Ευρωπαϊκή Ενωση

Η ανακοίνωση του Eurogroup για την Ελλάδα

Τι προβλέπει η συμφωνία για τους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων, την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τις μεταρρυθμίσεις.

Το Eurogroup χαιρετίζει τη συμφωνία που επετεύχθη ανάμεσα στην Ελλάδα και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, με τη συμβολή του ΔΝΤ, σχετικά με τους όρους πολιτικής που διέπουν τον νέο πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής του ESM. Το Eurogroup επαινεί τις ελληνικές αρχές που επέδειξαν την ισχυρή δέσμευσή τους, όπως φαίνεται από την εξομάλυνση των μεθόδων εργασίας με τα θεσμικά όργανα και τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων με αποφασιστικό και ταχύ τρόπο. Η συμφωνία αυτή είναι σύμφωνη με τις παραμέτρους και τους βασικούς στόχους που έθεσε η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωζώνης στις 12 Ιουλίου και παρέχει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την επαναφορά της ελληνικής οικονομίας σε βιώσιμη πορεία.

Το Eurogroup χαιρετίζει το ευρύ πεδίο εφαρμογής των μέτρων πολιτικής που περιέχονται στο Μνημόνιο συμφωνίας (MoU), τα οποία, εάν εφαρμοστούν με αποφασιστικότητα, θα αντιμετωπίσουν τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία. Είμαστε σίγουροι ότι η αποφασιστική και όσο το δυνατόν ταχύτερη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, όπως αυτές διατυπώνονται στο Μνημόνιο θα επιτρέψει στην ελληνική οικονομία να επιστρέψει σε μια πορεία βιώσιμης ανάπτυξης, βασισμένη σε υγιή δημοσιονομικά, αυξημένη ανταγωνιστικότητα, υψηλά επίπεδα απασχόλησης και χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Η Ελλάδα θα στοχεύει σε ένα μεσοπρόθεσμο πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, με μια δημοσιονομική πορεία πρωτογενούς ισοζυγίου για 0,25% το 2015, 0,5% το 2016, 1,75% το 2017 και 3,5% το 2018, που  πρέπει να επιτευχθούν κυρίως μέσω των παραμετρικών δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων που υποστηρίζονται από μέτρα για την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Η Ελλάδα θα αναλάβει μια φιλόδοξη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος με στόχο την εξασφάλιση της βιωσιμότητας, της αποτελεσματικότητας και της δικαιοσύνης του. Θα καθορίζει τις πολιτικές για την πλήρη αποζημίωση για την δημοσιονομική επίπτωση από την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου σχετικά με τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος το 2012 και να εφαρμόσει τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος ή αμοιβαία αποδεκτών εναλλακτικών μέτρων μέχρι τον Οκτώβριο του 2015. Η Ελλάδα έχει επιπλέον δεσμευτεί σε μεταρρυθμίσεις των βασικών εργασιακών σχέσεων και της αγοράς, προκειμένου να ανοίξει την οικονομίας στις επενδύσεις και τον ανταγωνισμό, καθώς να εκσυγχρονίσει και να αποπολιτικοποιήσει τον δημόσιο τομέα. Όσον αφορά στον χρηματοπιστωτικό τομέα, η Ελλάδα έχει δεσμευτεί να λάβει αποφασιστικά μέτρα για τη διασφάλιση της σταθερότητας, συμπεριλαμβανομένης της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, όπως απαιτείται, μέτρα για την ενίσχυση του πλαισίου αφερεγγυότητας και σημαντική βελτίωση της διακυβέρνησης των τραπεζών και του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).

Σε συνέχεια των αποτελεσμάτων της Αξιολόγησης της Ποιότητας των Στοιχείων Ενεργητικού (Asset Quality Review) και των τεστ αντοχής (Stress Tests) πριν το τέλος του έτους, το εργαλείο του bail-in θα ισχύσει για τους ομολογιούχους υψηλής εξασφάλισης (senior debt bondholders), ενώ το bail-in για τους καταθέτες αποκλείεται.

Το Eurogroup τονίζει ότι οι συμφωνηθείσες προϋποθέσεις πρέπει να εξειδικευθούν περαιτέρω όπως έχει ζητηθεί από το ΔΝΤ ένα ζήτημα προτεραιότητας, ειδικά στο πεδίο των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων και της στρατηγικής του χρηματοπιστωτικού τομέα και της διακυβέρνησης, σε συμφωνία με τους τρεις θεσμούς εγκαίρως για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης στο πλαίσο του προγράμματος του ESM.

Επιπροσθέτως, η Ελλάδα θα λάβει μέτρα που χρειάζονται επειγόντως για την αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (non-performing loan - NPL) στον τραπεζικό τομέα. Με δεδομένο το μέγεθος του προβλήματος, προτρέπουμε τις αρxές να αναπτύξουν όλα τα απαραίτητα εργαλεία προς αυτή τη κατεύθυνση, συμπεριλαμβανομένου του ανοίγματος της αγοράς για την εξυπηρέτηση και διάθεση NPL με τις κατάλληλες διασφαλίσεις για την προστασία των αδύναμων δανειοληπτών και να διερευνήσουν τη δυνατότητα μίας "bad bank".

Η συμμόρφωση με τους όρους του μνημονίου θα επιβλέπεται από την Κομισιόν, σε συνεργασία με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, όπως προβλέπει η Συνθήκη του ESM.

Το Eurogroup τονίζει ότι η σημαντική ενίσχυση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του νέου προγράμματος. Το Eurogroup καλωσορίζει τη δέσμευση των ελληνικών αρχών για την υιοθέτηση νέας  νομοθεσίας, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφάνεια των διαδικασιών ιδιωτικοποιήσεων και οι επαρκείς τιμές πώλησης των περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με τις αρχές του ΟΟΣΑ και τη διαχείριση των κρατικών επιχειρήσεων. Για να διασφαλιστεί μία πιο φιλόδοξη διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων, ένα ανεξάρτητο  Ταμείο θα ιδρυθεί στην Ελλάδα, υπό την εποπτεία των σχετικών ευρωπαϊκών θεσμών, μέχρι τα τέλη του 2015 και θα περιλαμβάνει τις ιδιωτικοποιήσεις των ανεξάρτητα  αποτιμόμενων κρατικών περιουσιακών στοιχείων, ενώ θα αποφευχθεί το  ξεπούλημα.

Το Eurogroup αναμένει η ελληνική κυβέρνηση να εγκρίνει το πρόγραμμα για αυτό το Ταμείο ως το τέλος του Οκτωβρίου, ώστε να μπορεί να είναι λειτουργικό ως τα  τέλη του χρόνου. Έργο του θα είναι γρήγορα να εντοπίζει, να μεταφέρει στο πρόγραμμα και να διαχειρίζεται πολύτιμα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία, μέσω  ιδιωτικοποιήσεων ή άλλων μέσων, συμπεριλαμβανομένων μειοψηφικών συμμετοχών και  την αύξηση της αξίας τους σε επαγγελματική βάση. Αυτό θα περιλαμβάνει τις  μετοχές των ελληνικών τραπεζών μετά από την ανακεφαλαιοποίησή τους, ενισχύοντας έτσι τη διακυβέρνηση των τραπεζών. Αυτό θα πρέπει να διασφαλίσει ότι ο στόχος  των 50 δισ., από τα οποία τα 25 δισ. θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή της  ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Από το υπόλοιπο ποσό 50% θα χρησιμοποιηθεί για  τη μείωση της αναλογίας χρέους/ ΑΕΠ, ενώ το υπόλοιπο 50% για επενδύσεις. Η νομοθεσία για την ίδρυση του Ταμείου θα πρέπει να υιοθετηθεί σε συμφωνία με τους θεσμούς.

Το Eurogroup εκτιμά το γεγονός ότι οι ελληνικές αρχές έκαναν πρόσθετα  σημαντικά νομοθετικά βήματα τις τελευταίες ημέρες. Αυτό υποστηρίζει τη σταδιακή  διαδικασία της ανοικοδόμησης της εμπιστοσύνης, αποδεικνύοντας την  αποφασιστικότητα των αρχών για την ιδιοκτησία του προγράμματος. Αυτά τα βήματα  περιλαμβάνουν κυρίως πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα στο φορολογικό και τις  δαπάνες, νομοθεσία για την πρόωρη συνταξιοδότηση, όπως και εκτενές πλαίσιο  δράσεων σε σχέση με το χρηματοπιστωτικό τομέα και τις αγορές. Επιπλέον, σύμφωνα  με τη δήλωση του Eurogroup της 16ης Ιουλίου, οι ελληνικές αρχές πήραν μέτρα για  να προσαρμόσει και να ολοκληρώσει την υιοθέτηση της νομοθεσίας στις 15 Ιουλίου. Οι αρχές επίσης κατάργησαν μία σειρά διατάξεων που οπισθοδρομούσαν σε σύγκριση  με τις προηγούμενες δεσμεύσεις του προγράμματος.

Το Eurogroup καλωσορίζει την εφαρμογή αυτών των προαπαιτούμενων δράσεων που αξιολογήθηκαν θετικά από τους θεσμούς. Οι ελληνικές αρχές επιβεβαίωσαν την πρόθεσή τους να ολοκληρώσουν έως το Σεπτέμβριο τις επόμενες δράσεις που προσδιορίζουν οι θεσμοί, ανάμεσά τους την ανάγκη να φέρουν σε συνάρτηση με την  πρόταση των θεσμών τον υιοθετημένο νόμο για τα αφερέγγυα νοικοκυριά.

Με βάση την αξιολόγηση των Θεσμών, η οικονομική βοήθεια από τον ESM θα φτάσει  έως τα 86 δισ. ευρώ. Αυτό περιλαμβάνει 25 δισ. για τον τραπεζικό τομέα.

Η πρώτη δόση του νέου προγράμματος, των 26 δισ. ευρώ, θα αποτελείται από δύο  υποδόσεις. Η πρώτη, των 10 δισ. ευρώ, θα διατεθεί απευθείας για την  ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Η δεύτερη υποδόση των 16 δισ. θα εκταμιευθεί  προς την Ελλάδα σε πολλές δόσεις, ξεκινώντας με 13 δισ. ευρώ έως τις 20  Αυγούστου και θα ακολουθήσουν μία ή περισσότερες εκταμιεύσεις το φθινόπωρο υπό  την εφαρμογή των βασικών οροσήμων όπως περιγράφονται στο μνημόνιο.

Μία δεύτερη δόση τραπεζικής ανακεφαλαιοποίησης έως και 15 δισ. θα είναι διαθέσιμη μετά την πρώτη αξιολόγηση και όχι αργότερα από τις 15 Νοεμβρίου και υπόκειται στην ολοκλήρωση των stress test.

Η αξιολόγηση της βιωσιμότητας του χρέους διεξήχθη από την Κομισιόν, σε συνεργασία με την ΕΚΤ. Η ανάλυση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η βιωσιμότητα του χρέους μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός εκτεταμένου και αξιόπιστου προγράμματος και επιπλέον μέτρα ελάφρυνσης χρέους, χωρίς ονομαστικά «κουρέματα». Σε συμφωνία  με τη δήλωση της Συνόδου Κορυφής της 12ης Ιουλίου, το Eurogroup είναι έτοιμο να  εξετάσει, αν χρειαστεί, πιθανά επιπλέον μέτρα (πιθανή μεγαλύτερη περίοδο χάριτος και περιόδους αποπληρωμών) με στόχο να διασφαλιστεί ότι οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας θα παραμείνουν σε βιώσιμο επίπεδο. Αυτά τα  μέτρα θα εξαρτηθούν από την πλήρη εφαρμογή των μέτρων που συμφωνήθηκαν στο πρόγραμμα του ESM και θα εξεταστούν μετά από την πρώτη θετική αξιολόγηση του προγράμματος. Το Eurogroup επαναλαμβάνει ότι δεν μπορεί να γίνει ονομαστικό κούρεμα στο χρέος.

Το Eurogroup θεωρεί τη συνέχιση της εμπλοκής του ΔΝΤ στο πρόγραμμα ως  απαραίτητη και καλωσορίζει την πρόθεση της διευθύντριας του ΔΝΤ να προτείνει στο συμβούλιο του Ταμείου να εξετάσει το ενδεχόμενο περαιτέρω οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα, αφότου γίνει η πλήρης περιγραφή των δημοσιονομικών, διαρθρωτικών  μεταρρυθμίσεων και εκείνες του χρηματοπιστωτικού τομέα και αφότου η ανάγκη για επιπλέον μέτρα έχει εξεταστεί και έχει επιτευχθεί μία συμφωνία για πιθανή ελάφρυνση χρέους για τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς του. Μόλις εγκριθεί, η πλήρης αποκατάσταση της εμπλοκής του ΔΝΤ αναμένεται να μειώσει τη χρηματοδότηση  του ESM.

Το Eurogroup θεωρεί τώρα ότι τα απαραίτητα στοιχεία είναι σε ισχύ για να ξεκινήσουν οι σχετικές εθνικές διαδικασίες που απαιτούνται για την έγκριση της  οικονομικής βοήθειας του ESM. Το Eurogroup αναμένει ότι το συμβούλιο του ESM θα είναι σε θέση να εξουσιοδοτήσει την Κομισιόν να υπογράψει το μνημόνιο εκ μέρους  του ESM και να εγκρίνει την οικονομική βοήθεια ως τις 19 Αυγούστου, με την ολοκλήρωση των εθνικών διαδικασιών και έτσι να «ξεκλειδώσει» η πρώτη δόση των έως και 26 δισ. ευρώ.