Οικονομική πολιτική

“Σαφάρι” διασταύρωσης καταθέσεων με φορολογικές δηλώσεις

Σε πλήρη εξέλιξη ο εξονυχιστικός έλεγχος με βάση αλγόριθμους και συγκεκριμένα κριτήρια.

Φορολογικούς ελέγχους που βασίζονται σε αυτοματοποιημένες διαδικασίες διασταυρώσεων δεδομένων μεταξύ τραπεζικών καταθέσεων και δηλωθέντων εισοδημάτων διενεργούν οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων σε χιλιάδες φυσικά πρόσωπα, με στόχο τον εντοπισμό περιπτώσεων αδικαιολόγητης προσαύξησης περιουσίας που υποκρύπτουν τη διάπραξη αδικημάτων εκτεταμένης και μεγάλης φοροδιαφυγής.

Όπως γράφει η Ναυτεμπορική, ο εντοπισμός των φορολογικών υποθέσεων με αυξημένες πιθανότητες διαπίστωσης παράνομης προσαύξησης περιουσίας και μεγάλης φοροδιαφυγής γίνεται με τη χρησιμοποίηση ειδικού λογισμικού για την αυτοματοποίηση των διασταυρώσεων δεδομένων μεταξύ τραπεζικών καταθέσεων και δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.   Το λογισμικό παρέχει τη δυνατότητα στις φοροελεγκτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ να προχωρούν στο «σάρωμα» των κινήσεων των τραπεζικών λογαριασμών των φυσικών προσώπων και να ξεχωρίζουν εύκολα τις περιπτώσεις εκείνες όπου τα ποσά των πρωταρχικών καταθέσεων είναι πολύ μεγάλα σε σύγκριση με τα εισοδήματα που έχουν συμπεριλάβει οι φορολογούμενοι αυτοί στις φορολογικές δηλώσεις των ιδίων ετών. Έτσι οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες μπορούν πλέον εύκολα να εντοπίζουν τις κατ’ αρχήν αδικαιολόγητες διαφορές χρηματικών ποσών μεταξύ πρωτογενών καταθέσεων και δηλωθέντων εισοδημάτων. 

Συγκεκριμένα κριτήρια
Ουσιαστικά, με το νέο αυτό λογισμικό, τα στοιχεία από τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών χιλιάδων φυσικών προσώπων με μεγάλα ποσά αναλήψεων και καταθέσεων μέσα στην τελευταία πενταετία μπορούν πλέον να διασταυρώνονται, αυτόματα και με μεγάλη ασφάλεια αξιοπιστίας, με τα ποσά των δηλωθέντων εισοδημάτων τους στα αντίστοιχα έτη, προκειμένου να ξεχωρίζουν οι πλέον ενδιαφέρουσες υποθέσεις και να επιλέγονται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια ανάλυσης κινδύνου για πλήρη έλεγχο.

Από 1,5 έτος σε λίγες μέρες
H διαδικασία του εντοπισμού των ποσών που έχουν κατατεθεί για πρώτη φορά στους τραπεζικούς λογαριασμούς κάθε ελεγχόμενου φορολογούμενου και η διασταύρωσή τους με τα δεδομένα των φορολογικών του δηλώσεων για τον εντοπισμό των πρόσθετων διαφορών που πρέπει να δικαιολογηθούν από τον ελεγχόμενο, απαιτούσε έως και 1,5 χρόνο για να ολοκληρωθεί, με τα μέσα που είχαν στη διάθεσή τους οι ελεγκτές πριν εφοδιαστούν το ειδικό αυτό λογισμικό.
Τώρα πλέον, με τη χρήση του λογισμικού, η διαδικασία αυτή μπορεί να ολοκληρώνεται σε διάστημα λιγότερο από μια εβδομάδα ή κάποιων εβδομάδων, αναλόγως της δυσκολίας της κάθε υπόθεσης.  Το λογισμικό αξιοποιείται αυτή τη στιγμή για την υποβοήθηση των ελέγχων που βρίσκονται σε εκκρεμότητα και συνολικά για την ολοκλήρωση των δεκάδων χιλιάδων φορολογικών ελέγχων που έχουν προγραμματίσει να πραγματοποιήσουν φέτος οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ.

Αυτοματοποιημένοι αλγόριθμοι
Το σύστημα εντοπίζει και επεξεργάζεται μόνο τα στοιχεία πρωτογενών καταθέσεων, δηλαδή των ποσών που εμφανίζονται για πρώτη φορά κατατεθειμένα στους τραπεζικούς λογαριασμούς κάθε ελεγχόμενου, καθώς έχει τη δυνατότητα να εξαιρεί από τα προς διασταύρωση στοιχεία μεταφορές κεφαλαίων από λογαριασμό σε λογαριασμό του ιδίου προσώπου, δάνεια και αντιλογισμούς. Μέσω αυτοματοποιημένων λογιστικών αλγορίθμων, το σύστημα μπορεί να συσχετίζει τα στοιχεία των πρωτογενών καταθέσεων με τα δηλωθέντα εισοδήματα μέσα σε λίγη ώρα, οδηγώντας σε κάποιες πρώτες ενδείξεις πιθανής φοροδιαφυγής. Το σύστημα όμως σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά το έργο των ελεγκτών. 

29.400 έλεγχοι φέτος
Υπενθυμίζεται ότι και φέτος η ΑΑΔΕ έχει προγραμματίσει τη διενέργεια δεκάδων χιλιάδων φορολογικών ελέγχων και ερευνών. Συγκεκριμένα, το τρέχον έτος προβλέπεται να διενεργηθούν 24.750 πλήρεις και μερικοί φορολογικοί έλεγχοι από τα Ελεγκτικά Κέντρα (Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων, Κέντρο Ελέγχου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου) και τις ΔΟΥ και άλλοι 4.650 στοχευμένοι έλεγχοι από την Υπηρεσία Ελέγχου και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ) της ΑΑΔΕ (4.200 στοχευμένοι μερικοί επιτόπιοι έλεγχοι και 450 έρευνες μεγάλης έκτασης για την εξάρθρωση μεγάλων κυκλωμάτων φοροδιαφυγής).

Απολογισμός
Η αξιοποίηση του ειδικού αυτού λογισμικού περιλαμβάνεται στις δράσεις που ανέπτυξε η ΑΑΔΕ το 2017. Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα όσα αναφέρονται στις σελίδες 65-66 της ετήσιας έκθεσης απολογισμού δράσεων έτους 2017, την οποία συνέταξε η ΑΑΔΕ, για την υποστήριξη του ελεγκτικού μηχανισμού, τέθηκε σε παραγωγική λειτουργία «Ειδικό Λογισμικό Αυτοματοποιημένου Ελέγχου Προσαύξησης Περιουσίας», το οποίο παραδόθηκε στον διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργο Πιτσιλή από Ομάδα Εργασίας που είχε συσταθεί το 2015 και συντομεύει κατά πολύ τον χρόνο που απαιτείται για τον προσδιορισμό της συνολικής καθαρής ατομικής/οικογενειακής τραπεζικής περιουσίας για κάθε ΑΦΜ κατ’ έτος, η οποία, στη συνέχεια, συγκρίνεται με τα δηλωθέντα ατομικά/οικογενειακά εισοδήματα, έτσι ώστε να προσδιορίζεται η πιθανώς αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη κατ’ έτος.