Γενικά

Ακριβότερο το καλάθι της νοικοκυράς στην Ελλάδα

Παρά τις χαμηλότερες τιμές των βασικών αγαθών, το πραγματικό καλάθι της νοικοκυράς στην Ελλάδα παραμένει ακριβότερο σε σύγκριση με άλλες χώρες, επισημαίνει η ΕΣΕΕ.

Σύμφωνα με την τετραμηνιαία έκθεση του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) το τυπικό καλάθι προϊόντων του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων (σούπερ μάρκετ) στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 2014 είναι φθηνότερο στη χώρα μας συγκριτικά με Αγγλία, Γαλλία και Ισπανία. Το συμπέρασμα αυτό ισχύει ακόμα και όταν αφαιρεθεί η αξία του ΦΠΑ από την τιμή του καλαθιού, υπογραμμίζει η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου.  

Με μια πρώτη ανάγνωση, προσθέτει η ΕΣΕΕ, τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ευνοϊκά για τη χώρα μας, αφού το καλάθι στην Ελλάδα είναι κατά τι φθηνότερο από ό,τι στην Ισπανία και κατά πολύ φθηνότερο από ό,τι στη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, είτε συμπεριλαμβάνεται σε αυτό η αξία του ΦΠΑ είτε όχι. Το ΙΕΛΚΑ υποστηρίζει ότι η ως άνω περιγραφόμενη κατάσταση έχει διαμορφωθεί ανεξάρτητα από την απόσταση της χώρας μας από τα παραγωγικά κέντρα της κεντρικής Ευρώπης, την ιδιαίτερη  γεωμορφολογία της (οδικό δίκτυο, νησιά κλπ), το μέγεθος της αγοράς κ.ο.κ.

Είναι σαφές ότι το εν λόγω ποσοτικό συμπέρασμα δεν είναι αμφισβητήσιμο, ωστόσο η συναγωγή ότι η μείωση των τιμών σημαίνει καλύτερο βιοτικό επίπεδο είναι βεβιασμένη και παραπλανητική εάν δεν ληφθούν υπόψιν και κάποιοι άλλοι παράγοντες, σημειώνει η ΕΣΕΕ. Μόνο εάν τα στοιχεία αυτά συνεξεταστούν με το επίπεδο των μισθών στην Ελλάδα, σε σύγκριση πάντοτε με τις υπόλοιπες υπό μελέτη χώρες, μπορεί να περιγραφεί και το κυριότερο να ερμηνευθεί ασφαλέστερα το καλάθι της νοικοκυράς. Διότι αυτό που έχει ουσιαστική σημασία δεν είναι τόσο η απόλυτη μέση τιμή του καλαθιού προϊόντων αλλά η μέση τιμή του καλαθιού συγκριτικά με τον αντίστοιχο μισθό σε κάθε χώρα (σχετική τιμή καλαθιού), τονίζει η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου.

Όπως υπογραμμίζεται, οι επιπτώσεις της οικονομικής ύφεσης στην Ελλάδα σε συνδυασμό με τα περιοριστικά μέτρα της δημοσιονομικής προσαρμογής έχουν συρρικνώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις αμοιβές στη χώρα μας με αποτέλεσμα η δυνατότητα αγοράς ενός τυπικού καλαθιού προϊόντων να έχει πληγεί με ιδιαίτερη ένταση. Συνεπώς, αναφέρει η ΕΣΕΕ, η ελαφρώς χαμηλότερη μέση τιμή του καλαθιού προϊόντων στην Ελλάδα δεν αντισταθμίζει τις πολύ χαμηλότερες κατώτατες και μέσες αμοιβές στην οικονομία καθώς ο καταναλωτής/ νοικοκυριό στην Ελλάδα δαπανά μεγαλύτερο ποσοστό των αμοιβών του για την προμήθεια του ίδιου καλαθιού προϊόντων συγκριτικά με τους καταναλωτές των άλλων χωρών, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα με τα στοιχεία της Eurostat.

* Η Eurostat καταγράφει ως κατώτατο μισθό στην Ελλάδα τα 684 ευρώ. Ο μισθός αυτός προκύπτει πολλαπλασιάζοντας τα 586 του κατώτατου μισθού επί 14 μήνες και διαιρώντας με 12. Αντίστοιχη μεθοδολογία χρησιμοποιείται και για τις υπόλοιπες χώρες.

Επιπλέον, τονίζεται ότι η δυσχέρεια αγοράς του τυπικού καλαθιού προϊόντων διογκώνεται – δηλαδή, το ποσοστό του κατώτατου μισθού που απαιτείται για αγορά ενός καλαθιού είναι μεγαλύτερο στη χώρα μας - αν ληφθεί υπόψιν πως ο συντελεστής ΦΠΑ στα τρόφιμα (βασικά αγαθά-αγαθά με ανελαστική ζήτηση) είναι σημαντικά υψηλότερος στην Ελλάδα σε σχέση με όλες τις υπό εξέταση χώρες (φερ’ ειπείν 13% ή 23% για αναψυκτικά και χυμούς έναντι των φορολογικών συντελεστών 10% και 5,5% στη Γαλλία, 10% και 4% στην Ισπανία και 0,0% στην Αγγλία). 

* Τα στοιχεία για Ελλάδα και Ισπανία αναφέρονται στο 2013, για τη Γαλλία στο 2011 και για το Ηνωμένο Βασίλειο στο Ιανουάριο του 2014. Η μετατροπή των αγγλικών λιρών σε ευρώ έγινε με βάση τη συναλλαγματική ισοτιμία της 25^ης Φεβρουαρίου 2014.  

Η κατανομή των μισθών, έτσι όπως παρατίθεται, δεν είναι κανονική αλλά παρουσιάζει θετική ασυμμετρία (right-skewed) με αποτέλεσμα οι περισσότεροι μισθωτοί να λαμβάνουν χαμηλότερες αμοιβές, από αυτές του παραπάνω πίνακα. Ωστόσο, αυτές δεν παύουν να αποτελούν ασφαλή ένδειξη των πολύ μεγάλων αποκλίσεων που επικρατούν στις μέσες αμοιβές στις παραπάνω χώρες. Από τον παρακάτω πίνακα, προσθέτει η ΕΣΕΕ, επιβεβαιώνεται πως η διαφορά στην τιμή του καλαθιού στην Ελλάδα, σε σχέση με τις άλλες χώρες, είναι πολύ μικρότερη από την αντίστοιχη διαφορά στον κατώτατο/ μέσο μισθό.

Παράλληλα, υπογραμμίζεται πως οι παραπάνω μέσες αμοιβές είναι ακαθάριστες, δηλαδή δεν λαμβάνουν υπόψη την αλματώδη αύξηση των φορολογικών επιβαρύνσεων στην Ελλάδα και την περαιτέρω συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος και της πραγματικής αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων καταναλωτών. Τέλος, η μέση τιμή του καλαθιού με ΦΠΑ θα πρέπει να συμπιεστεί κατά πολύ, ώστε ο καταναλωτής που αμείβεται με τον κατώτατο / μέσο μισθό στην Ελλάδα να έχει την ίδια σχετική επιβάρυνση με τον αντίστοιχο καταναλωτή στις άλλες χώρες.

Την ίδια ώρα, οι μικρομεσαίοι έμποροι δηλώνουν διατεθειμένοι να προτείνουν για την επόμενη τριετία ετήσιες αυξήσεις μέχρι 1,3% στις κατώτερες αμοιβές.