Γενικά

Task Force: Φοροδιαφυγή, διαφθορά, δανεισμός τα μεγάλα προβλήματα

Υπάρχουν βάσιμες προσδοκίες ότι το 2014 θα είναι το πρώτο έτος θετικών ρυθμών ανάπτυξης μετά από μια εξαετία.

Του Νίκου Ρογκάκου

Αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, συνεχή πιστωτική ασφυξία, υψηλά επιτόκια και υψηλές απαιτήσεις εξασφάλισης, διαπιστώνει η έκτη έκθεση της Ομάδας Δράσης της ΕΕ για την Ελλάδα (Task Force).

Από την άλλη, το «παρήγορο» είναι ότι στην απορρόφηση του συνόλου των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών κονδυλίων (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, Ταμείο Συνοχής, Κοινωνικό Ταμείο) η χώρα μας κατατασσόταν στα τέλη Φεβρουαρίου 4η με ποσοστό 77,11%, ξεπερνώντας κατά πολύ τον μέσο όρο της Ε.Ε. (64,08%) και βελτιώνοντας θεαματικά την επίδοσή της σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2010, όταν η απορροφητικότητα έφθανε μόλις το 21,86%.

Ωστόσο, ανώτατο στέλεχος της Κομισιόν, παρουσιάζοντας χθες την έκθεση, εκτίμησε ότι η χώρα μας βρίσκεται σε σημείο καμπής και υπάρχουν βάσιμες προσδοκίες ότι το 2014 θα είναι το πρώτο έτος θετικών ρυθμών ανάπτυξης μετά από μια εξαετία και ότι θα ανακοπεί η αύξηση της ανεργίας. 

Η έκθεση δείχνει ότι μολονότι βελτιώθηκε η αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων προς όφελος ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι εκταμιεύσεις παραμένουν περιορισμένες και «η κατάσταση εξακολουθεί να μην είναι ικανοποιητική, δεδομένων των πολύ μεγάλων αναγκών της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας». Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα κονδύλια συνολικού ύψους 3,181 δισ. ευρώ που είναι συνολικά διαθέσιμα προκειμένου να στηριχθεί ο επιχειρηματικός τομέας μέσω του τραπεζικού δανεισμού, μόλις το 1/12 έφθασε στην αγορά. 

Ειδικότερα, οι συνολικές εκταμιεύσεις (δημόσια συνεισφορά) ανήλθαν στα τέλη του περασμένου Ιανουαρίου στα 252,4 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων την περίοδο Οκτωβρίου 2013-Ιανουαρίου 2014 εκταμιεύθηκαν τα 145,2 εκατ. ευρώ. «Το μείζον πρόβλημα είναι η απουσία εγγυήσεων», σχολίασε υψηλόβαθμο στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με αφορμή τα στοιχεία αυτά. 

Πάντως, το υπουργείο Ανάπτυξης σε χθεσινή ανακοίνωσή του υποστηρίζει ότι η έκθεση της Task Force «περιλαμβάνει στοιχεία που οδηγούν σε εσφαλμένα συμπεράσματα ως προς την χρηματοδότηση των επιχειρήσεων μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων του υπουργείου» και παραθέτει πίνακα, σύμφωνα με τον οποίο στο τέλος Ιανουαρίου τα εγκεκριμένα δάνεια διαμορφώθηκαν στα 1,257 δισ. ευρώ, τα συμβασιοποιημένα στα 1,02 δισ. και οι εκταμιεύσεις έφθασαν τα 824 εκατ. ευρώ. 

Απογοητευτικές είναι οι επιδόσεις της χώρας μας ως προς τη χρησιμοποίηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ESF). Παρότι η Ελλάδα μαστίζεται από την ανεργία, κατατάσσεται 20ή μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. στην απορρόφηση των κονδυλίων από το ESF, με ποσοστό απορροφητικότητας 62,31%, έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 67,59%.

Παράλληλα, 171 έργα της προγραμματικής περιόδου 2000-2006, που αντιστοιχούν σε χρηματοδοτήσεις ύψους 543,5 εκατ. ευρώ, παραμένουν ημιτελή και «κατά τα φαινόμενα, 85 έργα δεν θα ολοκληρωθούν», με αποτέλεσμα να προκύπτει κίνδυνος ανάκτησης ποσού ευρώ περίπου 93 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, «εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος να μην έχει υλοποιηθεί το 1/3 των 181 έργων προτεραιότητας πριν από το τέλος της προγραμματικής περιόδου (Δεκέμβριος 2015) και, μεταξύ αυτών, ορισμένα από τα πλέον εμβληματικά για τη χώρα (π.χ. Κτηματολόγιο) έχουν καθυστερήσει σημαντικά». Από τα 181 έργα επιτάχυνση απαιτείται σε 43 (συνολικός συγχρηματοδοτούμενος προϋπολογισμός 5,316 δισ. ευρώ), ενώ δύο ακυρώθηκαν (συγχρηματοδοτούμενος προϋπολογισμός 44 εκατ. ευρώ) και άλλα 10 είναι απίθανο να ολοκληρωθούν (συνολικός χρηματοδοτούμενος προϋπολογισμός 416 εκατ. ευρώ).

Οι υπόλοιπες παραδοχές της έκθεσης του Χορστ Ράιχενμπαχ:

- Εκφράζει μεν ικανοποίηση για τη βελτίωση των επιδόσεων του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, αλλά επισημαίνει ότι απαιτείται περαιτέρω πρόοδος. Ενδεικτικά, σημειώνει ότι διαρκώς μειώνονται οι εισπράξεις από τον ΦΠΑ, για τον οποίο το κενό συμμόρφωσης έχει αυξηθεί στο 4,7% του ΑΕΠ. Μάλιστα, συνιστά απλοποίηση του συστήματος ΦΠΑ, «δείχνοντας» προς την κατεύθυνση της κατάργησης των υφιστάμενων μειωμένων συντελεστών, κάτι που έχει ζητήσει το ΔΝΤ. Επίσης, η είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο αυξήθηκε στα 1,518 δισ. ευρώ το 2013 από 1,099 δισ. ευρώ το 2012, αλλά χρειάζεται περαιτέρω βελτίωση. Αίσθηση προκάλεσε το γεγονός ότι υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Κομισιόν παρουσιάζοντας την έκθεση χαρακτήρισε «δυσανάλογα» και «εξωπραγματικά» τα φορολογικά πρόστιμα, τα οποία η κυβέρνηση επιδιώκει να εκλογικεύσει αλλά συναντά την αντίθεση της τρόικας.

- Ευθυγραμμίζεται με την τρόικα και καλεί την κυβέρνηση να εφαρμόσει τις 329 συστάσεις του ΟΟΣΑ, απʼ τις οποίες εκτιμάται ότι θα προκύψει ετήσιο όφελος ύψους 5,2 δισ. ευρώ μέσω της μείωσης των τιμών για τους καταναλωτές.

- Ζητά να εφαρμοστούν οι νέες διαδικασίες επιλογής μεσαίων και ανώτερων διευθυντικών στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης τις οποίες πρότεινε η Task Force.

- Διαπιστώνει πρόοδο στον τομέα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας λόγω της ριζικής αλλαγής του καθεστώτος λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ και τονίζει ότι πρέπει να διασφαλιστεί η καθολική πρόσβαση των πολιτών στις υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.

- Υπογραμμίζει ότι «τα πλήρη οφέλη της τεχνικής βοήθειας θα καταστούν εμφανή μόνο όταν υλοποιηθούν επαρκώς σχεδιασμένες μεταρρυθμίσεις». 

Στον εργασιακό-ασφαλιστικό τομέα επισημαίνει την ανάγκη να εφαρμοστεί πιλοτικά το πρόγραμμα Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, να αναδιοργανωθεί ο ΟΑΕΔ και να εφαρμοστεί το πρόγραμμα Εγγύηση για τη Νεολαία, που προβλέπει ευρωπαϊκά κονδύλια 340 εκατ. ευρώ για τη χώρα μας.