Γενικά

Κακά μαντάτα για τα κρατικά έσοδα από τους πολύ υψηλούς συντελεστές ΦΠΑ

Τεράστιες οι “τρύπες” στα δυνητικά έσοδα, παρά τις εκτεταμένες παρεμβάσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια.

Του Νίκου Ρογκάκου

Τη σκυτάλη από την Κομισιόν, που ανέδειξε τις “τρύπες” στις εισπράξεις ΦΠΑ στην Ελλάδα, πήρε το γνώριμο, πλέον, Tax Foundation, που δεν κατατάσσει απλώς τη χώρα μας μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. με τους υψηλότερους συντελεστές, αλλά “φωτίζει” τα εμπόδια και το υψηλό διαχειριστικό κόστος που συνεπάγεται το πολύ χαμηλό “κατώφλι” για την απαλλαγή από τον φόρο.

Ο πανευρωπαϊκός χάρτης δείχνει κατ’ αρχάς ότι απέχουμε από τον μέσο όρο του 21,3%, καθώς μετά από τη νέα αύξηση του 2016, ο βασικός συντελεστής ΦΠΑ στη χώρα μας έχει ανέβει στο 24%. Στην πραγματικότητα οι μόνες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση που έχουν υψηλότερο συντελεστή είναι η Δανία (25%) και η Ουγγαρία (27%), ενώ στην Ευρωζώνη μόνο η Φινλανδία βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με την Ελλάδα.

Αφήνοντας στην άκρη τις προφανείς επιπτώσεις για το καλάθι της νοικοκυράς, το Ινστιτούτο βάζει στην εξίσωση μια ακόμα παράμετρο. Ενώ οι επιχειρήσεις μπορούν να εκπέσουν το ΦΠΑ αγορών, οι καταναλωτές δεν έχουν την παραμικρή ελάφρυνση και καλούνται να σηκώσουν όλη την επιβάρυνση, γεγονός που πλήττει κυρίως τα χαμηλά εισοδήματα.

Το Ινστιτούτο θέτει ακόμη ένα ζήτημα, που κανονικά θα έπρεπε να προβληματίσει τις Ελληνικές Αρχές, με δεδομένο ότι η “ραχοκοκαλιά” της ελληνικής οικονομίας είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η ευρωπαϊκή πρακτική είναι ότι τα κράτη βάζουν κάποια “κατώφλια” τζίρου, κάτω από τα οποία δεν είναι υποχρεωτική η υπαγωγή σε καθεστώς ΦΠΑ. «Αυτό επιτρέπει στις μικρές επιχειρήσεις να γλιτώσουν χρόνο και έξοδα για την εφαρμογή των διαδικασιών», τονίζει το Ινστιτούτο. Πού βρίσκεται αυτό το “κατώφλι” στην Ελλάδα; Μόλις στις 10.000 ευρώ.

Ανατρέχοντας στις σχετικές συζητήσεις τα… μνημονιακά χρόνια, υποτίθεται ότι η διατήρηση σε τόσο χαμηλά επίπεδα αυτού του ορίου έγινε προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα φοροδιαφυγής. Δυστυχώς, εκ του αποτελέσματος, δεν δικαιώνονται όσοι υποστηρίζουν αυτήν την άποψη - εντός κι εκτός συνόρων - εξ ου και το “κάρφωμα” από την Κομισιόν, που διαπιστώνει εκτεταμένη παραβατικότητα και “τρύπες” στα δυνητικά έσοδα ΦΠΑ, παρά τις εκτεταμένες παρεμβάσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με την τελευταία σχετική Έκθεση της Κομισιόν (VAT Gap 2018) έχει ποσοστά… βαλκανικού τύπου, καθώς υπολογίζεται ότι χάνει το 29,22% των εσόδων που θα μπορούσαν να μπουν στα κρατικά ταμεία με βάση τη δομή του ΦΠΑ, σημειώνοντας έτσι τη 2η χειρότερη επίδοση μετά από τη Ρουμανία (35,88%). Αν ανατρέξει, δε, κανείς στα ευρώ που χάνονται κάπου στις “τρύπες” της παραοικονομίας, θα διαπιστώσει ότι μετά από ένα μικρό διάλλειμα το 2014, όπου οι απώλειες έπεσαν κάτω από τα 5 δις ευρώ, το 2015 ανέβηκαν στα 5,358 δις ευρώ και το 2016 στα 5,916 δις ευρώ, δηλαδή περίπου όσο τα έσοδα ΕΝΦΙΑ μιας διετίας…