Γενικά

Αυτά είναι τα νέα οικογενειακά επιδόματα

Η νέα αρχιτεκτονική στο «Επίδομα Παιδιού». Ποιοι το δικαιούνται. Πως προσδιορίζεται το ποσό του επιδόματος.

Του Νίκου Ρογκάκου

Ένα επίδομα, ενιαίο για όλες τις οικογένειες με παιδιά, που αυξάνεται με βάση τον αριθμό των τέκνων, αλλά και το ύψος του εισοδήματος, προβλέπει η τελική διάταξη του υπουργείου Εργασίας που περιλαμβάνεται στο πολυνομοσχέδιο το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή, πιθανότατα αύριο. 

Η νέα αρχιτεκτονική στο «Επίδομα Παιδιού» όπως θα λέγεται, έχει συμφωνηθεί με τους εκπροσώπους των δανειστών και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων αναμόρφωση του ύψους της παροχής, αλλά και των εισοδηματικών κριτηρίων που ισχύουν, καθώς ο στόχος του είναι η στήριξη των οικογενειών με έως δύο παιδιά, αλλά και των τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών με χαμηλά εισοδήματα. 

Η τελική συμφωνία ήρθε μετά από μια δύσκολη διαπραγμάτευση με την αναπληρώτρια υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου να δηλώνει ικανοποιημένη από την αύξηση της χρηματοδότησης κατά 40%, αλλά και την ενίσχυση των πλέον αδύναμων στρωμάτων. 

Βέβαια, η περικοπή του επιδόματος σε οικογένειες με τρία παιδιά, και εισοδήματα κοντά στα 20.000 που πολύ απέχουν από το να χαρακτηριστούν «προνομοιούχες» αναμένεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Ήδη, τρίτεκνοι και πολύτεκνοι έχουν εκφράσει τη διαμαρτυρία τους, η οποία αναμένεται να εκδηλωθεί εντονότερα, με την κατάθεση του σχεδίου νόμου στη Βουλή. 

Η εσωτερική αναδιανομή που επιτυγχάνεται, παράλληλα με την αύξηση του προϋπολογισμού κατά 40% (στα 910 εκατ. ευρώ το 2018 από 650 εκατ. ευρώ το 2017) έχει ως αποτέλεσμα περίπου 698.800 οικογένειες να δουν τα επιδόματα που ήδη λαμβάνουν, να αυξάνονται. 

Στον αντίποδα, ένα μικρό ποσοστό στο σύνολο των δικαιούχων, περίπου 14.529 οικογένειες κυρίως τρίτεκνες με εισόδημα άνω των 33.000 ευρώ χάνουν τελείως την παροχή. Στους «χαμένους» συγκαταλέγονται επίσης 54.550 οικογένειες με τρία ή περισσότερα παιδιά και εισοδήματα από 13.500 ευρώ και άνω, που θα δουν μειώσεις από 1,66% έως και 32,12%. 

Μεταξύ άλλων, το άρθρο του πολυνομοσχεδίου που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή προβλέπει: «το Επίδομα Παιδιού καταβάλλεται λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων, το ισοδύναμο οικογενειακό εισόδημα και την κατηγορία ισοδύναμου οικογενειακού εισοδήματος. Ως ισοδύναμο οικογενειακό εισόδημα ορίζεται το συνολικό, πραγματικό ή τεκμαρτό, εισόδημα από κάθε πηγή ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης -προ φόρων, μετά την αφαίρεση των εισφορών για κοινωνική ασφάλιση- εξαιρουμένων των επιδομάτων που δεν προσμετρώνται στο φορολογητέο εισόδημα, όλων των μελών της οικογένειας, διαιρούμενο με την κλίμακα ισοδυναμίας. 

Η κλίμακα ισοδυναμίας για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, προκύπτει από το σταθμισμένο άθροισμα των μελών της οικογένειας σύμφωνα με την ακόλουθη στάθμιση: 

• πρώτος γονέας στάθμιση 1
• δεύτερος γονέας στάθμιση 1/2
• κάθε εξαρτώμενο τέκνο στάθμιση 1/4

Ειδικά για τις μονογονεϊκές οικογένειες, το πρώτο εξαρτώμενο τέκνο έχει στάθμιση 1/2 και κάθε επόμενο εξαρτώμενο τέκνο 1/4. 

Για τον προσδιορισμό των δικαιούχων οικογενειών προσδιορίζονται τρεις κατηγορίες ισοδύναμου οικογενειακού εισοδήματος ως εξής: 

α) έως 6.000 ευρώ
β) από 6.001 έως 10.000 ευρώ
γ) από 10.001 έως και 15.000 ευρώ. 

Το ποσό του επιδόματος ανάλογα με τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων και την κατηγορία ισοδύναμου οικογενειακού εισοδήματος προσδιορίζεται ως εξής: 

Για την πρώτη κατηγορία:

• Εβδομήντα ευρώ ανά μήνα για το πρώτο εξαρτώμενο τέκνο.
• Επιπλέον 70 ευρώ ανά μήνα για το δεύτερο εξαρτώμενο τέκνο.
• Επιπλέον 140 ευρώ ανά μήνα για το τρίτο και κάθε εξαρτώμενο τέκνο πέραν του τρίτου. 

Για την δεύτερη κατηγορία:

• Σαράντα δύο ευρώ ανά μήνα για το πρώτο εξαρτώμενο τέκνο.
• Επιπλέον 42 ευρώ ανά μήνα για το δεύτερο εξαρτώμενο τέκνο.
• Επιπλέον 84 ευρώ ανά μήνα για το τρίτο και κάθε εξαρτώμενο τέκνο πέραν του τρίτου. 

Για την τρίτη κατηγορία:

• Είκοσι οκτώ ευρώ ανά μήνα για το πρώτο εξαρτώμενο τέκνο.
• Επιπλέον 28 ευρώ ανά μήνα για το δεύτερο εξαρτώμενο τέκνο.
• Επιπλέον 56 ευρώ ανά μήνα για το τρίτο και κάθε εξαρτώμενο τέκνο πέραν του τρίτου. 

Απαραίτητη προϋπόθεση για την χορήγηση του επιδόματος είναι η υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος κάθε έτος. Για τον υπολογισμό της εισοδηματικής κατηγορίας λαμβάνεται υπόψη το εισόδημα που αναφέρεται στο εκκαθαριστικό του τρέχοντος οικονομικού έτους.

Το Επίδομα Παιδιού δεν προσμετράται στο συνολικό, πραγματικό ή τεκμαρτό, οικογενειακό εισόδημα και απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος, εισφορά ή κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου, συμπεριλαμβανομένης και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 29 του Νόμου 3986 του 2011. 

Η ακτινογραφία των επιδομάτων 

Βάσει των στοιχείων του ΟΓΑ, που στο υπό κατάθεση σχέδιο νόμου μετονομάζεται σε Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) έχοντας ως κεντρικό ρόλο στην διαχείριση και καταβολή του συνόλου των προνοιακών επιδομάτων, στην 1η εισοδηματική κατηγορία, για εισοδήματα από μηδέν έως 18.000 ευρώ (π.χ. 15.000 για οικογένεια με 2 παιδιά) αναμένεται να λάβουν το επίδομα 294.300 οικογένειες. Απ’ αυτές, οι 243.000 θα έχουν ετήσια αύξηση του ποσού του επιδόματος κατά 75% και οι υπόλοιπες από 14,29% έως 42,86%. 

Γενικότερα, οι οικογένειες με 1 και 2 παιδιά, δηλαδή 681.000 οικογένειες σε σύνολο περίπου 801.500 οικογενειών θα δουν αυξήσεις από 57,48% έως και 110%. 

Αναλυτικά, ανεξάρτητα από τον αριθμό των τέκνων, οι οικογένειες που συγκαταλέγονται στην πρώτη εισοδηματική κατηγορία (συνολικά 294.300) με εισοδήματα κατά περίπτωση από 10.500 έως 18.000 ευρώ θα λάβουν όλες αυξημένο επίδομα. 

Στην δεύτερη εισοδηματική κατηγορία, 298.300 οικογένειες θα δουν το εισόδημά τους να αυξάνεται. Οι 266.000 είναι οικογένειες με έως 2 παιδιά και οι αυξήσεις τους θα είναι της τάξης του 57,46%. Στην τρίτη εισοδηματική κατηγορία, 172.000 οικογένειες με ένα ή δύο παιδιά θα δουν το επίδομα να αυξάνεται κατά 110,05%. 

Όσοι αναμένεται να γνωρίσουν απώλειες, ανήκουν στις 2 υψηλότερες εισοδηματικές κατηγορίες και πιο συγκεκριμένα 27.000 οικογένειες, με εισοδήματα από 13.500 έως 22.500 και 3 παιδιά, θα έχουν μειώσεις της τάξης των 18,05% και θα λάβουν επίδομα 168 ευρώ το μήνα, από 205 ευρώ σήμερα. 

Επίσης, 22.450 οικογένειες με τρία ή περισσότερα τέκνα και ετήσιο οικογενειακό εισοδήματα από 22.500 έως και 45.000 ευρώ θα έχουν μειώσεις έως και 32,12%. Για παράδειγμα, οικογένεια με 3 παιδιά και εισόδημα 23.000 ευρώ, εντός του 2017 έλαβε επιδόματα (τέκνων και τριτέκνων) συνολικού ύψους 1.980 ευρώ. Με τα νέα κριτήρια, εντός του 2018 θα λάβει συνολικά, επίδομα παιδιού της τάξης των 1.344 ευρώ. Και βέβαια, υπάρχουν 14.529 τρίτεκνοι και πολύτεκνοι που ενώ το 2017, με εισοδήματα από 33.000 έως 56.000 ευρώ έλαβαν επίδομα, βάσει των νέων κριτηρίων, το 2018 δεν θα λάβουν τίποτα.