΠΑ

Του Παναγιώτη Δημητρακόπουλου

Οι νέες έμμεσες τεχνικές ελέγχου, λεπτομέρειες για την εφαρμογή των οποίων δίνει σε 15σέλιδη εγκύκλιο του ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, μόλις μία ημέρα μετά την εντολή του Αντώνη Σαμαρά για «ξεψάχνισμα» όσων βρίσκονται στις περίφημες λίστες υπόπτων φοροδιαφυγής, αφορούν σαρωτικές έρευνες σε κινητή κι ακίνητη περιουσία, καταθέσεις, μετρητά, χρυσαφικά και άλλα τιμαλφή αξίας, έργα τέχνης κα.. 

Πρόκειται ουσιαστικά για τρεις «τεχνικές ελέγχου, βάσει των οποίων οι ελεγκτές θα χτίζουν το φορολογικό προφίλ κάθε πολίτη που μπαίνει στο «μικροσκόπιο» ως ύποπτοι φοροδιαφυγής, προσδιορίζοντας με έμμεσο τρόπο το εισόδημα του ώστε από την αντιπαραβολή με τις φορολογικές του δηλώσεις, να προκύπτει τυχόν απόκτηση αδήλωτων εισοδημάτων. 

Οι έλεγχοι αυτοί θα μπορούν να γίνονται χωρίς χρονικό όριο και θα εκτείνονται σε όσο βάθος ετών επιτρέπουν τα διαθέσιμα στοιχεία που τηρούνται στις Δ.Ο.Υ. ή άλλες υπηρεσίες. Άλλη σημαντική διαφοροποίηση αποτελεί ότι πλέον το βάρος της απόδειξης για τα διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία, τα εισοδήματα και τις δαπάνες φέρει ο ίδιος ο φορολογούμενος. 

Οι τρεις μέθοδοι

-«Ανάλυση ρευστότητας»

Βάσει συγκεκριμένων παραμέτρων, προσδιορίζεται το φορολογητέο εισόδημα, μέσω της ανάλυσης όλων των εσόδων και όλων των δαπανών για κάθε αιτία και προσμέτρησης των διαφορών στα διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία του φορολογούμενου. 

-«Καθαρή θέσης του φορολογούμενου»

Δημιουργία του οικονομικού ιστορικού του ελεγχόμενου σε βάθος ετών, μέσω προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος σε βάθος ετών, με προσμέτρηση όλων των κινητών κι ακίνητων περιουσιακών στοιχείων, τα συνολικά εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή και όλες τις δαπάνες. 

-«Τεχνική τραπεζικών καταθέσεων και δαπανών σε μετρητά».

Βάσει αυτής, το φορολογητέο εισόδημα προσδιορίζεται από την παρακολούθηση των καταθέσεων, των αναλήψεων και γενικότερα της ανάλωσης κεφαλαίων με οποιοδήποτε τρόπο από τον φορολογούμενο και όλα τα μέλη της οικογένειας του. Καταθέσεις και διαθέσιμα, τόσο σε επαγγελματικό όσο και οικογενειακό επίπεδο,  συγκρίνονται με τα συνολικά δηλωθέντα έσοδα. 

Όπως επισημαίνεται στην εγκύκλιο, σε κάθε περίπτωση ελέγχου εφαρμόζονται και οι τρείς τεχνικές ελέγχου και επιλέγεται μία τεχνική ελέγχου για όλες τις ανέλεγκτες χρήσεις που είναι προσφορότερη για το δημόσιο συμφέρον.