Γενικά

Επιστρέφουν οι δανειστές, αρχίζει το σκληρό “παζάρι”

Υπερταμείο, δημοσιονομικά, ενέργεια και καθορισμός μέτρων και αντίμετρων στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Το πρόγραμμα των συναντήσεων με το κουαρτέτο.

Του Νίκου Ρογκάκου

Μια σειρά μέτρων και αντίμετρων καλείται να παρουσιάσει η Κυβέρνηση από σήμερα στο κουαρτέτο που επέστρεψε στην Αθήνα, με στόχο την τεχνική συμφωνία έως το επόμενο Eurogroup, στις 20 Μαρτίου.

Η Αθήνα έχει ένα λόγο παραπάνω να «βιάζεται» για το έγκαιρο κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, καθώς θέλει να προλάβει την επόμενη συνεδρίαση του ΔΣ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και την ένταξή της στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.

Υπερταμείο, ενέργεια και δημοσιονομικά θα κυριαρχήσουν στις σημερινές διαπραγματεύσεις, οι οποίες ξεκίνησαν στις 10:30, με θέματα που αφορούν την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών & Περιουσίας Α.Ε. (σημ: το "νέο ΤΑΙΠΕΔ"), παρουσία του Ευκλείδη Τσακαλώτου.

Ο Υπουργός Οικονομικών, ως βασικός διαπραγματευτής απο ελληνικής πλευράς συμμετέχει και στο δεύτερο ραντεβού της ημέρας, μαζί με τον Γιώργο Σταθάκη, για ακόμη ένα τομέα στον οποίο έχουν επικεντρώσει την πίεση τους οι δανειστές, τα ενεργειακά.

Για τις 19:00 έχει οριστεί ραντεβού των επικεφαλής των κλιμακίων με το οικονομικό επιτελείο για την επισκόπηση των ανοιχτών θεμάτων σε όλα τα καυτά μέτωπα της διαπραγμάτευσης που αφορούν το φορολογικό, το ασφαλιστικό και τα εργασιακά. Σε αυτήν θα μετέχει και η Υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου. Οι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Γιώργος Χουλιαράκης θα "κλείσουν" την πρώτη ημέρα της διαπραγμάτευσης, καθώς στις 20:30 θα έχουν συνάντηση με τους δανειστές για τα δημοσιονομικά.

Κυβερνητικές πηγές σχολιάζοντας την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το κλείσιμο της αξιολόγησης, τόνιζαν μεταξύ άλλων, πως στόχος της Κυβέρνησης είναι ο ταυτόχρονος προσδιορισμός μέτρων και αντίμετρων.

Με μία ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter σχολίασε την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων ο Βασίλης Κικίλιας. Ο Eκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ αναφέρει χαρακτηριστικά «Τριώδιο τέλος, Οι μάσκες έπεσαν. Μείωση συντάξεων-αφορολόγητου με υπογραφή Τσίπρα. Τις ανακοινώσεις ο Τσκαλώτος. Καλή Σαρακοστή είπαμε;»

Τα μέτρα "στο τραπέζι"

Αφορολόγητο, συντάξεις, απολύσεις και πρωτογενή πλεονάσματα μπαίνουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, με το οικονομικό επιτελείο να εκτιμά ότι η υπεραπόδοση των στόχων του 2016 αφήνει σημαντικά περιθώρια, ώστε τα μέτρα να είναι αρκετά κάτω από το 2% του ΑΕΠ (3,6 δις ευρώ) που ήταν η τελευταία εκτίμηση των θεσμών.

Με το «όπλο» του πλεονάσματος «υπό μάλης», ο υπουργός Οικονομικών, θα επιχειρήσει στο διάστημα των περίπου επτά ημερών που οι δανειστές θα μείνουν στην πρωτεύουσα, να σημειωθεί πρόοδος και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τεχνική συμφωνία.

Σκεπτικό… Βερολίνο και Ουάσινγκτον

Ωαστόσο, τα μηνύματα που έρχονται από Βερολίνο και Ουάσιγκτον δεν είναι τόσο ενθαρρυντικά και μάλλον προδιαθέτουν για αντίθετη απο τις ελληνικές προσδοκίες εξέλιξεις. Το «μπρά ντε φερ» θα είναι εξαιρετικά δύσκολο,  αφού όπως διαφαίνεται το ΔΝΤ θα έχει και πάλι τον πρώτο λόγο σε αυτές τις διαπραγματεύσεις.

Το κοινό σημείο των δανειστών

Σύμφωνα με την κοινή πρόταση που έβαλαν στο τραπέζι οι δανειστές:

1. Η Αθήνα θα πρέπει να νομοθετήσει προληπτικά μέτρα που θα διασφαλίζουν τον στόχο του 3,5% του ΑΕΠ στα πρωτογενή πλεονάσματα μετά από το 2018
2. Θεωρούν ότι η «έκπτωση» του 1 δις ευρώ που έκαναν στα μέτρα (από 4,6 δις που ζητούσαν αρχικώς σε 3,6 δις που περιλαμβάνει η τελευταία πρόταση) είναι αρκετή από τη μεριά τους και
3. Ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση να κάνει την επόμενη κίνηση.
5. 

Εμμονή σε αφορολόγητο - συντάξεις

Οι δανειστές εμμένουν για παρεμβάσεις στο αφορολόγητο, τις συντάξεις και την αγορά εργασίας (ομαδικές απολύσεις), οι οποίες- μαζί με άλλα μέτρα- θα πρέπει να ψηφιστούν τώρα για να ισχύσουν ακόμη και από το 2018 (σημ: προκειμένου να κλείσει και το κενό του 2018) με «αντάλλαγμα» κάποιες παροχές που θα ενεργοποιηθούν μόνο αν υπάρχουν υπερ-πλεονάσματα.

Η ελληνική πλευρά

Από ελληνικής πλευράς επιχειρείται η μείωση του ΦΠΑ (κάτι για το οποίο απαιτείται απόφαση της ΕΕ) ή εναλλακτικά ενίσχυση των κοινωνικών επιδομάτων, μείωση των φορολογικών συντελεστών στα φυσικά πρόσωπα και νέο τρόπο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, ώστε να προκύψουν ελαφρύνσεις για όσους έχουν μικρές ιδιοκτησίες και επιβαρύνσεις για τους μεγαλοϊδιοκτήτες.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, υπό τις παρούσες συνθήκες, η δεύτερη αξιολόγηση δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί πριν από το Eurogroup της 20ης Μαρτίου με όλες τις πηγές από την Κομισιόν να μιλούν για Απρίλιο ή ακόμη και για Μάιο, αφού στα ανοικτά μέτωπα της δεύτερης αξιολόγησης πρέπει να προστεθούν και οι εκλογικές αναμετρήσεις στην Ευρώπη, αρχής γενομένης από τις ολλανδικές εκλογές (15 Μαρτίου) που επηρεάζουν άμεσα τις εξελίξεις.

Λίγο αργότερα (23 Απριλίου και 7 Μαΐου) θα στηθούν κάλπες στη Γαλλία καιι έπονται στις 24 Σεπτεμβρίου οι ομοσπονδιακές εκλογές στη Γερμανία.

«Τρίτο στεφάνι»… με το ΔΝΤ

Την ίδια στιγμή, σε ένα νέο συμβόλαιο χρηματοδότησης, ύψους 4 δις ευρώ απο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο οδηγείται η Αθήνα. Τα κεφάλαια-δόσεις θα εκταμιεύονται σταδιακά και μετά από αυστηρό έλεγχο της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με πληροφορίες,  οι συζητήσεις για το νέο πρόγραμμα βοήθειας με το ΔΝΤ θα γίνουν παράλληλα με τις συναντήσεις για την δεύτερη αξιολόγηση.

Βέβαια οι αποφάσεις δεν είναι άμεσες καθώς το Ταμείο θα πρέπει να συντάξει δύο νέες εκθέσεις. Μία για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και μία δεύτερη για την βιωσιμότητα του ελληνικούς χρέους που θα «κουμπώσουν» με αυτές της Κομισιόν και με τις οποίες θα ανοίξει ο δρόμος για την συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Χωρίς νέα έκθεση που να χαρακτηρίζει «βιώσιμο» το ελληνικό χρέος από «εξαιρετικά μη βιώσιμο» που το χαρακτηρίζει σήμερα, το Ταμείο δεν μπορεί να συμμετάσχει γι΄ αυτό και θα περιμένει το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης από τον Ευρωπαικό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) για το νέο σήμα προς το Δ.Σ. του Ταμείου αλλά και προς τις αγορές.

Εφόσον υπάρξει συμφωνία σε επίπεδο διαπραγματεύσεων με την ελληνική κυβέρνηση, το ΔΝΤ θα συντάξει το νέο, δικό του, λεπτομερές Μνημόνιο, το οποίο  ονομάζεται Memorandum of Economic and Financial Policies (MEFP), δηλαδή Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής, και το οποίο θα πρέπει να «ταιριάξει» με το κείμενο της Κομισιόν (MoU) όπως ακριβώς συνέβη με τις περιπτώσεις των Μνημονίων 1 και 2 όπου τα δύο κείμενα «έτρεχαν» παράλληλα. Βέβαια, όπως έχει παρατηρηθεί και είναι ήδη γνωστό στους Έλληνες φορολογούμενους, το Μνημόνιο του ΔΝΤ είναι πιο αυστηρό σε μέτρα σε σχέση με το Ευρωπαϊκό.  Παρά ταύτα, η Αθήνα κατά απαίτηση των Βρυξελών είναι υποχρεωμένη απέναντι σε ένα τρίτο στεφάνι με το Ταμείο, ειδάλλως όπως έχει διαμηνυθεί δεν πρόκειται να υπάρξει συνέχεια με το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης.