Πρόσωπα

Νέο “χτύπημα” Βαρουφάκη: εθνική ανοησία η έξοδος στις αγορές

Οι ενστάσεις του πρώην Υπ. Οικονομικών, έρχονται παράλληλα με τον σάλο από τους ισχυρισμούς του για όσα συνέβησαν το 2015.

Ως «εθνική ανοησία» χαρακτηρίζει την έξοδο της χώρας στις αγορές σε άρθρο του στην Εφημερίδα των Συντακτών ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, ενώ η Κυβέρνηση εξετάζει την έκδοση ομολόγου, στον απόηχο της έκθεσης του ΔΝΤ και της αξιολόγησης απο την Standars & Poor's.

Ο k. Βαρουφάκης χαρακτηρίζει επικίνδυνο ψέμα τις υποσχέσεις για «επιτυχία» αναφορικά με την έξοδο στις αγορές, ενώ εξηγεί τι σημαίνει έξοδος στις αγορές «και γιατί δεν έχει καμία σημασία είτε βγούμε σε αυτές είτε όχι».

To άρθρο του Γιάνη Βαρουφάκη στην Εφημερίδα των Συντακτών

«Κυβέρνηση, τρόικα και κατεστημένο προσδοκούν πώς και πώς την πολυπόθητη έξοδο στις αγορές, υποσχόμενοι στους χειμαζόμενους εν μέσω θέρους πολίτες ότι αυτή η «επιτυχία» θα φέρει την άνοιξη για όλους. Πρόκειται για επικίνδυνο ψέμα που κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος έχει καθήκον να αποδομήσει.

Για αυτό τον λόγο, έκατσα σήμερα να γράψω μια ανάλυση του τι σημαίνει έξοδος στις αγορές και γιατί δεν έχει καμία σημασία είτε βγούμε σ' αυτές είτε όχι. Όμως, πριν αρχίσω να γράφω το άρθρο μου, με έπιασε μια στενοχώρια που με εμπόδιζε - μια στενοχώρια που οφειλόταν στο ότι αναγκαζόμουν να γράψω ακριβώς τα ίδια πράγματα με εκείνα που έγραφα το πρώτο εξάμηνο του... 2014.

Σκέφτηκα, λοιπόν, αντί να ξαναγράψω τα ίδια από την αρχή, να χρησιμοποιήσω αποσπάσματα εκείνων των άρθρων - καταδεικνύοντας ότι στα ίδια ψεύδη πρέπουν οι ίδιες απαντήσεις.

Πράγματι, την 20ή Φεβρουαρίου 2014, σε μια περίοδο που η τότε κυβέρνηση ύφαινε το αφήγημα του greek success story στον καμβά της φιλολογίας περί εξόδου στις αγορές, δημοσίευσα άρθρο στο protagon.gr με τίτλο «Στις αγορές, πτωχευμένοι!». Το άρθρο αναφερόταν στο σχέδιο του Βερολίνου για την Ελλάδα των επόμενων ετών. Ονομάζοντάς το «3ο, κρυφό, Μνημόνιο» αναφερόμουν στα τρία βασικά συστατικά του:

Πρώτον, ότι «δεν περιέχει το κούρεμα, το οποίο θα μπορούσε να βγάλει το ελληνικό κράτος από τη διαχρονική κατάσταση χρεοκοπίας (κοινώς, την αδυναμία να εξυπηρετεί τα χρέη του μακροπρόθεσμα, ακόμα και μετά από μια γενναία επιμήκυνση μετά μείωσης του επιτοκίου κατά μισή με μία μονάδα)».

Δεύτερον, «δεν περιέχει καμία πρόβλεψη για κοινό, ευρωζωνικό χρέος (π.χ. ευρωομόλογα)». Και, τρίτον, «προσπαθεί να πείσει ότι δεν θα χρειαστούν νέα μνημονιακά δάνεια καθώς η έξοδος στις αγορές είναι ζήτημα χρόνου».

Σας θυμίζει κάτι εκείνο το σχέδιο; Δεν είναι πανομοιότυπο με αυτά που σήμερα παρουσιάζει η τρόικα, αλλά και η ελληνική κυβέρνηση, ως το νέο greek success story; Δεν εγείρει ακριβώς το ίδιο ερώτημα με εκείνο που έθετα στις 20 Φεβρουαρίου 2014, δηλαδή: «Γιατί βοηθά να δανειστούμε από ιδιώτες όσο παραμένουμε πτωχευμένοι, ακόμα κι αν εκείνοι –για δικούς τους λόγους– μας δανείσουν;»

«Περιληπτικά», εξηγούσα τον Φεβρουάριο του 2014, «ο άξονας του γερμανικού σχεδίου για την Ελλάδα είναι ένας: η συνέχιση της στρατηγικής των προηγούμενων τεσσάρων ετών, δηλαδή η καθυστέρηση της παραδοχής ότι η Ελλάδα αδυνατεί να επιβιώσει εντός των “κανόνων” που το Βερολίνο θεωρεί “απαράβατους”. Για να μη χρειαστεί να παραδεχτούν την αλήθεια, προετοιμάζουν ένα νέο “παράδοξο” Μνημόνιο, όπου το μεγάλο ποσοστό των νέων δανείων θα έρχεται από τις αγορές σε ένα πτωχευμένο Δημόσιο, ελέω της σιωπηλής παρέμβασης της ΕΚΤ.

Αυτό λοιπόν που προτείνεται στον ελληνικό λαό, αντί για ένα βιώσιμο σχέδιο για την επόμενη δεκαετία, είναι το να συναινέσει στην έξοδό του στις αγορές όσο το κράτος του είναι πτωχευμένο, και με προοπτική να βουλιάζει όλο και πιο πολύ στον βούρκο της μακροπρόθεσμης πτώχευσης αλλά, βέβαια, παραμένοντας στις αγορές. Θεωρώ εθνική ανοησία την συναίνεσή μας σε αυτό το πλάνο».

Εξι μέρες αργότερα, σε άλλο άρθρο, αναφέρθηκα σε ερώτημα φιλο-τροϊκανών σχολιαστών προς εμένα με το οποίο με ρωτούσαν: «Όταν η Ιταλία, η Αυστραλία και άλλες σοβαρότερες της δικής μας χώρες δανείζονται με επιτόκια μεταξύ 4% με 5%, εσύ Βαρουφάκη με τι επιτόκια θα ήθελες να δανειζόμαστε;». Σε νέο άρθρο της 26ης Φεβρουαρίου 2014 τους απάντησα ως εξής:

«Με κανένα επιτόκιο! Ούτε καν με αρνητικό επιτόκιο! Ο πτωχευμένος δεν δικαιούται να δανείζεται πριν το χρέος του γίνει βιώσιμο, με οποιονδήποτε τρόπο. Η άποψη πως το πτωχευμένο ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να συνεχίζει να δανείζεται κι έχει ο Θεός (ή η κ. Μέρκελ) για το πότε, το εάν και το πώς θα διαγραφεί ένα μεγάλο μέρος του χρέους αποτελεί ασέλγεια επί της λογικής. Ιδίως στο πλαίσιο μιας Ευρώπης που καθημερινά αποδεικνύεται πανέτοιμη να σπρώχνει το πρόβλημα στο μέλλον, μεγεθύνοντάς το».

Βέβαια, οι τρόικες εξωτερικού και εσωτερικού προσποιήθηκαν ότι δεν καταλάβαιναν. Έτσι, τον επόμενο Απρίλιο (του 2014) η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου-Στουρνάρα «βγήκε στις αγορές» εκδίδοντας δύο ομόλογα τα οποία μάλιστα βρήκαν ένθερμους αγοραστές - με αποτέλεσμα ολόκληρη η καθεστηκυία τάξη να πάλλεται από ενθουσιασμό για την έξοδο από την κρίση κ.λπ. κ.λπ.

Λίγο πριν από εκείνη την ηρωική, αλλά πύρρειο, έξοδο στις αγορές, σε άλλο άρθρο μου με τίτλο «Έξοδος στις αγορές: τι σημαίνει και γιατί γίνεται τώρα», αυτή τη φορά στο «Ηot Doc» της 5ης Απριλίου 2014, έγραφα:

«Κυβέρνηση και τρόικα πανηγυρίζουν την “έξοδο στις αγορές”. Την ίδια ώρα μας λένε ότι το Δημόσιο έχει σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα, όπερ μεθερμηνευόμενον: δεν έχει λόγο να δανείζεται για μισθούς, συντάξεις ακόμα και για... προεκλογικό “κοινωνικό μέρισμα”. Τότε γιατί δανειζόμαστε από τις αγορές πριν καλά-καλά λάβουμε τις τελευταίες δόσεις του Μνημονίου 2;... [Γιατί] μας βγάζουν στις αγορές πτωχευμένους βυθίζοντας τη χώρα πιο βαθιά στην πτώχευση;

»Γιατί το κάνουν; Η απάντηση κρύβεται σε μια αντίφαση: Επειδή από τη μία η τρόικα πρέπει να εξασφαλίσει ένα νέο τεράστιο πακέτο δανεικών για την Ελλάδα (καθώς η πτώχευση του Δημοσίου μας αυξάνεται εκθετικά), ενώ από την άλλη το Βερολίνο δεν θέλει επ’ ουδενί να πει στον Γερμανό πολίτη ότι θα δώσουν κι άλλα δανεικά στο ελληνικό Δημόσιο. Πώς μπορεί και να μας επιβάλουν νέο δανεισμό και να πουν στους Γερμανούς πολίτες ότι τέρμα τα πακέτα “διάσωσης” της Ελλάδας; Είναι απλό: το Μνημόνιο 3 θα χρηματοδοτεί ως επί το πλείστον από τις... αγορές».

Υπήρχε κι άλλη μία διάσταση που εξηγούσε την πρεμούρα για έξοδο στις αγορές, την οποία ανέπτυξα ως εξής:

«Γιατί όμως βιάζονται τόσο να εκδώσουν ομόλογα τώρα, πριν καλά-καλά λάβουν τις τελευταίες δόσεις από το Μνημόνιο 2; [Για να]... βοηθήσουν κι άλλο τους αγαπητούς τους τραπεζίτες! Πώς βοηθά τους τραπεζίτες η έξοδος στις αγορές;

»Οι ελληνικές τράπεζες δεν διαθέτουν πλέον ομόλογα του Δημοσίου (μετά και την κατ’ ευφημισμόν “επαναγορά χρέους” του Δεκεμβρίου 2012). Αυτό τους κόβει τα πόδια καθώς οι τράπεζες χρησιμοποιούν κρατικά ομόλογα ως εχέγγυα για να δανείζονται από την ΕΚΤ. Τώρα, θα δανειστούν η μία από την άλλη, θα αγοράσουν ομόλογα και έτσι θα βγάλουν κέρδη εις βάρος του Έλληνα και Ευρωπαίου φορολογούμενου.

»Πώς; Με δύο τρόπους: (α) Δανείζονται με επιτόκιο λιγότερο του 1% η μία από την άλλη και δανείζουν στο Δημόσιο (αγοράζοντας τα νέα ομόλογα) με 5% και (β) καλύπτουν τα μεταξύ τους δάνεια καταθέτοντας τα ομόλογα αυτά στην ΕΚΤ για να λάβουν ρευστό χρήμα με επιτόκιο... 0,25%. Έτσι θα ενταθεί η αλληλεξάρτηση πτωχευμένων τραπεζών και του πτωχευμένου Δημόσιου την ώρα που τράπεζες, τρόικα και κυβέρνηση θα πανηγυρίζουν το greek success story!

Στον επίλογο μάλιστα εκείνου του άρθρου αναρωτιόμουν: «Τι ήταν αυτό που ανέκαθεν χαρακτήριζε την Ελληνική Κλεπτοκρατία;» Και απαντούσα:

«Υπερδανεισμός του κράτους (τον οποίο φορτωνόταν ο αδύναμος φορολογούμενος) και κάποια ψίχουλα παροχών (από τα δανεικά) προεκλογικά ώστε οι εκπρόσωποι της κλεπτοκρατίας να επανεκλέγονται. Τι χαρακτηρίζει τη Νέα, Μνημιώδη, Μνημονιακή Κλεπτοκρατία σήμερα; Νέος δανεισμός του βαθιά πτωχευμένου κράτους από τις αγορές, υπό την αιγίδα και με τη βοήθεια της τροϊκανής “τεχνογνωσίας”, και κάποια ψίχουλα παροχών (από τα δανεικά) προεκλογικά ώστε οι εκπρόσωποι της Νέας Κλεπτοκρατίας να μην καταποντιστούν στις ευρωεκλογές».

Και κατέληγα με τα εξής:

Υπό αυτή την έννοια, η επιστροφή στις αγορές δεν είναι παρά ολική επιστροφή στην παραδοσιακή πρακτική της εγχώριας κλεπτοκρατίας, με τη μεγάλη όμως διαφορά ότι, σήμερα, το κράτος είναι πιο βαθιά πτωχευμένο από ποτέ, η ελληνική κοινωνία ισχνότατη και στα όρια της εξαθλίωσης, και η άρχουσα κλεπτοκρατία δεσμευμένη από τον “ξένο παράγοντα” περισσότερο απ’ όσο οι μετεμφυλιακές κυβερνήσεις από τον κ. Πιούριφοϊ

Αφιερωμένο εξαιρετικά στους συντρόφους με τους οποίους πείσαμε τον ελληνικό λαό τον Γενάρη του 2015 να θέσουμε τέλος σε αυτήν τη μισανθρωπική κατάσταση.

Σημείωση: Απάνθισμα όλης εκείνης της προ του 2015 αρθρογραφίας μου εμπεριέχεται στο βιβλίο μου «Η Γένεση της Μνημονιακής Ελλάδας», Εκδόσεις Gutenberg, 2014».