Γενικά

Οι νέες ρυθμίσεις για αυθαίρετα, μισθώσεις, ταυτότητα, αυτονόμηση θέρμανσης

Η ΠΟΜΙΔΑ επισημαίνει τις κυριότερες διατάξεις του νέου νόμου που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τους ιδιοκτήτες ακινήτων.

Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ A166/3.11.2017 ο νέος Νόμος 4495/2017 με τίτλο «Έλεγχος και προστασία του Δοµηµένου Περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις».

Η ΠΟΜΙΔΑ επισημαίνει τις κυριότερες διατάξεις του Νόμου που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τους ιδιοκτήτες ακινήτων:

1. Ιδρύεται νέα πολυπλόκαμη Υπηρεσία που ονομάζεται «Παρατηρητήριο Δομημένου Περιβάλλοντος», δικτυωμένη σε ολόκληρη τη χώρα με πολλές και διάφορες αρμοδιότητες και νέα γραφειοκρατία.

2. Τροποποιείται η διαδικασία έκδοσης και ελέγχου των οικοδομικών αδειών και καθορίζεται για ποιές εργασίες αρκεί άδεια εργασιών μικρής κλίμακας, και για ποιές εργασίες δεν απαιτείται.

3. Με το άρθρο 52 του νόμου προβλέπεται η εντός πενταετίας έκδοση «ταυτότητας κτιρίου» όλων των δημόσιων οικοδομών και των οικοδομών δημοσίου ενδιαφέροντος και χρήσης (συνάθροισης κοινού, εκπαίδευσης, υγείας κλπ.) ενώ οι ιδιωτικές οικοδομές θα καταγράφονται κατά τη μεταβίβασή τους, αντί του πιστοποιητικού μηχανικού που ισχύει έως τώρα. Η κάποια εκλογίκευση της διαδικασίας αυτής, όπως προκύπτει και από την εισηγητική έκθεση της σχετικής διάταξης που αναφέρεται στην ανάγκη αποφυγής υπέρμετρης επιβάρυνσης των πολιτών, αποτελεί πανηγυρική δικαίωση των απόψεων και του αγώνα της ΠΟΜΙΔΑ εναντίον ενός μέτρου το οποίο στερείται οποιασδήποτε νομικής ή ηθικής βάσης ή εξυπηρέτησης οποιασδήποτε πραγματικής αναγκαιότητας των πολιτών. Η ηµεροµηνία έναρξης λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Μητρώου της Ταυτότητας Κτιρίου θα οριστεί με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

4. Επιχειρείται η επανενεργοποίηση του θεσμού της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης και άλλες δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου.

5. Εκτός από την σύνταξη συμβολαίων επί ακινήτων που έχει καταστεί γραφειοκρατικός «Γολγοθάς» για τους συμβαλλόμενους, βαδίζουμε προς την ίδια κατεύθυνση και όσον αφορά τις μισθώσεις. Με μια ιδιαίτερα ασαφή διατύπωση ορίζεται ότι «Δεν επιτρέπεται η µίσθωση και παραχώρηση ακινήτων στα οποία έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή ή έχει εγκατασταθεί αυθαίρετη αλλαγή χρήσης».  Η ισχύς της διάταξης αφορά προφανέστατα τις μελλοντικές μισθώσεις και όχι τις υφιστάμενες ή οποιαδήποτε παράταση ή τροποποίησή τους, καθόσον αναφέρει ότι «δεν επιτρέπεται» η σύναψή τους, και όχι ότι «είναι απολύτως άκυρες». Η διάταξη φαίνεται ότι ανοίγει το δρόμο είτε για ένα ακόμη πιστοποιητικό μηχανικού ως προαπαιτούμενο στις μισθώσεις, μαζί με το διαβόητο «πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης», ή σχετική διαφοροποίηση της ηλεκτρονικής δήλωσης στοιχείων μίσθωσης που θα ενοχοποιεί αυτόματα τους ιδιοκτήτες. 

6. Με πρόδηλα αντισυνταγματική διάταξη, πολλαπλασιάζονται αναδρομικά τα πρόστιμα και οι ποινές για κατασκευή αυθαιρέτων μετά την 28η Ιουλίου 2011, σε ύψη και ποσά δημευτικού κυριολεκτικά χαρακτήρα, και χωρίς οι πολίτες να έχουν την παραμικρή δυνατότητα νομιμοποίησης των κτισμάτων αυτών! Δηλαδή όσοι έχουν υποπέσει σε κάποια αυθαιρεσία κατά το διάστημα αυτό, με τη διάταξη αυτή κινδυνεύουν κυριολεκτικά να χάσουν το σπίτι τους, ακόμη και για μικροπαραβάσεις το ποσό των οποίων αδυνατούν πλήρως να καταβάλουν, ακόμη και αν κατεδαφίσουν την όποια αυθαίρετη προσθήκη, ημιυπαίθριο κλπ.!

7. Μειώνονται τα παράβολα και υπό προυποθέσεις το ενιαίο ειδικό πρόστιμο, θεσπίζονται διάφορες διευκολύνσεις καταβολής, πλην όμως δεν μειώνεται ο βασικός συντελεστής 0,15 του προστίμου ανά τ.μ. κτίσματος, με αποτέλεσμα να μην καθίσταται πραγματικά ελκυστική και οικονομικά εφικτή η δήλωση αυθαιρέτων με μεγάλα εμβαδά. Όμως η αγνώστου κόστους υποχρεωτική μελέτη «σεισμικής τρωτότητας» επιβαρύνει οικονομικά την όλη διαδικασία και αποτελεί σοβαρό αποτρεπτικό παράγοντα.

8. Με το άρθρο 98 καθιερώνεται η δυνατότητα δήλωσης αυθαιρεσιών από συνιδιοκτήτη οριζόντιας ή κάθετης συνιδιοκτησίας ανεξαρτήτως του ποσοστού του, καθώς και υπερβάσεων καθ’ ύψος ή κατά πλάτος (οριζόντιας) και την κατάληψη κοινοχρήστου ή κοινοκτήτου χώρου,  χωρίς τη συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών, όταν η αυθαίρετη επέκταση υφίσταται από την ανέγερση-κατασκευή της οικοδοµής και όταν η ίδια αυθαίρετη επέκταση υφίσταται σε όλους τους ορόφους της οριζόντιας ιδιοκτησίας.

9. Νέα απαράδεκτη οικονομική αλλά και γραφειοκρατική επιβάρυνση για τους πολίτες αποτελούν οι διατάξεις του άρθρου 108 του νόμου σύμφωνα με τις οποίες οι  δηλώσεις υπαγωγής θα υπόκεινται σε δειγματοληπτικό έλεγχο σε ποσοστό από 5 έως και 20%, «μετά από ηλεκτρονική κλήρωση που θα διενεργείται από το Περιφερειακό Παρατηρητήριο με αλγόριθμο που αποστέλλεται από το Κεντρικό Παρατηρητήριο». Η ρύθμιση αυτή σημαίνει νέες υποχρεωτικές αμοιβές μηχανικών (ελεγκτών δόμησης) σε βάρος των «τυχερών» πολιτών, προς δόξαν και της γραφειοκρατικής ταλαιπωρίας τους!

10. Αυτόγνωμη ανεξαρτητοποίηση από κεντρική θέρμανση. Με το άρθρο 127 προβλέπεται ότι μεμονωμένες ιδιοκτησίες θα μπορούν να αποκόπτονται από το σύστημα κεντρικής θέρμανσης, χωρίς τη συναίνεση της πλειοψηφίας των συνιδιοκτητών και θα απαλλάσσονται πλήρως από τις κοινόχρηστες δαπάνες θέρμανσης, εφόσον δηλώσουν ότι εγκαταστήσουν στην ιδιοκτησία τους «ενεργειακά αποδοτικότερο» σύστημα θέρμανσης με μοναδική «υποχρέωση» να συμμετέχουν στις δαπάνες συντήρησης και αντικατάστασης της κεντρικής θέρμανσης του κτιρίου.

Η ΠΟΜΙΔΑ θα εκδώσει λεπτομερή εγκύκλιο για τη διαδικασία εφαρμογής των νέων διατάξεων, δηλαδή των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων όσων επιθυμούν να αυτονομηθούν βάσει της νέας ρύθμισης, και των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των διαχειριστών πολυκατοικιών να ελέγξουν την επακριβή εφαρμογή των διατάξεων αυτών από τους αυτονομούμενους συνιδιοκτήτες.